Yeni bir ülkeye taşınmıştım. En büyük kızım o zamanlar ortaokuldaydı. Hatırladığım kadarıyla, ben onun yaşlarındayken öğüt dinlemekten hoşlanmazdım. O zamanlar beni en çok neyin endişelendirdiğini hatırlayamıyorum. Bu yüzden en mantıklı seçeneği yaptım ve çoğu genci endişelendiren şeyleri araştırdım:
- Akranları ve kendilerinin çevreye gösterdikleri sosyal statüleriyle ilgili kaygı.
- Bedenlerinin görünüşüyle ilgili güvensizliklerle mücadele etme.
- “Kimse beni gerçekten anlamıyor” endişesi.
- Ebeveynlerini memnun edememe korkusu.
- Kendinden başkalarıyla boy ölçüşememe korkusu.
Bunların hepsi o yaşlarla alakalıdır ama yine de bir hoca gibi öğüt vermek yerine daha iyisini yapmak istedim. Somut olan, görselleştirebildiğim şeylerle ilişki kurarım. Çoğu ebeveyn gibi ben de bildiklerimi müdahaleci olmayan yollarla paylaşmak istiyorum. Beni derinden etkileyen notlarla dolu sarı bir defterim var. Bu notların çoğunun bir ortak noktası var; hepsi somut şeyler.
İnandığım bir mantra var: Gözlerinin içine baktığında görebilirsen, yaparsın. (Mantra, genellikle Sanskritçe olan dini hece veya şiirdir. Kullanımı mantra ile ilişkili ve okul ve felsefesine göre değişiklik gösterir. Esasen ruhani kanallar olarak kullanılırlar, kelimeler ve oluşan titreşimlerden faydalanarak kişinin daha yüksek bir bilince ulaşmasını amaçlar.)
İlgilendiğim konular hayvanlar, bitkiler, nesneler ve mekanlar. Anlayacağınız, olabildiğince basit şeyler. Şaşırtıcı bir şekilde, bu konular genelde gençlerin endişe ettikleri konularla çok iyi bir şekilde bağlantı kuruyor.
1. Hayvan Dünyasından: Vejetaryen aslan ve daha fazlası
Vejetaryen aslan: “İyi bir insan olduğun için dünyanın sana adil davranmasını beklemek, vejetaryen olduğun için aslanın sana saldırmayacağını beklemek gibidir.”
Küçük bir bilgi: Bitki bölümündeki öğüt verme meraklısı şeftaliyle bu aslan favorim. Bu söz, hayatı zihinsel olarak basitleştirmede uzun bir yol kat etmeyi sağlıyor.
Kudretli Sivrisinek: “Fark yaratamayacak kadar küçük olduğunuzu düşünüyorsanız, bir sivrisinekle uyumayı deneyin.” — Dalai Lama
Küçük bir bilgi: 2011’de Avrupa’da bir eğitime gönderilmiştim. Bu alıntıya orada bir slaytta rastladım. Dalai Lama’nın bunu karakteristik gülümsemesiyle söylediğini hayal edebiliyorum.
Şah Matçı Güvercinler: “Bir güvercinle satranç oynamayın. Yaptığı tek şey taşları devirmek, tüm tahtayı pisletmek ve sonra oyunu kazanmış gibi ortalıkta dolanmak olacak.”
Küçük bir bilgi: Köpek kuyruklarıyla ilgili evrim hikayem buna mükemmel bir şekilde uyuyor.
Küçükken öğrendim bir şeyden bahsedeyim; bir köpeğin kuyruğunu düzeltemezsiniz.
Genelde kendi bakış açımdan bakınca kelimelerim ve eylemlerimle insanları kazanabileceğime inanırdım. Köpeğin kuyruğunun şekli, yani insanların günün normal akışındaki davranışları, o kadar önemli değilmiş. Yaşlandıkça fark ettiğim şey şuydu: Köpeğin kuyruğunu incelemenin çok büyük bir değeri var ki onu her zaman düzeltemeyebilirsiniz. Bununla birlikte kuyrukların incelenmesi, insanların doğal yaşamlarında neyin daha doğru olduğu konusunda da gözlerini açar. Bu olay, torpilsiz itibar dünyasında altın değerinde bir gözlemdir.
Şarkıcı Kuş: “Sahip olduğun yetenekleri kullan. En iyi şarkı söyleyenler dışında hiçbir kuş ötmezse, orman çok sessiz olur.”
Küçük bir bilgi: Daha basit bir versiyonu; “Sen yaparsın.”
Uçan Kuş: “Dünyanın herhangi bir yerine uçabilecekken kuşların neden aynı yerde kalmayı tercih ettiğini hep merak etmişimdir. O zamandan beri ben de kendime aynı soruyu soruyorum.”
Küçük bir bilgi: Ortaokul İngilizce öğretmenimin en sevdiği alıntı; “yuvarlanan taş yosun tutmaz.” Düşünüyorum da gerçek dünyada yosun kelimesini kim kullanıyor ki!
2. Bitki Dünyasından: Öğütsever Şeftaliler, Elma Takasları ve daha fazlası.
Öğütsever Şeftaliler: “Ağaçtaki en tatlı şeftali olabilirsin ama bazı insanlar şeftali sevmez.”
Küçük bir bilgi: Bu, muhtemelen hayatımı değiştiren en önemli alıntıdır. Herkesi memnun etmenin bedeli, kendini memnun etmek değildir! Rahat bir zihin, rahat kıyafetler kadar önemlidir.
Elma Takası: “Benim bir elmam varsa ve senin bir elman varsa ve biz onları değiştirirsek, ikimizin de bir elması olur. Ancak benim bir fikrim varsa ve senin de bir fikrin varsa ve bunları değiş tokuş edersek ikimizin de iki fikri olur.”
Küçük bir bilgi: Annem bu sözün şu versiyonunu daha çok sever; “Büyük beyinler fikirleri tartışır; ortalama beyinler olayları tartışır, küçük beyinler insanları tartışır. Bu yüzden televizyondaki, radyodaki haberleri kapatın; kendinizi daha iyi hissedeceksiniz.”
Ağaçlardan 1: “Ağaç dikmek için en iyi zaman 20 yıl önceydi. İkinci en iyi zaman ise şimdi.”
Ağaçlardan 2: “Yaşlı adamlar gölgesinde asla oturamayacaklarını bildikleri ağaçları diktiğinde bir halk büyür.”
Küçük bir bilgi: Güney Hindistan’da büyüdüm. Büyükanne ve büyükbabama en tatlı mango ağacından birini diktikleri için minnettarım. Kelimenin tam anlamıyla onların üzerime titremeleriyle üzerinde büyüdüm. O zamanlar bir televizyon reklamı vardı; “Komşular kıskanır, sahipler gurur duyar.”
3. Nesneler ve Mekanlar
Otobüs: “Bir otobüsü veya bir erkeğin arkasından asla koşmamalısınız. Bir sonraki on dakika sonra gelecek.”
Küçük bir bilgi: Otobüs beklerken gülümserim. Şimdi, nedenini biliyorsunuz.
Mezarlıklar: “Mezarlıklar yeri doldurulamaz insanlarla dolu.”
Küçük bir bilgi: Bir zamanlar “işimin bana ihtiyacı var” diyen yeri doldurulamaz insanlar.
Gemiler: “Bir gemi limanda güvendedir ama gemilerin amacı bu değil.”
Milli Parklar: “En zeki ayıların zekası ile en aptal turistlerin zekası arasında önemli bir çakışma vardır.”
Küçük bir bilgi: Fikirlerin kesiştiği noktaları seviyorum, ama bu crème de la crème. Bunu her okuduğumda beni bir gülme tutuyor.
Deniz: “Bir tekne denizde olduğu için batmaz, suyu içeri aldığında batar.”
Küçük bir bilgi: Daha uzun versiyonu; “Birisi vücudunuzun kontrolünü ele geçirmeye ve sizi köle yapmaya çalışırsa, özgürlük için savaşırsınız. Oysa sana hakaret edene aklını ne kadar kolay teslim ediyorsun. Sözleri üzerinde durup düşüncelerinize hükmetmelerine izin verdiğinizde, onları efendiniz yaparsınız.” Epiktetus.
Banka: “Endişe, hiç almadığınız bir banka kredisinin faizi gibidir.”
Küçük bir bilgi: Faiz ve kredi kartı kavramını tanıtmanın şimdiye kadarki en iyi yolu budur.
Basketbol sahası: “Kariyerimde 9000’den fazla şut kaçırdım. Neredeyse 300 oyun kaybettim. İnsanlar 26 kez maçı kazandıran şutu atacağıma güvendi ama kaçırdım. Hayatımda defalarca başarısız oldum. İşte bu yüzden başarılıyım.”
Kim olduğunu biliyorsunuz!
Okul: “Okula geri dönmek istemiyorum. Diplomamı aldığımda 35 yaşında olacağım. Ama sonuçta 35 yaşına geleceksin zaten.”
Tuvaletler: ‘Hayat, kimi öptüğünüz, gece yarısı sarhoş olduğunuzla ilgili değildir. Tuvalette, ayıkken saçma sapan mesaj attığın kişiyle ilgilidir.”
Tavalar ve Tencereler: “Zihin doldurulacak toprak bir çömlek değil, yakılacak bir ateştir. Bu yüzden önce kendiniz için tutuşturun.”
Sırt Çantası: “En önemli eşyalarınız için bir sırt çantası fazlasıyla yeterlidir. Diğer her şey fazlalıktır.”
Yatak: “Her sabah yatağınızı toplamak bir şeyi netleştirir; küçük ritüellerin bir başarı hissini tetiklediğini zihinde pekiştirir.”
Küçük bir bilgi: Steven Covey’in Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, tarihin en çok satan kurgusal olmayan iş kitaplarından biri olmaya devam ediyor. Asla ritüelleri küçümsemeyin.
Likör Barları: “Hayattaki ilerlemenizi fark etmiyorsunuz çünkü sürekli çıtayı yükseltiyorsunuz.”
Küçük bir bilgi: Mutsuzluk, fazla başarılı olanlar için mükemmeldir.
4. Aile Üyeleri
Ebeveynler: “Çocuklarınızı terbiye ederseniz, torunlarınızı şımartırsınız ama çocuklarınızı şımartırsanız, torunlarınızı terbiye etmek zorunda kalırsınız.”
Küçük bir bilgi: Sığır yetiştiriyoruz, torunlarımızı şımartacak büyük plan için çocuklarımızı besliyoruz. Anne ve babanızın neden büyükanne ve büyükbabalar kadar yumuşadığını merak ederseniz, yaşam döngüsünü devralırlar da ondan.
Akıllı Çocuklar: “Planınız bir yıllıksa pirinç ekin. Planınız on yıllıksa ağaç dikin. Planınız yüz yıllık ise çocukları eğitin.”
Küçük bir bilgi: Mirası devretmenin daha iyi bir yolu yoktur. Dedem Güney Hindistan’da nehir kıyısında bir pirinç çiftçisiydi. Birlikte uzun yürüyüşler yaptığı eğitim görmüş torunu (ben), hala dünyanın diğer ucundan onun hakkında konuşuyorum.
Kendiniz: “Olduğunuz gibi harika göründüğünüze karar verdiğinizde dünya, üzerinizdeki gücünün %90’ını kaybetmiştir.”
Küçük bir bilgi: Ekstra büyük burnu hakkında sorular sorulduğunda Sokrates, en iyi cevabı vermiştir; “Burnum güzel çünkü burun deliklerim geniş ve onun sayesinde de daha fazla koku toplayabiliyorum.”
5. Bir Ebeveynin Kalbinden: Çoğu Çocuğun Sizden Duymak İstediği Şeyler
Gençken hatırladığım şeylerden biri de hayattaki en kötü şeyin okulda yapayalnız kalmak olduğunu düşünmekti. Şimdilerde fark ettiğim şey ise (Robin Williams ve okul sayesinde); En kötü şey, sizi yapayalnız hissettiren insanlarla karşılaşmaktır.
Çoğu çocuğun duymaktan hoşlandığı şeyler:
- Seninle gurur duyuyorum.
- Sen ne düşünüyorsun?
- Lütfen.
- Teşekkür ederim.
- İsmi
“Kimse beni gerçekten anlamıyor”un en iyi panzehri şudur: “Gerçekten mi? Bana daha fazlasını anlat.”
İnsanlık denizinde yalnızlık duygusuyla boğuşan içimizdeki her çocuk için arkadaşlığın en basit tanımı yankılanır:
Arkadaşlık, bir kişinin diğerine “Ne? Sen de mi? Kendimden başka kimsenin olmadığını düşündüm…”
Size dünyayı öğrenebilmenin en iyisini diliyorum.
Yazan: Karthik Rajan / Çeviri: Büşra EKİZ
