Leonardo da Vinci, “Son Akşam Yemeği”, “Mona Lisa” gibi tablolarla ve uçan makine gibi icatlarla tanınan bir rönesans sanatçısı ve mühendisiydi.
Aşağıdaki menüden Leonardo da Vinci hakkındaki tüm detaylara hızlıca ulaşabilirsiniz.
Kimdir? | Sanat Eserleri | Buluşları | Son Akşam Yemeği | Anatomi ve Bilim çalışması | Heykeller | Son Yılları | Nasıl Öldü? | Kitap ve Film | Salvator Mundi
Kısaca Leonardo Da Vinci
İSİM: Leonardo da Vinci
BOY: 1,75 m
SANAT ESERLERİ: Mona Lisa (1503), Son Akşam Yemeği (1498), Vitruvius Adamı (1492), Salvator Mundi (1500), Kakımlı Kadın (1490), Vaftizci Yahya(1513). ve Daha fazlası..
DOĞUM GÜNÜ: 15 Nisan 1452
ÖLÜM TARİHİ: 2 Mayıs 1519
BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ?
- Saygın Floransalı noter Ser Piero ve Caterina adında genç bir köylü kadının evlilik dışı doğan çocukları Da Vinci, babası ve üvey annesi tarafından büyütüldü.
- Da Vinci, “Son Akşam Yemeği” ni boyamak için kurutulmuş sıva üzerinde tempera ve yağ kullandı. Bu da ürünün çabuk bozulmasına ve dökülmesine neden oldu. (Tempera nedir?, Orta Çağ’da tutkallı su ile boyanın, çoğu zaman yumurtanın akıyla karıştırılması suretiyle elde edilen boya türü)
- Da Vinci için “Mona Lisa”, mükemmellik çabası olduğu için sonsuza kadar devam eden bir çalışmaydı ve resimden asla ayrılmazdı.
NERELİ?, DOĞUM YERİ: Vinci, İtalya
ÖLÜM YERİ: Amboise, Fransa
Leonardo Da Vinci kimdir?
Leonardo da Vinci bir rönesans ressamı, heykeltıraş, mimar, mucit, askeri mühendis ve ressamdı. Gerçek bir rönesans insanının somut örneğiydi. Meraklı bir zihin, parlak bir zekası ve yeteneğiyle birlikte Da Vinci, çalışmalarına büyük ölçüde yardımcı olan bilim ve doğa yasalarını inceledi. Çizimleri, resimleri ve diğer eserleri yüzyıllar boyunca sayısız sanatçı ve mühendis üzerinde bir etki yarattı.
İlk Yılları
Da Vinci, 15 Nisan 1452’de İtalya’nın Toskana kentindeki (Floransa’nın yaklaşık 29 km batısında) Anchiano köyünün dışındaki bir çiftlik evinde doğdu. Saygın Floransalı Ser Piero ve Caterina adında genç bir köylü kadının evlilik dışı doğan çocukları Leonardo da Vinci, babası ve üvey annesi tarafından büyütüldü. Beş yaşındayken, amcası, büyükannesi ve büyükbabasıyla birlikte yaşadığı Vinci’deki (soyadının geldiği şehir) babasının malikanesine taşındı.
Eğitimi
Genç Leonardo da Vinci, okuma, yazma ve matematik eğitiminin ötesinde çok az örgün eğitim aldı. Ancak sanatsal yetenekleri erken yaşlardan itibaren belirginleşmeye başlamıştı. 14 yaşına geldiğinde, Da Vinci Floransa’daki ünlü sanatçı Andrea del Verrocchio’nun yanında çırak olarak çalışmaya başladı. Metal işleme, deri sanatları, marangozluk, çizim, resim ve heykel gibi çok çeşitli teknik beceriler öğrendi. Bilinen en eski tarihli eseri, 1473’te çizilen Arno Vadisi’ndeki bir manzaranın kalem ve mürekkep çizimidir.
İlk Çalışmaları
20 yaşındayken Leonardo da Vinci, Floransa Saint Luke Guild’e usta bir sanatçı olarak üye olmaya hak kazandı ve kendi atölyesini kurdu. Ancak, beş yıl daha del Verrocchio ile çalışmaya devam etti. Del Verrocchio’nun 1475 yılları civarında “Mesih’in Vaftizi”ni, arka planın bir kısmını çizen öğrencisinin ve İsa’nın elbisesini tutan genç meleğin yardımıyla tamamladığına inanılıyor.
Sanatçı Giorgio Vasari tarafından 1550 civarında yazılan en mükemmel ressamların, heykeltıraşların ve mimarların hayatlarına göre, del Verrocchio, öğrencisinin üstün yeteneği karşısında o kadar alçakgönüllüydü ki, bir daha asla eline bir boya fırçası almamaya karar verdi. (Bununla birlikte, çoğu bilim insanı Vasari’nin hikayesini uydurma olduğunu düşünüyor.)
1478’de del Verrocchio’nun stüdyosundan ayrıldıktan sonra Leonardo da Vinci, Floransa’nın Palazzo Vecchio’daki bir şapelde ikamet edebilmek amacıyla bir sunak için ilk bağımsız görevini aldı. Üç yıl sonra, Floransa’nın San Donato a Scopeto’nun Augustinian rahipleri, “Magi’nin Hayranlığı”nı boyamasını emretti. Ancak genç sanatçı her iki görevi de tamamlamadan şehri terk etti.
Leonardo Da Vinci Eşcinsel miydi?
Birçok tarihçi Leonardo da Vinci ’nin eşcinsel olduğuna inanıyor. 1476 tarihli Floransalı mahkeme kayıtları, da Vinci’nin ve diğer dört gencin sürgün veya ölümle cezalandırılan bir suç olan eşcinsellik ile suçlandığını gösteriyor.
24 yaşındaki Da Vinci’ye karşı tanıklık etmek için hiçbir tanığın gelmemesinden sonra, suçlamalar düştü, ancak sonraki iki yıl boyunca nerede olduğu tam olarak belirlenemedi.
Michelangelo, Donatello ve Sandro Botticelli de dahil olmak üzere diğer birçok ünlü Floransalı sanatçının eşcinsel olduğu biliniyordu. Gerçekten de, eşcinsellik, rönesans Floransa’sındaki sanatsal yaşamın bir gerçeğiydi ve “florenzer” kelimesi “eşcinsel” anlamına gelen Alman argosu haline geldi.
Sanat Eserleri
Leonardo da Vinci sanatsal yetenekleri ile bilinmesine rağmen, kendisine ait olan iki düzineden az tablo var. Bunun nedeni, ilgi alanlarının çok farklı olmasıdır ve üretken bir ressam olmamasıdır. Da Vinci’nin en ünlü eserleri arasında “Vitruvian Adam”, “The Last Supper” ve “Mona Lisa” yer almaktadır.
Vitruvian Adam
Sanat ve bilim, Leonardo da Vinci ’nin 1490’da çizilen “Vitruvian Adam” taslağında mükemmel bir şekilde kesişti. Da Vinci bu tabloda, kolları ve bacakları hem bir kare hem de bir daire içinde birbirinden ayrılmış iki üst üste bindirilmiş pozisyonda çıplak bir erkek figürü tasvir etti.
Ünlü eskiz, Leonardo da Vinci ‘nin orantı ve simetri çalışmasının yanı sıra insanı doğal dünyayla ilişkilendirme arzusunu temsil ediyor.
Son Akşam Yemeği
1495 civarında, Milan Dükü Ludovico Sforza, Leonardo da Vinci ’yi Milan’ın Santa Maria delle Grazie manastırının içindeki yemek salonunun arka duvarına “Son Akşam Yemeği” boyamak için görevlendirdi. Tamamlanması yaklaşık üç yıl süren başyapıt, İsa’nın Fısıh yemeği için toplanan on iki Havariye, bunlardan birinin yakında ona ihanet edeceğini bildirdiği anın dramasını yakalar. Masanın etrafındaki figürlerin yüz ifadeleri ve beden dili, ustaca bir şekilde kompozisyonu canlandırır.
Leonardo da Vinci ‘nin taze sıva üzerine bir fresk boyamak yerine kurutulmuş sıva üzerine tempera ve yağ ile boyama kararı, “Son Akşam Yemeği”nin hızlı bozulmasına ve soyulmasına yol açtı. İyi yapılmayan bir restorasyon duvar resmine daha fazla zarar vermesine rağmen, şimdi modern koruma teknikleri kullanılarak stabilize edilmiştir.
Mona Lisa
1503’te Leonardo da Vinci, en ünlü tablosu, ve belki de dünyanın en ünlü tablosu, “Mona Lisa” üzerinde çalışmaya başladı. Özel olarak görevlendirilen çalışma, da Vinci’nin sfumato tekniğinden türeyen yarı portredeki kadının esrarengiz gülümsemesiyle karakterize edilir.
“Mona Lisa”nın cazibesini eklemek, öznenin kimliğini çevreleyen gizemdir. İsimsiz bir fahişe ve da Vinci ‘nin kendi annesi Napolili Prenses Isabella da başyapıt için potansiyel bakıcılar olarak ortaya kondu. Hatta konunun bir kadın değil, da Vinci ’nin uzun zamandır çırağı olan Salai’nin kadın kıyafetleri giydiği iddia edildi.
Bununla birlikte, bir biyografiden gelen hesaplara dayanarak, “Mona Lisa”, zengin bir Floransalı ipek tüccarının karısı Lisa del Giocondo’nun bir resmidir. Resmin orijinal İtalyan adı “La Gioconda” teoriyi destekliyor, ancak kesin olmaktan uzak. Bazı sanat tarihçileri, tüccarın çiftin bir sonraki çocuğunun bekleyen doğumunu kutlamak için portreyi yaptırdığına inanıyor, bu da tablodaki kişinin çizim sırasında hamile olabileceği anlamına geliyor.
Eğer Giocondo ailesi resmi gerçekten yaptırdıysa, asla almadılar. Leonardo da Vinci için “Mona Lisa”, mükemmellik abidesi olduğu için sonsuza kadar devam eden bir çalışmaydı ve o resimden asla ayrılmadı. Bugün, “Mona Lisa”, Fransa’nın Paris kentindeki Louvre Müzesi’nde, kurşun geçirmez camın arkasına sabitlenmiş ve her yıl milyonlarca ziyaretçi tarafından ziyaret edilen paha biçilmez bir ulusal hazine kabul edilmektedir.
Anghiari Savaşı
1503’te Leonardo da Vinci, Palazzo Vecchio’daki konsey salonu için “Son Akşam Yemeği”nin iki kat kadar daha büyük olması gereken bir duvar resmi olan “Anghiari Savaşı” üzerinde çalışmaya başladı. İki yıl sonra “Anghiari Savaşı” projesini terk etti. Çünkü duvar resmi bitirmeye vakti olmadan bozulmaya başladı.
Buluşları
1482’de Floransalı hükümdar Lorenzo de’ Medici, Leonardo da Vinci ‘yi gümüş bir lir yapmasını ve Ludovico Sforza’ya barış jesti olarak götürmesi için görevlendirdi. (lir: bir müzik aleti) Bunu yaptıktan sonra da Vinci, Ludovico’ya iş için bir mektup yazdı. Gelecekteki Milano Dükü’ne, bir sanatçı olarak önemli yeteneklerinden çok da bahsetmeyip ve bunun yerine askeri bir mühendis olarak daha pazarlanabilir becerilerini lanse eden o mektubu gönderdi.
Leonardo da Vinci, yaratıcı zihnini kullanarak, yanlara monte edilmiş tırpan bıçakları olan bir savaş arabası, bir şaftı döndüren iki adam tarafından hareket ettirilen zırhlı bir tank ve hatta küçük bir ordunun sayesinde çalışabilecek büyük bir arbalet gibi savaş makinelerini çizdi.
Mektup işe yaradı ve Ludovico da Vinci’yi 17 yıl sürecek bir görev için Milano’ya getirdi. Milano’da geçirdiği süre boyunca da Vinci, “Son Akşam Yemeği” de dahil olmak üzere çok sayıda sanat projesi üzerinde çalışmak üzere görevlendirildi.
Leonardo da Vinci ‘nin Sforza klanı tarafından bir mimar, askeri mühendislik danışmanı, ressam ve heykeltıraş olarak istihdam edilme yeteneği, da Vinci’nin çok çeşitli konularda keskin zekasının ve merakının konuşmasını sağladı.
Uçan Makine
Leonardo da Vinci, her zaman zamanının ilerisinde olan bir adam olarak, günümüz bisikletini ve bir tür helikopteri andıran araçların çizimleriyle geleceği biliyor gibi gözüküyordu. Belki de en iyi bilinen icadı, bir yarasanın fizyolojisine dayanan bir uçan makine ‘dir. Uçuş mekaniğine yönelik bu ve diğer keşifler, da Vinci’nin Codex on the Flight of Birds(Kuşların Uçuşu Üzerine Kodeks)’inde, 1505’te başladığı kuş havacılığının bir çalışmasında bulunur.
Rönesans hümanizminin birçok lideri gibi, da Vinci de bilim ve sanat arasında bir ayrıcalık görmedi. İkisini ayrı disiplinlerden ziyade iç içe geçmiş disiplinler olarak gördü. Bilim okumanın onu daha iyi bir sanatçı yaptığına inanıyordu.
1502 ve 1503’te Leonardo da Vinci, Floransa’da VI. Papa Alexander’ın gayrimeşru oğlu ve Papalık ordusunun komutanı Cesare Borgia için askeri mühendis olarak kısa bir süre çalıştı. Askeri inşaat projelerini incelemek ve şehir planlarını ve topografik haritaları çizmek için Floransa dışına gitti. Muhtemelen ünlü diplomat Niccolò Machiavelli ile birlikte, Arno Nehri’ni rakip Pisa’dan uzaklaştırarak savaş zamanı düşmanlarının denize erişimini engelleyecek planlar tasarladı.
Da Vinci ‘nin Anatomi ve Bilim çalışması
Leonardo da Vinci, görüşün insanlığın en önemli duyusu olduğunu, gözlerin en önemli organ olduğunu düşündü. Da Vinci gözlem yoluyla doğrudan bilgi ve gerçeklerin birikimine inanıyordu. Da Vinci, “İyi bir ressamın boyamak için iki ana nesnesi vardır: İnsan ve ruhunun niyeti.” diye söylemiştir. “Birincisi kolay, ikincisi zor, çünkü jestler ve uzuvların hareketi ile ifade edilmelidir.”
Bu jestleri ve hareketleri daha doğru bir şekilde tasvir etmek için; da Vinci anatomiyi ciddi bir şekilde incelemeye ve 1480’lerde insan ve hayvan bedenlerini incelemeye başladı. Rahimdeki bir fetüs, kalp ve damar sistemi, cinsel organlar ve diğer kemik ve kas yapılarının çizimleri, insanlık tarihindeki ilk kayıtlardan bazılarıdır.
Anatomik araştırmalarına ek olarak, da Vinci botanik, jeoloji, zooloji, hidrolik, havacılık ve fiziği de araştırdı. Gözlemlerini kemerinin içine soktuğu gevşek kağıtlar ve pedler üzerine çizdi. Da Vinci kağıtları defterlere yerleştirdi. Resim, mimari, mekanik ve insan anatomisi olmak üzere dört geniş temanın etrafına yerleştirdi. Onlarca not defterini ince çizilmiş çizimler ve bilimsel gözlemlerle doldurdu.
Heykeller
Ludovico Sforza ayrıca Leonardo da Vinci ’yi babasının ve aile hanedanının kurucusu Francesco Sforza’nın yaklaşık 5 metre olan bronzdan yapılacak atlı heykelini yapmakla görevlendirdi. Atölyesindeki çırakların ve öğrencilerin yardımıyla da Vinci, 12 yıldan fazla bu proje üzerinde çalıştı.
Leonardo da Vinci, heykelin kilden modelini yaptı. Ancak Fransa ile savaş, heykelleri değil, topları dökmek için bronz kullanılması gerektiğinde proje askıya alındı. Fransız kuvvetleri 1499’da Milan’ı ele geçirdikten ve kil modelini parçalara ayırdı. Daha sonra da Vinci, Dük ve Sforza ailesiyle birlikte şehirden kaçtı.
İronik olarak, 1499’da Ludovico’yu fetheden Fransız kuvvetlerine liderlik eden Gian Giacomo Trivulzio, düşmanının ayak izlerini takip etti. Leonardo da Vinci ’yi mezarına monte edilebilecek büyük bir binicilik heykelini yapması için görevlendirdi. Yıllarca süren çalışmalardan ve da Vinci’nin sayısız eskizinden sonra Trivulzio, heykelin boyutlarını küçültmeye karar verdi ve sonuçta heykel hiç bitmedi.
Son Yılları
Leonardo da Vinci, yedi yıl önce şehri ele geçiren ve onu kaçmaya zorlayan Fransız yöneticiler için çalışmak üzere 1506’da Milano’ya döndü. Stüdyosuna katılan öğrenciler arasında, da Vinci’nin hayatının geri kalanında en yakın arkadaşı olacak olan genç Milanlı aristokrat Francesco Melzi vardı. Bununla birlikte, Milano’daki ikinci görevinde çok az çalışma yaptı ve zamanının çoğunu bilimsel araştırmalara adadı.
Siyasi çekişme ve Fransızların Milano’dan geçici olarak sürülmesi sırasında da Vinci şehri terk etti. Daha sonra Salai, Melzi ve iki stüdyo asistanı ile birlikte 1513’te Roma’ya taşındı. Papa X. Leo’nun kardeşi ve eski patronunun oğlu Giuliano De’ Medici, Da Vinci’ye Vatikan’daki malikanesinde bir süitle birlikte aylık burs verdi.
Ancak yeni patronu Leonardo da Vinci ’ye çok az iş verdi. Büyük işler olmamasından dolayı, burda da zamanının çoğunu matematiksel çalışmalara ve bilimsel araştırmalara adadı. Yeni Fransız hükümdarı, Bologna’daki Fransa Kralı I. Francis ve Papa X. Leo arasındaki 1515 yılındaki toplantısına katıldıktan sonra da Vinci’ye “Kralın önde gelen ressam, mühendis ve mimarı” unvanını sundu.
Melzi ile birlikte, da Vinci Fransa’ya gitti ve bir daha da geri dönmedi. O Chateau De Cloux’da yaşadı (şimdi Clos Luce). Amboise Loire nehri boyunca kralın yazlık sarayının yakınında. Roma’da olduğu gibi, Da Vinci Fransa’da da geçirdiği süre boyunca çok az resim yaptı. En son yaptırdığı çalışmalardan biri, göğsünü buket bir zambak ortaya çıkarmak için açabilen ve yürüyebilen mekanik bir aslandı.
Leonardo da Vinci Nasıl Öldü?
Leonardo da Vinci, 2 Mayıs 1519’da 67 yaşında muhtemelen felçten öldü. Ölümüne kadar bilimsel çalışmaları üzerinde çalışmaya devam etti. Asistanı Melzi, mülkünün ana varisi ve yöneticisi oldu. “Mona Lisa” Salai’ye miras kaldı.
Ölümünden yüzyıllar sonra, özel dergilerinden notlar, çizimler, gözlemler ve bilimsel teoriler içeren binlerce sayfa ortaya çıktı. Gerçek “Rönesans Adamı”nı daha kapsamlı bir şekilde anlamamızı sağladı.
Kitap ve Film
Yıllar boyunca Leonardo da Vinci hakkında çok şey yazılmış olmasına rağmen, Walter Isaacson, 2017 yılında beğenilen bir biyografi olan da Vinci ile yeni bölgeleri keşfetti. Ayrıca sanatçının yaratımlarını ve icatlarını neyin yönlendirdiğine dair ayrıntılar sundu. Kitabın yarattığı etkiye, Leonardo Di Caprio’nun başrol oynadığı beyaz perde uyarlaması için tercih edildiğinin duyurulmasıyla 2018’e taşındı.
Salvator Mundi
2017 yılında, sanat dünyası, Leonardo da Vinci ’nin “Salvator Mundi” resminin bir Christie’s açık artırmasında ismi açıklanmayan bir alıcıya 450.3 milyon dolar karşılığında satıldığı haberiyle yankılanıyordu. Bu miktar, 2015 yılında Pablo Picasso’nun “Cezayir Kadınları” için ödenen 179.4 milyon doların 2 katından daha fazlaydı. Bununla birlikte “Salvator Mundi” sayesinde yeni bir rekor kırılmış oldu.
Satış fiyatı kısmen, İsa Mesih’in sağ eli kutsamayla kaldırılmış ve solunda bir kristal küre tutmuş olduğu paneldeki yağın hasarlı durumu nedeniyle çarpıcıydı. Ayrıca tüm uzmanlar da bunun da Vinci tarafından yapıldığına inanmıyordu.
Bununla birlikte, Christie’s, bir bayinin “işimizin kutsal kasesi” ve “son Da Vinci” olarak çalışmayı teşvik eden “parlak bir pazarlama kampanyası” olarak adlandırdığı şeyi başlattı. Satıştan önce, eski ustanın hala özel bir koleksiyonda bulunan bilinen tek resmiydi.
Suudi Büyükelçiliği, Suudi Arabistan Prensi Bader bin Abdullah bin Muhammed bin Farhan El-Suud’un Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Abu Dabi Kültür Bakanlığı için bir ajan olarak hareket ettiğini belirtti. Bu süre zarfında, yeni açılan Louvre Abu Dabi, rekor kıran sanat eserinin koleksiyonlarında sergileneceğini açıkladı.
Utku Emre KOCAİBİŞ
Yorumlar 6