Kahve içmeyi bırakmak istiyorsanız elinizi kaldırın.
Neden ki????
Kim böyle korkunç bir şey yapmak ister ki?
Dünya kahvenin etrafında döner (en azından kahve severler için böyledir).
Anlayabiliyorum, kahve harika! İster sade kahve için, ister Starbucks’tan alın; kahve pek çok ihtiyacı karşılar ve birçok şeyi başarmanıza yardımcı olabilir. Ve ‘birçok’ derken hiç ama hiç abartmıyorum!
Kahve Alışkanlığımın Kısa Tarihi
2009’dan 2013’e kadar Singapur’da yaşıyordum. Bir otelde çalışıyordum ve sık sık gece vardiyasına kalırdım. Geceleri çalışırken, beni uyanık tutmak için genellikle bir veya iki paket 3’ü 1 arada beyaz kahve içerdim. Tadı (acıdan çok tatlı) o kadar güzeldi ki kısa süre sonra kendimi kahvaltıda veya yağmurlu günlerde içerken buldum.
Norveç’e taşındığım 2013 yılına geçiş yapalım.
Norveç’te sade kahve içmek yaygındır ve sade kahve içmenin kilo vermeye yardımcı olduğunu öğrendiğimde hızlıca içmeye ikna olmuştum!
Su içmek gibidir, ancak aşağıda gördüğünüz ve benzeri ek faydalarıyla birlikte:
- Enerjiyi yükseltme
- Olası yağ yakıcı etkiler
- Fiziksel performansta artış
- Temel besinler içermesi
- Batı tarzı beslenmenin en büyük antioksidan kaynağı olması
- Depresyonla savaşması
Fitness delisi olduğum için kahvenin çekiciliğine tabii ki karşı koyamadım.
Her antrenmandan önce bir fincan (yaklaşık 500 ml) taze demlenmiş sade kahve içerek başladım. Kısa bir süre sonra aralıklı oruç tutmaya başladım ve 16 saatlik orucumu bozana kadar beni idare etmesi için kahve alımımı ikiye katladım. Kahve içtiğim sürece bazı günler 16 saatten daha uzun oruç tutabileceğimi fark ettim ve bu da, kilo vermeme daha çok yardımcı olacağı için sade kahve içme alışkanlığımı pekiştirdi.
Kahveyi pek çok şeyle ilişkilendirmeye başlamam çok uzun sürmedi.
Uyandın? Kahve
Kahvaltı yapıyorsun? Kahve
Kitap okumak ister misin? Kahve
Peki ya egzersiz? Kahve
Yoruldun mu? Kahve
Canın mı sıkkın? Kahve
Bunaldın mı? Kahve
Mutlu mu oldun? Kahve
Tatlı mı yiyorsun? Kahve
Araba mı sürüyorsun? Kahve
Dışarısı soğuk, hava yağmurlu veya kar mı yağıyor? Kahve
Birisi kahve mi ikram ediyor? Kahve!
Birinin doğum günü partisine gitmek ister misin? Elbette! Muhtemelen orada kahve de içiyorlardır (evde hiç kahve yok sanki)!
Neredeyse her şeyde yardımcı olması için kahveyi yavaş yavaş sanki bir baston gibi kullandığımı fark etmemiştim. Günde iki ila üç litre sade kahve içiyordum artık. Bağımlı mı olmuştum? Emin değilim. Ama vücudum kahveye tamamen dayanıyordu, bundan eminim; o kadar ki, yukarıdaki durumların herhangi birinde bir bardak alamadığımda huysuzlaşırdım. İşte o zaman tam bir zombiye dönüşmüştüm.
Peki sonra ne oldu?
Uyarı Çağrım
Kahvenin uykumu hiç etkilediğini düşünmezdim. Akşam 8’de kahve içebilirdim ve akşam 10’da yatarken sorun yaşamazdım, hatta bazen daha da erken. Ağır uyuyan birisi değildim gerçi, ayak sesleri duyduğumda veya bir kapının açıldığını duyduğumda uyanırdım ama sonra hemen uykuya dönerdim. Bunun bir sorun olduğunu düşünmemiştim ancak geriye dönüp baktığımda fark ediyorum ki muhtemelen bir işaretti.
Yıllar geçtikçe kahve bana gittikçe daha az etki etmeye başladı, haliyle ben de daha fazla içmeye başladım.
Ta ki bir Ocak 2019 gününe kadar.
Sabahları her zamanki 2 fincan kahvemden sonra spor yapmaya hazırlanıyordum ki bir sorun olduğunu fark ettiğim. Sadece 7 saat uyudum (ki bu benim için çok fazla) ama bitkin hissettim. Gün bitiminde hissedilen türde bir bitkinlik, saatin sadece sabah 10 olmasına rağmen. Üstelik, sanki iki saat basketbol oynamışım gibi tüm vücudum ağrı içindeydi.
İlginizi çekebilir: Sabahları Asla Yapmamanız Gereken 7 Şey
Bunun çok çalıştığım için olduğunu ve egzersiz programımın etkisini gösterdiğini düşündüm. Bu yüzden ağrıya ve bitkinliğe dayanmaya karar verdim ve antrenmanıma devam etmeye çalıştım. Hatta ek olarak bir fincan kahve daha içtim.
Kahvemi ve dinamik ısınmamı bitirdikten sonra kendimden hiç ama hiç beklemediğim bir şey yaptım: Biraz kestirdim (evde egzersiz yapıyorum, bu sebeple kanepem antrenman yaptığım alanın hemen yanında). Ve ancak bir saatlik bir kestirmeden sonra, antrenmanımın üstesinden gelmek için yeterli enerji elde ettim.
İlginizi çekebilir: Trapez (Trapezius) Kası İçin Ağırlıksız Egzersizler
Bu, kahvenin artık işe yaramadığını ya da ona karşı yüksek bir tolerans geliştirdiğimi fark ettiğim andı. Sabahın ilk birkaç saatinde yaklaşık bir litre sıcak sade kahve içtikten sonra bile kestirebilmek için ne kadar yorgun olmuş olmanız gerektiğini hayal edebiliyor musunuz?
Beni idare etmesi için günde dört litre kahve içmeye başlamayacaktım. Kahveyi çok sevmeme rağmen bu kadarının delilik olduğunu düşündüm.
Kahve içmek nasıl bırakılır
Yavaş ama emin adımlarla kahve içmeyi bıraktım.
Kuzenim YouTube’da Sergei Boutenko’dan gördüğü yeşil smoothieleri içmemi önerdi. Sebzeli yemek pişirme konusunda iyi olmadığım için bunu ailemin diyetine sebze eklemek için bir fırsat olarak gördüm. Diyetimden çıkarılacak hiçbir şey yoktu, sadece her gün bir litre yeşil smoothie içmek zorunda kaldım.
Yeşil bir smoothie’yi ilk deneyişim harikaydı! Tadı güzeldi çünkü içine dört farklı tür meyve koydum ve sebzelerin tadı hiç gelmiyordu. Smoothie içmemin dördüncü gününde tuhaf bir şey oldu: Sabah uyandığım gibi canım kahve çekmedi. (Smoothie nedir: Smoothie, taze meyve ya da meyve suyundan yapılmış, tatlı ve dondurulmuş bir içecektir. Milk shake’e ve ice slush’a benzer.)
Hiç yorgun değildim. Bir fincan kahve yapmaya gitmem yaklaşık iki saatimi aldı. Sanırım o gün sadece iki bardak içtim. Bunun nedeni, yeşil smoothie’nin bana sebzelerden ve meyvelerden gelen vitamin ve besinlerden alternatif bir enerji artışı sağlamasıydı.
Yaklaşık iki hafta sonra, daha fazlasına ihtiyaç duymadığım için kahve alımımı günde bir fincana indirmeye karar verdim. Yeşil smoothie içmeye başladıktan üç hafta sonra, bir gün boyunca kahve içmemeye çalıştım.
Kahvesiz ilk gün zor olmadı ama akşam 9 sularında yanaklarımdan gözyaşlarının süzüldüğünü hissettim çünkü çok uykum vardı, buna rağmen saat 23: 00’e kadar çalıştığım için henüz yatağa gidemedim.
(İş arkadaşlarım hiç gözyaşı dökmediğimi doğruladı. Yine de gözlerim kan kırmızıydı.)
En gururlu anlarımdan biriydi.
Başardım! Kahvesiz bir gün geçirdim. Bu yüzden ertesi gün tekrar yaptım. Ve sonraki. Yeşil smoothielerim olduğu sürece kahveye ihtiyacım yoktu, bu yüzden bir hafta boyunca kafeinsiz olmayı hedefledim.
Kahveyi Bıraktıktan Sonra Nasıl Hissettim?
Bir yıldan fazla bir süre boyunca kahveyi bıraktıktan sonra kişisel gözlemim şunlar:
1. Verimliliğim Arttı
Çoğu insan, ya çok yorgun oldukları ve odaklanamadıkları için ya da bunun getirdiği zihinsel uyanıklık nedeniyle işlerini bitirmek için kahveyi kullanır.
Benim için çok fazla kahve içmek uyku kalitemi büyük ölçüde etkiledi. Beş ya da dokuz saat uyumam fark etmezdi, uyandığımda kendimi yorgun ve halsiz hissederdim. Ve gün boyunca kahve içtiğim için, öğle uykusu kaçamağı yapmam neredeyse imkansızdı.
Kahve içmeyi bıraktıktan sonra, sabahları enerji seviyemde büyük bir fark oldu. Yeşil smoothielerden aldığım faydaların birleşimi ve daha iyi uyku kalitesi nedeniyle, sadece altı saat uyuduktan sonra bile enerjik ve yenilenmiş hissettim.
Bu, sabah 5:30 veya 6: 00’da kalktığım ve günüm resmi olarak başlamadan önce pek çok şey yapabileceğim anlamına geliyor. Çocuklarımı sabah 7: 30’da uyandırmadan önce günlük tutabilir, kitap okuyabilir, ibadet edebilir, egzersiz yapabilir ve kahvaltı yapabilirim.
Ayrıca kahve molalarına daha az zaman harcıyorum ve yazarkenki odağım ilginç bir şekilde gelişti. Eskiden kafa dağınıklığım için kahve alırdım, ama muhtemelen buna neden olan şey zaten çok fazla kahve tüketmemdi çünkü uykumu iyi almıyordum.
2. Bağırsak Hareketlerim Kolaylaştı
Ne yediğime dikkat ediyorum. Fazla yememek için elimden gelenin en iyisini yapıyorum ve bunun da ötesinde her gün sadece belirli saatler arasında yemek yediğim bir diyet uyguluyorum (aralıklı oruç). Kısacası fazla yemiyorum.
Kahvenin müshil etkileri olmadan, ne kadar az yediğim de göz önünde bulundurulunca tuvalete çıkmak zorlaştı. Önceki gün çok yemiş olsaydım sorun olmazdı ama kalori alımını kısıtlı tutan biri için bu sorun olabilir.
3. Dişlerim Daha Sağlıklı ve Nefesim Daha Taze
Bu eşimin yaptığı bir gözlem.
Kahve, dişlere yapışan ve sarı bir renk bırakan tanen (tannik asit olarak da bilinir.) adı verilen bileşikler içerir. Ayrıca maydanoz ve elma gibi gıdalarla giderilmediğinde ağızda kalabilen güçlü bir kokuya sahiptir.
4. Ruh Halim İyileşti
Anksiyete, depresyon ve gerginlik.
Bunlar genellikle bir fincan kahve alamadığımda hissettiğim üç şeydi. Kafein beynin kimyasını değiştirir, bu nedenle çok fazla kafein olması bu üç soruna ve nicelerine neden olabilir.
Kahve içmeyi bıraktığımda, ruh halim gün içinde dengelendi ve bir sonraki bardağı ne zaman alacağımı düşünmemeye başladım. En önemlisi, kahve alamadığımda artık üzülmüyorum ya da sinirlenmiyorum.
5. Egzersizlerim Etkilendi
Kahve, uyarıcı görevi gören ve egzersiz öncesi muazzam bir destek sağlayan kafein içerir.
Egzersiz sırasında odaklanmayı geliştirmeye yardımcı olur, kasları aktive eder, lipoliz yoluyla yağ yakımına yardımcı olur, vücut ısınızı artırır (ve böylece daha fazla kalori yakmanıza yardımcı olur), dahası glikojenin egzersiz sırasında lipoliz nedeniyle tükenmesini önleyebilir. Bu, dayanıklılık egzersizi için büyük bir destek. Ayrıca egzersiz sırasında yorgunluğun azaltılmasına da yardımcı olabilir.
Antrenman öncesi içeceğim olarak çay kullandım ve hemen kahvede sevdiğim aynı istenen etkilere sahip olmadığını hissettim.
6. Belim Kalınlaştı
İçtiğiniz kahvenin türüne göre kilo verebilir veya kilo alabilirsiniz. Starbucks kahve tercih eden insanlardansanız, kahveyle birlikte bırakacağınız tüm kaloriler nedeniyle kilo verebilirsiniz. Benim gibi siyah kahve içicisiyseniz, kilo almanız mümkündür.
Kahveyi bıraktıktan sekiz ay sonra, iş pantolonumun sıkılaştığını ve kemerimi takmamın daha fazla çaba gerektirdiğini fark ettim. Belimi ölçtüğümde, 33 inç (normal bel ölçümden tam bir inç fazlaydı) ve ölçümü ne zaman yaptığıma bağlı olarak, bazen bel ölçümün 34 inç’e kadar çıktığını görebiliyordum.
Bu büyük bir fark değildi ve gözle bakıldığında fark edilmiyordu. Ama kıyafetlerim bu değişimi kesinlikle fark etmişti
Enerjinizi artırmak için kafein yerine yeşil smoothie tüketmek harika bir çözüm olsa da tabii ki smoothieler siyah kahveden daha fazla kaloriye sahiptir. Bu yüzden meyvelere aldırış etmedim ve daha fazla kilo almamak için smoothie me koyduklarımı ölçmeye başladım.
İlginizi çekebilir: Daha Enerjik Olmanızı Sağlayacak 9 Alışkanlık
Kahve, acıktığım zaman aklıma gelen ilk şeydi. Daha uzun süre oruç tutmama yardımcı olurdu çünkü iştahı azaltırdı. Bazen akşam saat 20.00 civarında aç hissettiğimde kahve içerdim ve açlık kaybolurdu, böylece günün geç saatlerinde kalori tüketmekten kaçınmış olurdum.
Kahve iştahı azalttığı için bunca yıl boyunca kalorilerden kaçınmama yardım etmişti.
Kahveden kurtulmak ise doğal olarak daha fazla kalori tükettiğim anlamına geliyordu.
Kahveyi Bırakmanın Yan Etkileri Ne Kadar Sürer?
Neyse ki benim için kahve içmeyi bıraktığım gün hiçbir kafein yoksunluğu belirtisi yaşamadım. Bunu yeşil smoothie denilen bu harika içeceğe borçluyum. Kahveden vazgeçmeyi planlıyorsanız, onun yerine iyi bir alternatif bulmanızı öneririm; böylece herhangi bir yan etki yaşamazsınız.
Ve kahveyi bırakmaktan bahsetmişken …
Kahve içmeyi çat diye bırakmak kötü mü?
Kahve içmeyi yavaş yavaş bıraktığım için herhangi bir olumsuz yan etki yaşamamış olmam da olası.
Kahveyi aniden bırakan insanlarla ilgili bazı korku hikayeleri şunları içerir:
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Gerginlik
- Konsantre olmada zorluk
- Titreme
(Kafeini bırakma yan etkileriyle pek bir farkı yok)
Ancak kimileri de aniden bırakmalarına rağmen herhangi bir olumsuz etki görmediklerini söylüyor. Ben doktor değilim, ama görünüşe göre her vücut günlük rutininden kafeini kesmeye farklı tepki veriyor.
Özet Olarak
Kafeini bırakmanın bana faydaları şu şekilde:
- Daha kaliteli uyku
- Üretkenliğin artması
- Daha iyi bir ruh hali
- Daha sağlıklı dişler ve daha taze nefes
- Gün ortasında uyuyabilme
Kahveyi bırakmak iyi midir? Hedeflerinizin ne olduğuna bağlı.
Öğleden sonra kestirmeyi sevmeme rağmen, kahve içmenin faydaları da olduğunu inkar edemem (özellikle egzersiz ve kilomda), bu yüzden tekrar kahve içmeye karar verdim (ayrıca içindeki tüm antioksidanları kaçırmak istemedim).
Ancak, birçok koşulla birlikte:
- Sadece sabahları kahve içerim, böylece uyku düzenim bozulmayacak.
- Sadece bir kepçe kahve içerim
- Antrenmandan önce kahve içerim (harika bir antrenman hazırlığı)
- Eğer egzersiz yapmayacaksam ve kahve içmek istiyorsam, iki saat boyunca yazmak gibi kahvenin sağlayacağı tüm o zihinsel uyarımı tüketmek için bir şeyler yapmalıyım
- Bir nevi kahvemi kazanmak zorundayım.
İstisnasız.
Gözlemim, kahve içmenin kişinin kilosu üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu gösterdi. Fakat çok fazla kahve içmenin ideal olmadığını ve faydalarından da en iyi şekilde yararlanmak için sağlıklı bir denge bulmanın önemli olduğunu öğrendim. Kahve alışkanlıklarınızı bir düzene oturtmak, tolerans oluşumunu önlediği için de yardımcı olur.
(Tabii, hepimiz farklıyız ve vücudum aralıklı oruç tutmaya ve kahveye veya kahvenin olmamasına farklı tepki verebilir, tıpkı sizin gibi).
Bugün biri bana sorsa, bir fincan kahveyi ve beraberinde gelen tüm faydaları mı tercih ederim yoksa iyi bir gece uykusu çekip hiç kahve içmemeyi mi tercih ederim?
Cevabım? İkisinden de alayım, lütfen. Ve evet, sizin için neyin işe yaradığını bulduğunuz sürece bu mümkündür.
Yazan: Oliver G. Calubayan
Çeviri: Selin Yücelbak
Bunlar da ilginizi çekebilir
Bilim İnsanları, En Sağlıklı Kahve Yapmanın Yolunu Açıkladı.
Dünyadaki En Popüler Kahve Çeşitleri
Her Hafta Yemeniz Gereken 9 Sağlıklı Yiyecek Nelerdir?
Baş Ağrısına Ne İyi Gelir. Evde Hızlıca Rahatlamanız için 9 Basit İpucu!
Baş Ağrısı, Doğal Yollarla Nasıl Geçer? Kanıta Dayalı Yöntemler
Yorumlar 2