Kış bastırdığında, zirai don olayı bahçe işleri ile uğraşanlar için tahminlerde bulunma zamanı anlamı taşıyabilir. O dönem yerel ikliminize uyum sağlamış bitkilerin iyi durumda olacağı (bitkiler ilkbahara kadar kazandıkları için göze çok da hoş görünmeseler bile), bölgenizde soğuğa dayanıklı olmayan diğer bitkilerin ise soğuğa karşı korumaları olmadıkça zarar görecekleri hatta ölecekleri bir zamandır.
Çuval bezi ile sarılmış çalılar kışın bahçelerde şık görülen bir manzaradır, ancak sorulması gereken şudur: Bu çabayı her yıl gerçekten sarf etmek istiyor musunuz?
Yaşadığınız bölgenin sert iklim koşullarına uyan bitkileriniz genellikle ziraî don olayından ve kış mevsimindeki soğuk hava koşullarından zarar görmez. Ancak yine de istisnalar söz konusu olabilir. İklim değişikliği dolayısıyla pek de nadir olarak gerçekleşmeyen, kış mevsiminde ılık geçen bazı dönemler elma gibi bazı meyve ağaçlarını ayrıca bazı soğuk iklim koşullarına mükemmel şekilde uyum gösteren çiçekli süs ağaçlarını ve çalıları kandırarak onların zamanından önce tomurcuk vermesine sebep olabiliyor.
Hava koşulları daha normal olan kış mevsimi sıcaklıklarına geri döndüğünde, tomurcuklar ölür ve çiçeklenen meyve tomurcukları o yıl kaybedilmiş sayılır. Bütün bir ağacı veya büyük bir çalıyı çuval bezine sarmak pratik olmadığı için, bazen böyle bir durumun yaşanmasını önlemek için yapabileceğiniz hiçbir şey yoktur.
Bitkilerinizi ziraî dondan korumanın ilk adımı sıcaklıklar sıfırın altına (donma derecesinin) düştüğünde gerçekten hangi bitkilere daha fazla dikkat etmeniz belirlemek ve ardından onları korumak için neler yapabileceğimizi bulmaktır.
Bitkiler Dona Karşı Nasıl Örtülür
Serin bir iklimde yaşıyorsunuz, soğuğa karşı hassas tüm saksı bitkilerinizi ilk güçlü sonbahar soğuğu düşmeden önce kışı geçirmeleri için içeri almalısınız. Sadece ara sıra gece donlarının görüldüğü ılık bir iklimde yaşıyorsanız hava durumunu takip edin ve bitkilerinizi dondan korumak için ihtiyacınız olan her şeyi hazırlayın.
Daha büyük bitkiler için büyük araç gereçlerin ve mobilya gibi eşyaların paketlenmesi için kullanılan mukavva kutular idealdir (Şayet yeriniz varsa mukavva kutuları bu amaçla saklamaya değer). Mukavva kutu, tüm bitkinin kırılmadan içerisine sığabileceği kadar geniş olmalıdır.
Bir sürü küçük saksınız varsa onları verandadaki masanızın altında toplayabilir ve masanızın her tarafını eski battaniye ve çarşaflarla sararak bir bitki mağarası oluşturabilirsiniz. Yalnızca birkaç küçük bitki için ise bir veranda sandalyesi ya da ters çevrilip etrafı bir battaniyeyle ya da çarşafla kaplanmış bir park sırası bitkilerinize kırağıya karşı benzer bir koruma sağlayacaktır.
Bitkilerinizi örtmek için kullandığınız malzeme hava geçirgen bir kumaş veya çuval bezi olmalı, ayrıca bitkilerin ışıktan mahtum kalmamaları için bu malzemeler ertesi sabah kaldırılmalıdır. Naylon malzemeler hava dolaşımını engellediği ve bitki hastalıklarının üremesine ortam sağlayan nemi hapsettiği için tavsiye edilmez. Bununla birlikte, bitkilerinizi saran naylon malzemeleri ertesi sabah hemen kaldırmaz ve güneş bu koruyucu örtülere vurursa bitkiniz aşırı ısınabilir ve yaprakları yanabilir.
Bitkilerinizi ziraî dona karşı çeşitli malzemelerle sarmak ancak geçici bir çözüm olabilir. Gündüz sıcaklıkları sürekli olarak donma noktasının altına düşüyorsa soğuğa karşı dayanıksız tüm bitkilerinizi içeri (kapalı mekân) alın.
Domatesler İçin Son Yaşasın Narası
Her şeye rağmen, bahçenizde yetişmekte olan domates, biber, patlıcan ve dona karşı dayanaksız mahsulleriniz varsa bu ürünlerinizi dört kazık ile tutturulmuş baloncuklu naylondan yapılmış dairesel bir çitle koruyabilirsiniz. Ancak ertesi sabah naylon malzemeyi hiç vakit kaybetmeden çıkardığınızdan emin olmalısınız.
Bu küçük hile, bahçecilikle uğraşacağınız dönemi bir parça daha uzatacak bile olsa dona karşı hassas yıllık bitkilerinizin yaşam döngülerinin sonuna gelmiş olmaları gibi bir gerçek siz konusudur ve onların gitmelerine izin vermenizin tam zamanıdır. (Gelecek yılki bahçenizde bitki hastalıklarının yayılmasını önlemek adına ölmüş bitkilerinizden arta kalan tüm malzemeleri kaldırmayı ve de iyi bir temizlik yapmayı unutmayın).
Fidelerinizin üzerinde hâlâ yeterli düzeyde olgunlaşmamış domates ya da biber varsa onları iç mekâna alarak orada olgunlaşmalarına izin vermekle daha iyisini yapmış olacaksınız.
Brokoli ve lahana gibi bazı bahçe sebzelerinin aslında ziraî dona karşı dayanıklı olduğunu, bundan dolayı da onlar için endişelenmenize hiç de gerek olmadığını unutmayın.
Kış Mevsiminde Çiceklerinizi Sarıp Sarmalayın
Kış mevsiminde karlardan oluşmuş bir harikalar diyarı şaşırtıcı bir şekilde bahçenizin başına gelebilecek en iyi şeydir, çünkü soğuğa dayanıklı bitkiler kalın bir kar örtüsünün altına görüldüğünde aslında soğuğa karşı yalıtılmış hale gelirler. En fazla hasar, bitki (tamamen kış soğuğuna dayanıklı olan bitkilerde bile) dondurucu kış rüzgârlarına maruz kaldığında gerçekleşir.
Çilek, kış mevsiminde kar örtüsünün yokluğunda en çok zarar gören bitki olmasıyla ünlüdür. Bu yüzden, kuzeydoğu Pennsylvania ‘da rüzgârın dövdüğü tepede bulunan çilek tarlamın üzerini birkaç gün önce kalın bir saman tabakası ile kapladım. Çileklerin yeniden büyümeye başlayacağı ilkbahar başlarına kadar da saman tabakasını orada tutacağım.
Kazma Zamanı
Bölgenizde ziraî don olayı gerçekleştiyse glayölleriniz (kuzgun kılıcı bitkisi), yıldızçiçekleriniz ile tesbihçicekleriniz muhtemelen ölmüş olacaklar. Sakın endişelenmeyin. Çiçeklerinizin yalnızca toprak üstünde kalan kısımları ölür. Yine de toprak altında kalan kökler ve yumrular yasamaya devam eder. Bununla birlikte, toprak donmadan çok daha önce ve sert bir don olayı yaşanmadan bu köklerin ve yumruların kazılıp topraktan çıkartılmaları ve kış mevsimini geçirmeleri için ılık bir mekânda saklanmaları gereklidir.
Bitkilerinizi kısa hazırlamak için neler yapıyorsunuz?
Yorumlar kısmına hilelerinizi yazın.
Çeviren: Hande Yurt
