Fatime ABİK
Antarktika’yı çevreleyen buzlu sular uzun zamandır Coğrafi İsimler Kurulu, bilim insanları, medya ve hatta ABD tarafından Güney Okyanusu olarak adlandırılmaktadır. Ancak, şimdiye kadar hak ettiği resmi tanımı hiç alamamıştı. 1915’ten beri haritalar yapan National Geographic Society, 8 Haziran 2021’te artık beş okyanus olduğunu açıkladı. Bu okyanuslar; Atlantik, Pasifik, Hint, Kuzey Buz Denizi ve Güney Okyanusu.
Konuya uygun olarak, karar Dünya Okyanuslar Günü’nde açıklandı! National Geographic’in harita politikası komisyonu, değişikliği uzun yıllardır yapmayı düşündüklerini iddia ediyor. Ancak, coğrafyacıların Güney Okyanusu’nu yalnızca Pasifik, Atlantik ve Hint Okyanusunun bir uzantısı olmadığına karar vermesi yakın zamanda oldu. Kendi adına layık ve gereken eşsiz özelliklere sahip.
Dernek yetkilileri Twitter’dan: “Haritalarımız güncellendi. Güney Okyanusu geleneksel dörtlüyle aynı şekilde ele alındı ve okyanus sayısıyla ilgili bir sonraki sınav sorusunun National Geographic’ten güncellenmiş bir resmi yanıtı var – beş!” şeklinde duyurdu.
National Geographic Society’de coğrafyacı olan Alex Tait, bu değişikliğin, Güney Okyanusu’nun eşsiz ve hassas deniz ekosistemini koruyarak, halkın dikkatini çekme arzusunu yansıttığını söylüyor.
Tait, “Ona her zaman isim verdik, ancak [diğer okyanuslardan] biraz farklı isim verdik” diye açıklıyor. “Bu değişiklik, son ilerlemeyi kaydetti ve okyanusun ekolojik ayrımı nedeniyle onu tanıma fırsatını sundu. Yeni okyanus, Drake Geçidi ve Scotia Denizi hariç, Antarktika çevresindeki suların çoğu, 60 derece güney enlemini içermektedir.
Sınırları çevreleyen kıtalar tarafından belirlenen diğer okyanusların aksine, Güney Okyanusu’nun kapsamı, Dünya’nın en uzun ve en güçlü okyanus akıntısı olan Antarktika Circumpolar Current (ACC) tarafından belirlenmektedir. ACC, 34 milyon yıl önce, Antarktika’nın Güney Amerika’dan ayrılıp suyun, dünyanın en güney ucundan serbestçe akmasını sağladığı zaman oluşmuştur.
Suyu kuzeydeki okyanus sularından daha soğuk ve daha az tuzludur; balinalar, penguenler ve foklar dahil binlerce tür için eşsiz bir yaşam alanı sağlamaktadır. Yüzeyden okyanus tabanına kadar uzanan ACC, Dünya’nın iklimini de önemli bir ölçüde etkilemektedir. Atlantik, Pasifik ve Hint Okyanuslarından su çeken bu güçlü akım, ısıyı gezegene dağıtan bir taşıma bandı görevi görür.
Tait’e göre, Güney Okyanusu’nun resmi olarak tanınması çocukların dünyayı nasıl gördüğünü etkileyecek. “Bence en büyük etkilerden biri eğitim yoluyla olacak. Öğrenciler, okyanus dünyası, hangi okyanusları incelediğiniz hakkında bilgi edinirler. Güney Okyanusu’nu dahil etmezseniz, kendine has özelliklerini ve ne kadar önemli olduğunu öğrenemezsiniz.”
Fatime ABİK
