Mezopotamya, büyük ölçüde güneşte ya da fırında kurutulmuş tuğladan inşa edilen dünyanın ilk şehirlerini inşa ettiler. Mezopotamya‘nın mimarileri, üzerinde durduğu çorak topraktan büyüdü. Mısır’dan farklı olarak Mezopotamya, özellikle güneyde, inşaat için çıkarılabilecek çorak taşlık bir araziydi.
Arazide aynı ölçüde kereste için ağaç yoktu. Bu yüzden insanlar “bolca el altında bulunan diğer doğal kaynaklara yöneldi.
Sümerler tuğlaların değişik dizilişlerinden yararlanarak kemer ve tonoz yapmayı öğrendiler. (Tonoz: mimarlıkta kemerlerin bir araya gelmesiyle oluşturulan, genellikle tavan örtüsü olarak işlev gören yapı parçasıdır.)
Aslında bu bir zorunluluktan doğmuştur. Şehirlerini taşkın sularından kurtarmak amacıyla kanallar açarak suyu yönlendiriyorlardı. Bu iş için anıtsal yapıların altından da geçen 4 metreyi bulan genişlikte kanallar yapmışlardır. Sümerler ayrıca kubbeyi de geliştirip ilk uygulayan uygarlıktır.
Mezopotamyalılar, nehir kenarlarının çamurlu kili ve bataklıklarında büyüyen sazlıklarla dünyanın ilk sütunlarını, kemerlerini ve çatılı yapılarını oluşturdular. Ziggurat ‘larıyla ünlü (bölgeye özgü basamaklı piramit yapıları) şehirler ile tapınak komplekslerinin tümü, daha sonra fırınlanmış kil tuğlaları kullanılarak inşa edildi. Bu makalemizde sizler için Mezopotamya’nın büyük şehirleri listesini sunacağız. Keyifli okumalar.
İlginizi çekebilir: Mezopotamya – Nerede?, Kültürü, Tarihi ve Mirası Hakkında Her Şey
Mezopotamya’nın Büyük Şehirleri
Uruk
Uruk dünya tarihindeki ilk büyük şehirlerden biriydi. M.Ö. 2900 civarında Onu Dünya’daki en büyük şehir yapan yaklaşık 80.000 kişilik bir nüfusa sahip olduğunda zirveye ulaştı.
Uruk Güney Mezopotamya’da Fırat Nehri kıyıları boyunca konumlanmıştı. Sümer uygarlığının merkeziydi. İleri tarım ile sulama teknikleri sayesinde bu kadar büyüyebilmişti. Gıda bolluğu şehri zenginleştirdi.
İlginizi çekebilir: Sümerler Kimdir?
Uruk’un en meşhur kralı Gılgamış’tı. Sonrasında Gılgamış Destanı ’ndaki kahramanlıklarının ve insanüstü gücünün hikayeleriyle efsanevi bir kahramana dönüştürüldü.
İlginizi çekebilir: Gılgamış Destanı – Yazarı kimdir?, Hikayesi ve Hakkında İlginç Gerçekler
Akad
Akad şehri Dünya’nın ilk imparatorluğu, Akad İmparatorluğu’nun merkeziydi. Büyük Sargon liderliğindeki Akad halkı çoğu Sümer şehir eyaletlerini fethederek Mezopotamya’nın kontrolünü ele geçirdi. Akad dili Sümercenin yerini aldı. Ayrıca Babil ve Asur İmparatorlukların da bölgenin ana dili olmaya devam etti.
Arkeologlar hala Akad şehrini bulamadı. Ayrıca konumundan da emin değiller. Büyük ihtimalle Dicle Nehri’nin hemen doğusunda güney Mezopotamya’da bulunuyordu.
Asur
Kuzey Mezopotamya’da Dicle Nehri’nin batı kıyısında yer alan Asur, Asur İmparatorluğu ’nun ilk başkenti oldu. Başka şehirler Asur İmparatorluğu ’nun başkenti olarak yerini alsa da, Asur her zaman imparatorluğun dini başkenti olarak tanınmıştır.
Asur, Asurlular ‘ın baş tanrılarının adını almıştır. Şehir ve tanrı bazen Aşur olarak da adlandırılır.
İlginizi çekebilir: Asurlular Hakkında Her şey.
Babil
Babil, Babil İmparatorluğu’nun başkenti ve merkeziydi. Zirvesi sırasında Babil 200.000 kişiden fazla nüfusuyla Dünya’nın en büyük şehriydi. Hammurabi ve Nebukadnezar gibi kralların yanı sıra Antik Dünya’nın 7 Harikasından biri olan Babil’in Asma Bahçeleri ’ne de ev sahipliği yapıyordu.
Babil, merkez Mezopotamya’da Fırat Nehri’nin kıyılarında konumlanmıştı. Günümüzde şehrin kalıntıları Bağdat, Irak’ın yaklaşık 80 km güneyinde bulunabilir.
İlginizi çekebilir: Hammurabi Kimdir?, Hammurabi Kanunları Nelerdir?
İlginizi çekebilir: Babil’in Asma Bahçeleri Hakkında Her Şey!
Nimrud
Nimrud M.S. 13.yüzyılda Asur İmparatorluğu’nun başkenti oldu. Şehir daha sonra harabeye dönmüş olmasına rağmen, büyük Kral II. Aşurnasirpal şehri yeniden inşaa etti ve M.S. 880’de bir kez daha Asur başkenti yaptı.
Nimrud antik tarihte inşa edilmiş en önemli birkaç görkemli saraya ev sahipliği yapmıştı. III. Şalmanezer’in sarayı 12 dönümlük bir alanı kaplıyordu ve 200’den fazla odası vardı.
Ninova
Asur İmparatorluğu’nun en büyük şehri Ninova’ydı. Asur İmparatorluğu’nun zirvesinde Dünya’nın en büyük şehri oldu. Şehir M.Öm 700 civarında büyük ülçüde Kral Sennacherib yönetiminde inşa edilmişti. Ninova’nın büyük surları, 7 kilometrekarelik bir alanı çevreliyordu ve 15 kapısı vardı. Şehrin farklı bölgelerine su getiren 18 kanal vardı.
Ninova, Asur İmparatorluğu’nun son büyük kralı olan Kral Asurbanipal’e ev sahipliği yapıyordu. Onun yönetimi altında 20.000’den fazla kil tableti barındıran büyük bir kütüphane inşa edildi. Mezopotamya hakkında bildiklerimizin çoğu bu tabletlerdendir.
Ninova’da doğan Hz.Yunus, bu bölge halkına peygamber gönderilmişti. Peygamber olduğunda, 30 yaşında bulunuyordu. Bir balık tarafından yutulması sebebiyle, Kur’ân-ı Kerim’de Zennûn ve Sâhib-i Hût unvânlarıyla zikredilir. Yunus Peygamber, İbn-i Metta (Metta oğlu) adıyla meşhurdur. Bir rivâyete göre Metta, Hz. Yunus’un babasının, diğer bir rivâyete göre de annesinin adıdır.
Persepolis
Persepolis, Pers İmparatorluğu’nun başkentiydi. Adı aslında Yunanca’da “Pers şehri”dir. Şehir ilk olarak M.Ö. 515 civarında Büyük Kiros tarafından inşa edilmiştir. I. Darius ve Serhas gibi diğer krallar, sarayı ve diğer binaları tamamladı. Şehir güneydoğu İran’da bulunuyordu.
Şehrin çoğu şu an arkeologlar tarafından yeniden inşa ediliyor. Bazı yapılar arasında Uluslar Kapısı, Taht Salonu ve Apadana Sarayı bulunmaktadır.
Beril Foya
Yorumlar 4