Ocak 2021’de Dünya Doğayı Koruma Vakfı (World Wide Fund for Nature – WWF) dünyanın ormansızlaşma sorunu ve 24 “ormansızlaşma cephesi,” veya geniş orman alanlarının t∈hdit altında olduğu yerler hakkında bir rapor yayınladı. Araştırma, son 13 yılda dünya çapında 106 milyon dönümlük (43 milyon hektar) ormanın y0k edildiği sonucuna varmıştır. WWF’de baş yönetici Tanya Steele bir açıklamada, “Doğa serbest düşüşte ve iklimimiz tehIikeli bir şekilde değişiyor. Amazon gibi değerli ormanları korumak, bu küresel krizin çözümünün en önemli parçası,” demiştir.
Dünyanın ormanları, gezegenimizin ciğerleridir, atmosferik karbondioksiti (CO2) içine çeker ve solunabilir oksijeni dışarı atar. Bu CO2 ∈mme yeteneği, ormanların karbon yutağı görevi görmesi ve atmosferden CO2 depolaması, sera gazının küresel ısınma üzerindeki olumsuz etkisini azaltması anlamına gelir.
BBC’ye göre, 1960’lardan beri, dünyanın CO2 yutakları, fosil yakıtlardan kaynaklanan CO2 emisyonlarının yaklaşık %25’ini ∈mdi. Örneğin, BBC’ye göre Amazon yağmur ormanları her yıl yaklaşık 1.1 ila 1.3 ton (1 ila 1.2 milyar metrik ton) CO2 depolar.
Bununla birlikte, artan küresel nüfus ve yakıt, gıda ve toprak gibi kaynaklara olan talepteki artış sayesinde, ormansızlaşma dünya çapında ormanlara hasara neden oluyor. Maryland Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, sadece 2020’de 30 milyon dönüm (12 milyon hektar) tropikal ağaç örtüsü y0k oldu.
İşte dünya çapındaki ormansızlaşmanın somut gerçekliğini göstermek için bu “ormansızlaşma cephelerinden” sadece birkaçı.
Papua, Endonezya
Endonezya, Dünya’nın kara yüzeyinin yalnızca %1’ini oluşturmaktadır, ancak NASA’ya göre, ülkenin 18,000 adasını kapsayan yağmur ormanları, gezegenimizin bitki türlerinin %10’una ev sahipliği yapmaktadır. Bununla birlikte, Global Forest Watch’a göre, 2001 ve 2021 arası, Batı Yeni Gine olarak da bilinen Papua, yaklaşık 546 milyon ton (495 milyon mt) CO2 emisyonuna eşdeğer olan yaklaşık 1.7 milyon dönüm (666.000 hektar) ağaç örtüsü kaybetti. Yukarıdaki görüntüler, Endonezya Digul nehri çevresindeki geniş orman temizliğini göstermektedir; Dünya gözlem uyduları Landsat 5 ve Landsat 8, görüntüleri 20 Kasım 2002 ve 27 Kasım 2019’da çekti.
Borneo, Endonezya
Palmiye ağaçları, Utah büyüklüğünde bir alanı kaplayan, ormanların hala bozulmamış olduğu Endonezya adasının ana kısmı olan Borneo’nun Kalbi için en büyük t∈hditlerden birini temsil ediyor. Gıda ve yakıt için ucuz bir petrol kaynağı olan palmiye yağı, Endonezya’da sıcak bir metadır; ancak, Reuters’e göre palmiye yağı da Borneo’nun ağaç örtüsünün en az %39’unu kaybetmesine neden olmuştur.
WWF’ye göre, küresel palmiye yağı üretiminin %90’ından fazlası Malezya ve Endonezya’da gerçekleşiyor. Sonuç olarak, palmiye ekimlerini sağlamak için sayısız ağaç kesildi; o ağaçlar devrildikçe, yerleşik yaban hayatı nüfusu da acı çekti. Tabii ki insan faaliyetleri Endonezya ormanları için tek t∈hdit değil.
İklim Bilimi Özel Raporu: Dördüncü Ulusal İklim Değerlendirmesi, Cilt I’e göre, küresel ısınma artış göstermeye devam ettikçe, orman yangınlarının ortaya çıkması da devam edecek gibi görünüyor. CNN’e göre, 2019’da orman yangınları, Borneo ormanının 3.311 mil kare (8.575 km kare) boyunca alevlendi ve Ağustos ve Ekim ayları arasında yaklaşık 690 milyon ton (626 milyon metrik ton) karbondioksit saldı. Borneo ormanının 3.311 mil kare (8.575 km kare) boyunca alevlendi.
Gran Chaco, Arjantin
WWF’ye göre Gran Chaco, Güney Amerika’nın ikinci en büyük ormanı ve yaban hayatı için sıcak bir nokta, yaklaşık 3.400 bitki türü, 500 kuş türü ve yaklaşık 150 memeli türü için yaşam alanı sağlıyor. Yaklaşık 250.000 mil kare (650.000 km kare) alana yayılan Gran Chaco, tarımsal kalkınma için ormansızlaşmaya yıllarca maruz kaldı. NASA’ya göre 2010 ve 2018 yılları arasında, 11.000 mil karelik (29.000 km kare) orman, soya fasulyesi tarım alanlarına ve hayvan çiftliklerine dönüştürüldü. Yukarıdaki görüntü, Kuzey Arjantin’in Salta Eyaletindeki ormanın bir kısmını, soyulmuş ve yerine tarlalarla değiştirilmiş bir kısmını göstermektedir.
Güney Amerika, Peru
WWF’ye göre, son 20 yılda Peru Amazon yağmur ormanları, dünyada ormansızlaşmadan en çok etkilenen alanlardan biri oldu. WWF’ye göre, 2015’te Peru ormanlarının yaklaşık %80’i yasadışı ormansızlaşma nedeniyle her yıl 1.100 mil karesi (yaklaşık 2.800 km kare) kesildi. Peru’nun Madre de Dios adlı bölgesi, yasadışı altın madenciliği nedeniyle ormanın büyük kayıplarına şahit oldu. Mühendislik ve Teknoloji Enstitüsü’ne göre, 2001 ve 2020 yılları arasında, Madre de Dios bölgesi yaklaşık 672.000 dönüm (272.000 hektar) ağaç örtüsü kayb∈tti.
Amazon, Bolivya
2000’den beri, Bolivya ağaç örtüsünün %9.5’ini kayb∈tti. Global Forest Watch’a göre bu, yaklaşık 15 milyon dönüm (6.1 milyon hektar) ve 2,6 gigaton CO2 emisyonuna eşdeğerdir. Bolivya’yı oluşturan 9 bölgeden en büyüğü olan Santa Cruz’da tarımsal kullanım için geniş tropikal kuru orman alanları temizlendi. 2019 yılı boyunca bu karışık görüntü, Kopernik Sentinel-2 uydusu tarafından çekilen üç görüntünün birleştirilmesiyle oluşturuldu ve NASA’ya göre 1980’lerden beri çiftçi topluluklarına dönüşen Bolivya ovalarını gösteriyor. Bu radyal alanların her biri, yaklaşık 8 mil kare (20 km kare) büyüklüğündedir ve her birinin merkezinde bir kilise, okul ve futbol sahası da dahil küçük bir yerleşim alanı vardır.
Amazon, Brezilya
Amazon yağmur ormanları dünyadaki en büyük yağmur ormanıdır ve tüm bitki ve hayvan türlerinin %10’una ev sahipliği yapar. WWF’ye göre yağmur ormanları, yaklaşık 3 milyon mil kare (6,7 milyon km kare) ve sekiz ülkeyi geçen bir alan olan Amazon Biyomunun bir parçasıdır. Greenpeace’e göre, son 40 yılda Brezilya’da bulunan Amazon yağmur ormanlarının %18’inden fazlası — Kaliforniya’nın büyüklüğüne eşit — ağaç kesimi ve tarım nedeniyle y0k oldu.
Yukarıdaki görüntüler NASA’ya göre BR-163 olarak adlandırılan Brezilya’nın ana karayollarından birinin bir bölümünde 2000 ve 2019 yılları arasında ormansızlaşma miktarını gösteriyor. WWF’ye göre 1.000 milden (1.700 km) uzun olan otoyol, güney Amazon yağmur ormanlarındaki soya yetiştirme alanlarını nehrin sonundaki limanlarla birleştiriyor.
Doğu Afrika, Madagaskar
Tarım, Ekosistemler ve Doğa dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, Madagaskar boyunca uzanan ormanlar, uzun yıllar tarımsal kalkınmaya yol açmak için ormansızlaşmaya maruz kaldı. Global Forest Watch’a göre 2000 yılından bu yana ülke, ağaç örtüsünün %24’ünü kayb∈tti. Madagaskar’da ormansızlaşmanın başlıca sebeplerinden biri, “swidden” olarak da bilinen ”kesme” ve “yakma” tarımıdır. Bu ormansızlaşma yöntemi, geniş ormanlık alanların kesilmesini ve düşen ağaçların yakıImasını da içerir. Amacı, Gıda ve Tarım Etiği Ansiklopedisine göre, ağaçların biyokütlesini toprağa dahil etmek ve böylece toprağın verimliliğini tarımsal ürünlerin yararına arttırmaktır.
Dilara Tanış
Yorumlar 2