Ekosistem, canlı organizmaların karışımı, onların fiziksel çevreleri ve belirli bir uzay bütünündeki tüm karşılıklı ilişkileridir.
Ekosistemlerin kısa bir incelemesi aşağıdadır.
Bir ekosistem, yaşam dışı bileşenler olarak mineraller, iklim, toprak, su, güneş ışığını içeren ve diğer tüm canlı olmayan elementler ve tüm canlı üyelerinden oluşan yaşamsal bileşenleri dahil olmak üzere kategorize edilebilir. Bu bileşenlerin birbirine bağlanması iki ana güçtür: ekosistem boyunca enerji aktarımı ve ekosistem içindeki besinlerin döngüsü.
Ekosistemlerdeki enerji aktarımını anlayın.
Hemen hemen tüm ekosistemlerdeki temel enerji kaynağı Güneş’ten yayılan enerjidir. Güneş ışığının enerjisi, ekosistemin kendi beslek veya kendi kendine yeten organizmaları tarafından kullanılır. Büyük ölçüde yeşil bitki örtüsünden oluşan bu organizmalar fotosentez yapabilirler – yani, karbondioksit ve suyu yalın, enerji açısından zengin karbonhidratlara dönüştürmek için güneş ışığının enerjisini kullanabilirler.
Kendi beslekler, basit karbonhidratlarda depolanan enerjiyi, organizmaların yaşam süreçlerini sürdüren proteinler, lipitler ve nişastalar gibi daha karmaşık organik bileşikleri üretmek için kullanır. Ekosistemin kendi beslek bölümü genellikle üretici seviyesi olarak adlandırılır.
Kendi beslekler tarafından üretilen organik madde, doğrudan veya dolaylı olarak dışbeslek organizmaların yaşamını sürdürür.
Dışbeslekler, ekosistemin tüketicileridir; kendi yiyeceklerini yapamazlar. Kendi beslekler tarafından oluşturulan karmaşık organik malzemeleri kullanır, yeniden düzenler ve nihayetinde ayrıştırırlar. Çoğu bakteri ve diğer birçok mikroorganizma gibi tüm hayvanlar ve mantarlar da dışbeslektir.
Kendibesklekler ve dışbeslekler birlikte ekosistemde çeşitli beslenme zinciri oluştururlar: kendi besinlerini yapan organizmalardan oluşan üretici seviyesi; üreticilerden beslenen organizmalardan oluşan birincil tüketici seviyesi; birincil tüketicilerden beslenen organizmalardan oluşan ikincil tüketici seviyesi; ve bunun gibi devam etmektedir.
Organik madde ve enerjinin üretici seviyesinden çeşitli tüketici seviyelerine taşınması bir besin zinciri oluşturur.
Örneğin, bir otlaktaki tipik bir gıda zinciri çimen (üretici) → fare (birincil tüketici) → yılan (ikincil tüketici) → şahin (üçüncül tüketici) olabilir. Aslında, çoğu durumda ekosistemin besin zincirleri örtüşür ve birbirine bağlanarak çevrebilimcilerin besin ağı dediği şeyi oluşturur.
Tüm besin zincirlerindeki son halka, ölü organizmaları ve organik atıkları parçalayan dışbesleklerden oluşur. Birincil tüketicinin canlı bitkilerle beslendiği bir gıda zincirine otlatma yolu denir; birincil tüketicinin ölü bitki maddesiyle beslendiği şey, döküntü yolu olarak bilinir. Her iki yol da ekosistemin enerji bütçesini hesaba katmak için önemlidir.
İlginizi çekebilir: Ekoloji Nedir?
İlginizi çekebilir: Habitat Nedir, Habitatlar Çocuklara Nasıl Öğretilir?
Ece ULUSOY
Yorumlar 9