İshal ya da diğer adıyla diyare, utanç verici ve rahatsız edici olabilir ama sıklıkla ciddi değildir. Her zaman sebebi bulunması mümkün olmamasına rağmen genelde yılda birkaç kez çoğumuz deneyimleriz. Enfeks!yon, vırus, bakteri veya daha ciddi hastalıklar veya durumlar ishale neden olabilir. Çoğu zaman, herhangi bir tedaviye gerek duymadan birkaç güne atlatırız. Bununla birlikte, bazı durumlarda ishali yavaşlatmak için tedaviye başvurulabilir.
İki veya daha fazla gün süren ishal için, irritabl bağırsak sendromu (IBS), çölyak hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD) veya başka bir hastalık gibi altta yatan bir neden olup olmadığını öğrenmek için bir doktordan yardım istemek önemlidir. Birkaç hafta ve üzeri süren ishal kronik ishal olarak adlandırılır.Bu durumda sıvı ve gıda kaybını engellemek ve ishalin altında yatan sebebi bulunabilmesi için doktorunuza başvurmanız önemlidir.
Evde Üretilebilecek Çözümler ve Yaşam Tarzı
İshal konusunda evde uygulanabilecek çözüm vardır ancak her ev çözümü her ishal tipinde veya her kişide işe yaramaz.Özellikle ishal kronikse, beslenme değişikileri ve diğer ev çözümleri doktorla konuşulmalıdır. Sulu ishal vücudun alınandan çok elektrolit ve sıvı kaybına sebep olabilir, bu sebeple rehidrasyona öncelik verilmelidir. BRAT diyeti gibi evde uygulanabilecek diyetler bazen ishalin durmasını veya yavaşlamasını sağlayabiliyor.
BRAT Diyeti
Uzun zamandır ishalin tedavisinde muz, pirinç, elmapüresi ve kızarmış ekmek (BRAT) diyeti kullanılır.Burada amaç ishalin yavaşlamasını sağlayan yiyecekleri tüketmek ve kişiyi bir parça beslemektir. Bu diyetteki yiyecekler düşük lif ve karbonhidrat içerir ve bu sayede gaitanın toparlanmasını sağlayabilirler. Aynı zamanda ek bir mide rahatsızlığına sebep olmayacak kadar hafif yiyeceklerdir. Hedef her zaman normal beslenme düzenine geri dönmek olmalıdır.Çünkü bu diyet uzun süre yapılabilecek kadar besleyici bir diyet değildir.
Bununla birlikte, dönemin uzmanları BRAT diyetinin ishal çocuklar için besleyiciliği konusunda endişelidir. Amerikan Pediatri Akademisi artık mide bağırsak iltihabından dolayı ishal olan çocuklar için BRAT diyetini önermemektedir. Bazı pediatristler çocukların sırandan beslenme biçimlerinde devam etmelerini ve neyi seviyorlarsa onu yemelerini önerir.Her zaman çocuğunuz ishal ve/veya kusma gibi belirtiler gösterdiğinde pediatristinize danışın.
Sıvı Alımı
İshal olduysanız hele ki bir de aynı zamanda kusuyorsanız, çok hızlı bir şekilde sıvı kaybedersiniz.Çok fazla sıvı kaybı ise vücudunuzun susuz kalmasına yol açar. İnsanlar aynı zamanda ishal ve kusma gibi bir problem yaşasalarda genelde sıvı kaybını ciddiye almazlar ancak bu kaybı telafi edecek kadar sıvı almak çok önemlidir.Kusan biri için bu, daha fazla sıvı azalmasın diye yalnızca yudum yudum içmek anlamına gelebilir. Aksi takdirde sağlıklı olduğu düşünülen insanlar için su içmek ishali önlemeye yardımcı olabilir. Su tatsız olabilir ve bu da alışkanlığı sürdürmeyi zorlaştırabilir. Et suyu, hindistancevizi suyu veya sporcu içecekleri gibi diğer sıvı türlerini içmek de yardımcı olabilir çünkü biraz daha hoş tadları vardır ve mineraller ve elektrolitler (sodyum gibi) içerebilirler. Temel bir kural, her ishal vakası için, kaybedilen sıvıların yerine fazladan bir bardak su içmektir.
Çocuklar ve altta yatan bir tıbbi rahatsızlığı olan (Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi) veya bağırsakların bir kısmını çıkarmak için ameliyat geçirmiş kişiler için sıvı kaybı daha fazla endişe verici olabilir. Bu, oral rehidrasyon tedavisinin düşünülebileceği zamandır. Oral rehidrasyon solüsyonu (ORS) sadece sıvının değil aynı zamanda elektrolitlerin de yerini alan bir hazır ilaçtır. ORS genellikle eczanelerde suyla karıştırılabilen bir toz olarak satılır, ancak evde şeker, tuz, su ve bebek gevreği gibi yaygın bileşenlerle de yapılabilir. Yiyecekleri düşük tutabilenler için, diğer fikirler arasında ticari bir spor içeceği kullanmak ve bazı muz, tatlı patates, avokado, yoğurt veya ıspanakla karıştırmak yer alıyor. Sıvı kaybının bir sorun olup olmadığını ve hangi tür oral rehidrasyon solüsyonunun yararlı olabileceği konusunda tavsiye almak için bir hekime danışın.
Kaçınılması Gereken Yiyecek ve İçecekler
Bazı durumlarda ishali durdurmak, mide rahatsızlığına neden olabilecek gıdalardan kaçınmayı da içerir. Amacın, ishal durduğunda mümkün olan en kısa sürede düzenli, sağlıklı bir diyete dönmenin olması gerektiğini unutmamak önemlidir.
Bazı insanların ishal yaşarken tolere edemeyeceği yiyecekler şunları içerir:
Yapay tatlandırıcılar (asesülfam potasyum veya Ace-K, Advantame, aspartam, sakarin, stevia, sukraloz).
- Kafeinli içecekler (kahve, çay, kola)
- Gazlı içecekler
- Turpgillerden sebzeler (lahana, karnabahar ve brokoli gibi)
- Yağlı gıdalar
- Lifli yiyecekler (tam tahıllar, kabuklu yemişler ve tohumlar)
- Baharatlı yiyecekler (soğan veya sarımsak içerenler dahil)
- Kızarmış yiyecekler
Dinlenme
İshal olmak sindirim sisteminde birşeylerin ters gittiği anlamına gelmektedir.Dinlenmek başlı başına iyileşme sürecini hızlandırabilir.Okuldan veya işten birkaç gün için izin almak ishal tedavisinin önemli bir parçasıdır.Ek olarak ishalin sebebi bir enfeksiyonsa bu enfeksiyonun başkalarına bulaşmasına engel olmuş oluruz.
Kısa Dönemli İshal için Reçetesiz Tedavi
Reçetesiz ishal ilaçlarını her eczanede bulabilirsin. Ancak, her türden ishale uygun olmadıkları için dikkatli olmalısınız.
Mustafa Düzyol
Bunlar da ilginizi çekebilir
Diş Ağrısı ile Nasıl Başa Çıkabiliriz? Diş Ağrınız İçin Evde Doğal Çözümler
Baş Ağrısı, Doğal Yollarla Nasıl Geçer? Kanıta Dayalı Yöntemler
Baş Ağrısına Ne İyi Gelir. Evde Hızlıca Rahatlamanız için 9 Basit İpucu!
Yorumlar 1