Okuma alışkanlığı herkesin edinmesi gereken bir alışkanlık. Günümüzde kitap okumak sadece size bilgi vermez, aynı zamanda kelime hazinenizi, okuma-yazma, sunum yapma ve genel anlamda iletişim yeteneklerinizi geliştirir.
Bu makalede sizlere her bilim severin okuma listesinde olması gereken 5 muhteşem bilimsel biyografi önereceğiz. Makaleye geçmeden veya sonrasında ilginizi çekerse, Okunması Gereken En İyi Kitaplar veya Herkesin Okuması Gereken En İyi 20 Bilim Kurgu Kitabı, konulu kitapları da inceleyebilirsiniz. Şimdi asıl konumuza dönelim.
En İyi 5 Bilim Biyografi Kitapları
Elbette Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman! Meraklı Bir Karakterin Maceraları
(Surely You’re Joking Mr Feynman! Adventures of A Curious Character )
Nobel ödüllü fizikçi Richard Feynman’ın anılarından oluşan bir derlemedir.
Richard Feynman 20.yüzyılın en üretken bilim insanlarından biri olarak görülüyordu. Fizik dersleri, Kuantum Elektrodinamiği ve Feynman diyagramları katkılarıyla tanındı. Ayrıca kusursuz bir sanatçı ve yazardı.
Elbette Şaka Yapıyorsunuz Bay Feynman fizikçinin karakterini çok iyi tasvir eden ve 1985 yılında yayımlanmış bir otobiyografi. Kitap Feynman’ın hayatından aşamaları içeriyor. Feynman’ın çocukluğundan, Nobel Ödülü kazanmış bir fizikçi olarak kariyerine kadar pek çok kısmı içeriyor. Kitabı okuması gerçekten heyecan verici, bilimsel literatürdeki altın değerinde bir eser ve her bilim severin okuması gerekiyor. “Bir Fizikçinin Dünyası” isimli, kitabın beşinci kısmında Feynman bunları söylüyor:
“Kendime sakladığım bir nedenden dolayı resim çizmeyi öğrenmek istedim: Dünya’nın güzelliğiyle ilgili duygumu yönlendirmek istedim. Tarif etmesi zor çünkü bu bir duygu. Herhangi bir dindeki, evrendeki her şeyi Tanrı kontrol eder duygusuna benziyor. Her şeyin birbirinden farklı olmasıyla ilgili genellik yönü var.
Arka plandaki her şey aynı bünyede çalışıyor: fizik kuralları. Bu doğanın matematiksel güzelliği, içeride nasıl çalıştığı, atomun içindeki karmaşık çalışma biçiminin sonucu olan fenomenin bulunması, bunun ne kadar dramatik ve harika olduğunu gösteren duygu. Bu duyguyu taşıyan başka biriyle resim yoluyla iletişim kurmak için hissedilen bilimsel huşu. Bu ona bir anlığına evrenin gösterişini hatırlatabilir.”
Feynman QED hakkındaki çalışmaları sayesinde 1965 yılında Fizik dalında Nobel Ödülünü kazandı ve bu otobiyografisi New York Times en çok satanlarından oldu.
En Tuhaf Adam: Kuantum Dehası Paul Dirac’ın Saklı Hayatı
The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genious
Richard Feynman’ı tanıyanlar mutlaka Paul Dirac’i de duymuşlardır. Dirac kuantum mekaniğinin öncülerindendir. Kuantum elektrodinamiğine en büyük katkısı evrendeki karşıt parçacıkların varlığını gösteren Dirac Denklemi olmuştur.
Bahsettiğimiz kitap fizikçi ve popüler bilim yazarı Graham Farmelo tarafından yazılmıştır. Kitap isminden anlaşılacağı üzere Nobel ödüllü Paul Dirac’in hayatından bahsetmektedir. Teorik fizikçi Niels Bohr, Dirac’i enstitüsünü ziyaret eden en tuhaf insan olarak tanımlamıştır. Kitabın ismi de Bohr’un Dirac hakkındaki bu yorumundan gelmektedir. Kitap 2009 yılında yayımlanmıştır ve Dirac’in hayatının pek çok yönünü kapsamaktadır.
Kitap ayrıca Dirac’in tuhaf karakterinin sebebi olarak otistik olabileceğini öne sürüyor. Farmelo kitabı 31 bölüme ayırıyor ve kitabın sonunda fizikçinin siyah beyaz fotoğraflarına da yer veriyor.
“Dirac yaşlandığında genç fizikçiler ona Dirac denklemini nasıl bulduğunu sordular. Cevabına göre coşku ve korku birbirini takip ediyordu. Problemini düzgünce çözmüş olmasına sevinmesine rağmen, 1870 yılında Thomas Huxley tarafından tanımlanan “bilimin büyük trajedisi” nin: güzel bir teorinin çirkin bir gerçekle katledilmesinden endişeleniyordu.
Dirac sonradan atomik hidrojenin enerji seviyeleriyle ilgili tahminde bulunmaktan çok korktuğunu itiraf etti. Yaklaşık bir hesaplama yaptı ve kabul edilebilir bir sonuç buldu ama teorisini başarısızlığa uğratma riskini almak istemediği için detaylı bir inceleme yapmadı.”
Dirac en etkili fizikçilerden olduğu ve bu kitapta da onun hayatından daha fazlasını bulabilecekleri için tüm fizik meraklıları bu biyografiyi heyecanla okuyacak.
Gelecekteki Adam: John von Neumann’ın İleri Görüşlü Hayatı
The Man from the Future: The Visionary Life of John von Neumann
John Neumann bilgisayar bilimleri, fizik ve matematik alanlarında efsanevi isimlerden biridir. Bir bilge ve bu gezegende yaşamış en zeki insanlardan biridir. Matematik grup teorisi, geometri kuantum istatistik mekaniği ve lineer programlama alanlarına katkıları sayesinde tanınmıştır. Von Neumann büyük matematikçilerin son temsilcisi olarak görülür.
Bu kitap John von Neumann’ın canlandırıcı biyografisi Ananyo Bhattacharya tarafından yazılmıştır. Kitap 2021 yılında basılmıştır.
Yazar, matematiğin ve hesaplamanın dev isminin hayatını ve katkılarını tasvir ederken çok iyi iş çıkarmıştır. Von Neumann’a pek çok modern teknolojinin gelişimi için borçluyuz.
Kod Kırıcı: Jennifer Doudna, Gen Düzenleme ve İnsan Irkının Geleceği
The Code Breaker: Jennifer Doudna, Gene Editing, and The Future of The Human Race
Eğer doyumsuz bir bilim okuyucusuysanız, Walter Isaacson ismi size tanıdık gelecektir. Isaacson bir bilim tarihçisi, “Einstein: Hayatı ve Evren” (İng.: Einstein: His Life and Universe) isimli kitabının üretken biyografi yazarıdır. Aynı zamanda Jennifer Doudna’nın hayatından, kariyerinden ve katkılarından bahsettiği biyografi kitabını da yazmıştır.
Doudna, kimya alanında Emmanuelle Charpentier ile genom düzenleme metodunun gelişimi konusunda 2020 Nobel Ödülünü kazandı. Kitap Mart 2021’de basıldı ve The New York Times kurgu olmayan çok satanlar bölümünde bir numara olarak çıkış yaptı.
Kitap özellikle genetik ve insan genomuyla ilgilenen bilim okuyucuları için oldukça heyecan verici.
Kitap virüslerden depresyona ve öncelikli olarak CRISPR isimli modern tıbbi mucizeye pencere açan gen düzenleme teknolojileri keşiflerine kadar pek çok konudan bahsediyor. Biyolojiyle, özellikle genetik ve DNA ile ilgilenenler için oldukça ilham verici. Doudna da “The Double Helix” (Çifte Sarmal) isimli bilim edebiyatı başyapıtından etkilenmiştir. Listedeki diğer kitabımız da bu olacak.
İkili Sarmal: DNA Yapı Çözümünün Öyküsü
The Double Helix: A Personal Account of the Discovery of the Structure of DNA
Bu kitap yayımlanmış bilim kitaplarının en önemlilerindendir ve 1968 yılında basılmıştır. Amerikalı moleküler biyolog ve zoolog Dr. James Watson tarafından yazılmış, bilim literatüründeki klasiklerdendir. DNA’nın çifte sarmal yapısının keşfinin otobiyografisidir. Bu keşif 20.yüzyılın en önemli mikrobiyolojik keşfi olarak görülmüştür.
Dr. Watson’un kitabı heyecan verici yolculuğu anlatırken ayrıca kadın bilim insanlarına karşıt görüşlere karşı çok iyi bir iş çıkardı. Bu keşfe katkılarından dolayı Francis Crick, Maurice Wilkins ve James Watson’a 1962 Nobel Fizyoloji ödülü verildi.
Kitap bilim ve bilim tarihiyle ilgilenen herkes için baştan sona okunması gereken bir eser. Yaşam hakkındaki en önemli keşfin eşsiz tecrübesini paylaştığı ve bunu oldukça zarif ve güzel bir şekilde yaptığı için kesinlikle okumanızı öneriyorum. Bölümlerden birinde Dr. Watson şunlardan bahsediyor:
“İyi bir bilim insanı olduğunun farkında olmayan biri iyi bir bilim insanı olamaz. Gazetelerin ve bilim insanlarının annelerinin yaygın görüşüne zıt olarak epeyce bilim insanı sadece dar görüşlü ve sıkıcı değil aynı zamanda sadece aptal.”
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Özgül BAYTEKİN
