Japonya’nın Hayabusa2 uzay aracı tarafından uzayda yaklaşık olarak 220.000 kilometre ötedeki asteroit toprak örneklerini içeren küçük bir kapsül, planlandığı gibi İndi. İniş geçtiğimiz pazar günü Avustralya Outback’te gerçekleşti.
Ön incelemeden sonra araştırma yapılması için Japonya’ya transfer edilecek. Projenin yöneticisi, Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı’ndan Yuichi Tsuda, kapsülü bir “hazine kutusu” olarak adlandırdı.
Hayabusa2 Misyonu Nedir?
3 Aralık 2014’te fırlatılan insansız Hayabusa2 uzay aracı, Dünya’dan 300 milyon kilometre, bu Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin 2 katı, uzakta olan asteroit Ryugu’ya iki kez iniş gerçekleştirdi.
Asteroitin son derece kayalık olan yüzeyi, görev ekibinin iniş planlarını tekrar tekrar incelemesi gerekti çünkü en ufak bir hata tüm emeklerin boşa gitmesine sebep olabilirdi ancak uzay aracı, Haziran 2018’de oraya vardıktan sonra Ryugu yakınlarında geçirdiği yaklaşık 1 buçuk yıl boyunca veri ve toprak örneklerini başarıyla topladı.
Uzay aracı, Şubat 2019’daki ilk inişinde, NASA’nın Osiris REx’inin asteroit Bennu’ya yaptığı gibi touch-and-go* işlemine benzer şekilde yüzey tozu örnekleri topladı.
Hayabusa2 daha sonra asteroitin yüzeyinde bir krater açtı ve ardından uzay tarihi için bir ilk olan asteroitten yeraltı örnekleri toplama işlemini gerçekleştirdi. 2019’un sonlarında Hayabusa2, Ryugu’dan ayrıldı. Yıl boyu süren yolculuk 6 Aralık Pazar günü sona erdi.
Japonya, gelecekte Hayabusa2’deki tecrübelerini ve teknolojierini kullanmaya devam etmeyi düşünüyor. Belki de 2024’te Mars’ın uydularından birine MMX* sample-return* görevinde kullanırlar
Neden Asteroit?
Asteroitler güneşin etrafında dolanırlar ancak gezegenlerden çok daha küçükler. Güneş sistemindeki en eski nesneler asteroitlerdir ve bu nedenle Dünya’nın nasıl bugünkü haline geldiğine dair ipuçları içerebilirler. Bilim insanları, bu tür gök cisimlerinden örnekleri incelemek gerektiğini söylüyor.
Kısa bir bilgi: Japoncada Ryugu, bir Japon halk masalında deniz dibindeki bir kalenin adı olan “Ejderha Sarayı” anlamına gelmekte.
JAXA’nın başkan yardımcısı Hitoshi Kuninaka, Japonya’nın asteroit araştırmalarının kaynaklarımızı geliştirmeye ve Dünya’yı büyük göktaşlarıyla çarpışmalardan korumanın yollarını bulmaya da katkıda bulunabileceğini söyledi.
Kapsülün İçinde Ne Var?
Yaklaşık 40 santimetre çapındaki tava şeklinde olan bu kapsül, asteroit üzerindeki iki farklı bölgeden alınan toprak örneklerini barındıryor. Bu örnekler içinde bazı gazlar da içeriyor olabilir.
Avustralya’daki bir laboratuvarda yapılan ön incelemenin amacı tam olarak bu, gazı çıkarmak ve analiz etmek. Kapsül salı günü Japonya’ya dönecek. JAXA’nın Tokyo yakınlarında bulunan Sagamihara’daki araştırma merkezine götürülecek.
Asteroit Örnekleri Bize Ne Anlatıyor?
Bilim insanları, özellikle asteroit yüzeyinin altından alınan örneklerin, uzay radyasyonu ve diğer çevresel faktörlerden etkilenmeden 4,6 milyar yıl önceki verileri içerdiğini söylüyor.
Güneş sisteminde nasıl dağıldıklarını ve Dünya’daki yaşamla nasıl bir ilişki içerisinde olduklarını öğrenmek için örneklerdeki materyalleri incelemekle özel olarak ilgileniyorlar.
JAXA Başkanı Hiroshi Yamakawa, örneklerin analizinin Güneş sisteminin kökenini ve suyun Dünya’ya hayat getirmeye nasıl yardımcı olduğunu açıklamaya yardımcı olabileceğine inandığını söyledi. Ryugu’dan getirilen parçalar da çarpışmayı ve termal geçmişini anlatabilir.
Yaklaşık bir yıl sonra, bazı örnekler NASA ve bilim insanları ile paylaşılacak. Bunların yaklaşık %40’ı gelecekteki araştırmalar için saklanacak.
JAXA görev yöneticisi Makoto Yoshikawa, sadece 0,1 gram örneğin planlanan araştırmayı yürütmek için yeterli olabileceğini ancak daha fazlasının araştırmalar için daha iyi olacağını söyledi.
Hayabusa Neden Japonya İçin Büyük Bir Proje?
Hayabusa2, Japonya’nın 2003 yılında başlattığı orijinal Hayabusa misyonunun bugünkü hâli. Bir dizi teknik aksaklıktan sonra, 2010 yılında başka bir asteroit olan Itokawa’dan numuneler gönderdi. Uzay aracı, atmosfere girerken yandı ama kapsül Dünya’ya başarılı bir şekilde ulaştı.
Japonya, karşılaştığı tüm sıkıntılar göz önüne alındığında bir mucize olarak kabul edilen ilk Hayabusa uzay gemisinin dönüşünden oldukça gurur duydu. Bu onlar için çok büyük bir başarıydı hele ki o yıllarda.
JAXA’nın sonraki Venüs ve Mars görevlerinde de sorunlar vardı. Tsuda, Hayabusa2 ekibinin “mükemmel” sonuçtan 100 kat daha iyi bir sonuç elde etmek için önceki görevlerden edindiği tecrübelerini kullanıp çok daha iyi bir iş çıkaracaklarını söyledi.
Kapsül atmosfere başarıyla girip kısa bir süre alev topuna dönüşürken olayı izleyen halkın arasında gözyaşları dökenler olmuştu.
–
Sırada Ne Var?
Dünya’dan 220.000 kilometre uzaklıkta kapsülden ayrıldıktan yaklaşık bir saat sonra, Hayabusa2 başka bir göreve, daha küçük bir asteroite, 1998KY26’ya gönderildi. Bu, 11 yıllık tek yönlü bir yolculuk. Yani bir daha geri dönmeyecek. Görev ise büyük meteorların Dünya ile çarpışmasını önlemenin yollarını incelemek.
touch-and-go*= Havacılıkta bir uçağı uçurmayı öğrenirken yaygın olan bir manevradır. Bir piste inmeyi ve tam olarak durmadan tekrar kalkış yapmak anlamına gelir.
MMX*= Açılımı Mars Ayları Keşfi (Martian Moons Exploration)’dir. 2024’te Mars’ın en büyük uydusu Phobos’tan ilk örnekleri getirmek amacıyla kullanılan robotik bir uzay sondasıdır.
sample-return*= Bu görev, dünya dışı bir konumdan örnekleri toplayıp analiz için Dünya’ya geri göndermeyi amaçlayan bir uzay aracı görevidir. Bu görevler yalnızca atomları ve molekülleri veya gevşek malzeme ve kayalar gibi karmaşık bileşiklerin birikimini geri getirebilir.
Utku Emre KOCAİBİŞ
Bunlar da ilginizi çekebilir
Yeni Teknoloji Mars’ın Tuzlu Suyundan Oksijen ve Yakıt Elde Edebilir
Bu Harika Videoda Çin’in Uzay Aracının Ay’a İnişini İzleyin
Çin’in “Uzay Rüyası”: Ay’a ve Ötesine Uzun Bir Yürüyüş
Çin’in Uzaydaki “Dünyanın İlk 6G Uydusu” Gerçekte Ne Anlama Geliyor?
Yorumlar 4