1930’ların sonlarında, Hitler’in Nazi Almanyası ‘nın (Üçüncü Reich) yükselişinin ortasında, Avusturya’da Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğan Hedy Lamarr veya diğer ismiyle Hedwig Eva Maria Kiesler, Almanya’dan kaçtı.
Halihazırda Avrupa’da tanınmış bir oyuncu olan Hedwig, Hollywood’da MGM ile kısa sürede kazançlı bir sözleşme imzaladı. MGM yöneticilerinin baskısı altındaki Hedwig Kiesler, adını Hedy Lamarr olarak değiştirdi. (MGM: Uzun metrajlı filmlerin ve televizyon programlarının prodüksiyonu ve dağıtımıyla ilgilenen bir Amerikan medya şirketidir.)
Bu, 1933 yılında Çek yapımı olan Ecstasy filmindeki rolünden kaynaklanıyordu. Film dünya çapında tartışmalara yol açtı. Ayrıca Hollywood’da Hays Yasası’nın uygulanmasını etkiledi. (Hays Yasası: Hollywood’da otuzlu yıllardan itibaren, katolik kilisesinin zoruyla dayatılan kurallar bütünü)
Stüdyo Hedy Lamarr ‘ı “dünyanın en güzel kadını” olarak tanıtmaya başladı. Ama güzelliğin ve ilginin ardında parlak bir zihin vardı.
Hedy Lamarr – Mucit
“Buluşları yapmak benim için kolay, fikirler üzerinde çalışmak zorunda değilim, doğal olarak ortaya çıkıyorlar.” – Hedy Lamarr, Bombshell: Hedy Lamarr Hikayesi
Hedy oyunculuk kariyerinin ötesinde, kendi kendini geliştirmiş amatör bir mucitti. Sahneler arasında, karavanında bilimsel deneyler yaparken bulunabilirdi.
Onun icat tutkusunu bilen birkaç kişiden biri olan ünlü mucit Howard Hughes ile arkadaş oldu. Arkadaşlıkları sırasında, Hughes’a uçak tasarımlarında yardımcı oldu. Hughes ise ona laboratuvarlarının tüm kaynaklarının erişimine olanak sağladı.
İkinci Dünya Savaşı tüm hızıyla ilerlerken, Hedy hizmetlerini Ulusal Mucitler Konseyi’ne gönüllü olarak verdi. Ne yazık ki, Konsey onu geri çevirdi. Statüsünü savaş bonosu satmak için kullanmasını önerdiler.
Hedy yılmadan, icatlarıyla savaşa yardım etmenin bir yolunu aramaya devam etti. Gizli silah teknolojisi ve mühimmatlara büyük ilgi gösterdi.
Hedy Lamarr, Çığır Açan Bir Teknoloji İcat Etti
Hedy Lamarr, ABD Donanmasının radyo kontrolünü kullanan yeni bir torpido yönlendirme sistemi kullandığını öğrendi. Ancak bu yeni yönlendirme sisteminin zayıf bir noktası vardı.
Torpido yönlendirme sistemi için olan telsiz sinyalleri Almanlar tarafından bozulmuş olabilirdi. Hedy çözüm olarak frekans atlama fikrini ortaya attı. Frekansı hızla değiştirmenin sinyalin izlenmesini veya bozulmasının imkansız hale getireceğini düşündüğü bir teori geliştirdi.
Fikri arkadaşı besteci George Antheil’e sundu. Birlikte çalışarak minyatür bir piyanoyu radyo sinyalleriyle senkronize eden bir cihaz geliştirdiler.
Cihaz için şemalar hazırladılar ve patent ofisine sundular. 11 Ağustos 1942’de ABD Patent Ofisi, 2,292,387 ABD Patenti kapsamında patenti verdi.
İkili, buluşlarını ABD Donanması’na sundu. Donanma, uygulanmasının çok zor olduğunu iddia ederek, fikirlerine ilgi göstermediler.
Hedy ‘in Katkısı Unutuldu
Ancak, daha sonra 1957’de, Donanma teknolojiyi bir sonar şamandıra’da uyguladı. (sonar : uçaklardan veya denizaltı dışı savaş yapan gemilerden düşürülmüş/fırlatılan nispeten küçük bir şamandıradır ). Bu, Hedy ve George’un patentinin sona ermesinden önceydi. Ancak Donanma bunu reddetti, yani Hedy ve George icatları için asla tazminat alamadı.
1962’de, Donanma Hedy’in teknolojisini gemilere kurmaya devam etti. Fikri yayılmış spektrum teknolojisi olarak tanındı.
Hedy’nin frekans atlama fikri olan yayılı spektrum teknolojisi kullanılmaya ve genişletilmeye devam etti. Bugün çeşitli uygulamalarda kullanıldığını görüyoruz.
Fikri, Bluetooth teknolojisi, GPS ve kablosuz bağlantıların temelini oluşturuyor.
Hedy Nihayet Tanınıyor
Zaman geçti ve Hedy’nin oyunculuk kariyeri zamanın alacakaranlığına gömüldü. Şöhreti azaldı ve icadı unutulmuştu. İnzivaya çekilmişti- sadece telefonuyla dış dünyayla iletişim kuruyordu.
1997 yılında Hedy, icatlarından dolayı Hedy ve George Antheil, birlikte Electronic Frontier Foundation’ın Öncü ödülüne layık görüldü.
Aynı yıl Hedy, Invention Convention’ın BULBIE Gnass Başarı Ruhu Ödülü’nü alan ilk kadın oldu.
Hedy Lamarr, 19 Ocak 2000’de öldü.
2014 yılında Hedy Lamarr ve George Antheil, Frekans atlama teknolojisi için ölümünden sonra Ulusal Mucitler Onur Listesi’ne alındı.
Feride İrem Yılmaz
İlginizi çekebilir: En İyi Bilim İnsanları ve Buluşları
İlginizi çekebilir: En Ünlü Fizikçiler ve Buluşları Listesi
Yorumlar 5