2017 den beri başarıyla faaliyet gösteren, Afganistan ın kız robotik – yapay zeka kodlamacı grubunun geleceği tehIike altında. Taliban’ın ülke yönetimini ele geçirmesinden sonra grubun üyeleri gelecekleri hakkında endişe duymaya başladı. Yalnızca c!nsiyetIerinden ötürü Taliban zulmüyle karşı karşıyalar. Hem daha güvenli bir hayat hem de çalışmalarını başarıyla sürdürmek için Kanada ya gōç etmek istiyorlar.
“Afgan Hayalperestler” adlı robotik ekibi, dört yıl önceki başlangıcından bu yana, düşük maliyetli ve el yapımı olmak üzere benzersiz icatlar ortaya çıkardı. Afganistan’da yaygın bir araba olan eski Toyota Corolla’dan atılan parçaları kullanarak korona hastaları için vantilatör üretti.
Genç kızlar, önlerinde STEM alanında uzun ve başarılı kariyerlere sahip görünüyorlardı. Ancak Taliban’ın Kabil e girmesinin ardından üretim güçlerini kaybedeceklerini düşünerek büyük bir korku ve tedirginlikle yaşadıklarını söyleyebiliriz.
İnsan hakları avukatı Kimberley Motley, Canadian Broadcasting Corp’a (CBC) verdiği demeçte, “Geçen hafta bu kızlara zulüm eden zihniyet ile çocuk yaşta kızların evlenmesini zorlayan aynı zihniyettir dedi. Başarıları ülke çapını aşan bu robotik kodlama takımı, Taliban ın, Afganistan yönetimini ele geçirmesinden sonra çok çaresiz.
Avukat, Kanada hükümetine ve Başbakan Trudeau’ya, ekibin 2018’de başka bir robotik yarışmasında kazandıkları zaferin ardından Trudeau ile tanıştıkları Kanada’ya gelmelerine izin vermesi için “tam anlamıyla yalvardıklarını” söyleyerek açıklamalarına devam etti.
Motley, CBC’ye “Eğitim almak istiyorlar” dedi. “Güvenli bir yerde olmak , Afganistan’ı ve tüm dünyayı gururlandırmak ve robotik – yapay zeka alanlarında kurdukları hayallerinin üstünde çalışmalarına devam etmek istiyorlar.”
Kanada’nın kendileri için harika bir gelecek olabileceğini düşünüyorlar.
Mesaj, takım kaptanı Fatemah Qaderyan’ın 2018’de Oslo Özgürlük Forumu’nda yaptığı konuşmadan tamamen farklı olarak şunları söyledi.
“Çocuklukta her şey bir hayal kurmakla başladık” dedi. “Bir süre sonra hayal gücü büyür ve hayal olur. Bu hayali kurduklarında, onu gerçeğe dönüştürmek isterler. Ancak ç∂tιşma bölgelerinde yaşayan çocuklara hayallerinin sadece hayal olarak kalacağı söylenir.”
Liderlik, teknolojiyi s∂v∂şm∂k için değil bilimi geliştirmek isteyen gençlerin elinde olmalı. Eğitimi üst noktalara taşıdıkça ülkemizin de refah seviyesi artacaktır.
Y∂şIarı 12-18 arasında değişen 20 kızdan oluşan ekip, artık güvende olmak ve eğitimlerine devam etmek için Kanada’ya taşınmak istiyor. Motley, “Yarının ne getireceği konusunda endişeliler. Eğitim almaya devam etmek istiyorlar” dedi. Afganistan’ın geleceği olmaya devam etmek istiyorlar, ancak bu onlar için son derece belirsiz ve tehIikeli bir durum.”
Oğuzhan Saçkıran
