İnsanların birbirine yaptığı korkυnç şeyler hakkında şimdiye dek pek çok şey yazıldı. Özellikle siIahIı çatışmalarda yaşanan olaylarda şok edici bir v∂hşetIe hareket ediyoruz. II.Dünya s∂v∂şının ş¡ddetinin ardından Antropolog Raymond Dart K∂til Maymun (KiIIer Ape) teorisini öne sürdü.
Bu teori insan evriminin çoğunun kişilerarası çatışmadan kaynaklandığını varsayıyordu. Bu teori çok düşündürücü bulunsa da, bilimsel topluluk tarafından kabul görmekten oldukça uzaktı.
Yaban hayatı uzun zamandır insanlarınkine benzer seviyede ş¡ddet göstermiştir. İkisi arasındaki tek fark her zaman kötü niyet eksikliği olmuştur.
V∂hşi hayatın yaşayanı yiyen yaşayan durumu bu durumu trajik ironi kılsa da, doğadaki her hareket, ne kadar acımasız olursa olsun, bir amaca hizmet eder.
1970’lerde Tanzanya’da inanılmaz bir olay meydana gelene kadar s∂vaş eylemlerini hayvanlara, hatta en yakın yakınlarımıza, şempanzelere bile atfetmemiştik.
Jane Goodall, Gombe Stream Ulusal Parkında bir şempanze topluluğuyla yıllarca çalıştı. Başlangıçta onların güzel niteliklerini, birbirlerine olan sevgilerini, nezaketlerini ve annelik doğalarını anlattı. Fakat sonrasında primatlar hakkındaki anlayışımızı tamamen değiştirecek ç∂rpıcı bir olay gözlemledi.
Büyük Gombe Şempanze Sav∂şı
1971’de,Kuzey Kahama alfa erkeği, Leakey vefat etti. Yeni alfa onunla kavgaya başlayan iki erkek kardeş tarafından kabul edilmedi. Bu çatışma şempanze topluluğunun bölünmesine ve biri kuzeye, biri güneye doğru göç eden grupların oluşmasına sebebiyet verdi. Şempanzeler, en güçlü sosyal bağları olan kişilere bağlılığı seçtiler.
Başlarda her şey iyiydi. Hatta iki grup ara sıra etkileşime bile geçti. Fakat ayrı geçirdikleri zaman içerisinde tansiyon git gide yükseldi. Ocak 1974’te kuzey kabilesi bir s∂vaş grubu kurdu. Bütün erkekler bir araya toplanıp diğer gruba doğru göç ettiler.
Kaos ormanda patlak verdi. İlk olarak Godi adında erkek bir şempanzeyi öIdürdüler. Jane Goodall ve diğer bilim insanları olaya dehşet içerisinde tanıklık ettiler. Bu bir şempanzenin başka bir şempanzeye saldırdığını gördükleri ilk andı.
Özellikle şempanzeler, öIdürüldükten sonra hararetli bir kutlamaya girdiler. Dalları p∂rç∂I∂y∂r∂k aşağı yukarı zıplamaya başladılar. ÇığIıkIarı ormanda yankılanırken ağaçlarda yukarı ve aşağı uçtular. K∂na susamışlığın yadsınamaz bir kutlamasaydı.
Sonraki dört yıl içinde y∂ğmacı erkekler defalarca geri döndüler. Sistematik bir şekilde güney birlikteki her bir erkeği öIdürdüler. Ç∈te tarzı bir ş¡ddetti, her bir şempanzeyi bastırıyor, ısırıyor, dövüyor, pençeliyorlardı.
1978’in sonlarına doğru güney birlikteki her bir erkek öIdürüImüş, geriye sadece dişiler kalmıştı.
Kuzey birlik, güneydeki dişileri kendilerine katılmaları için zorladı. Bir çoğuna t∈cavüz edip genç olanları öIdürdüler. Grup bir araya getirildikten sonra, her şey yavaşlayıp normal hale dönmeye başladı ve s∂vaş sona erdi. Buna “Büyük Gombe Şempanze Sav∂şı” denildi.
İlginizi çekebilir: En İyi Bilim İnsanları ve Buluşları
İnsan Etkisi
Başlangıçta Jane Goodall ve bilim insanının iddiaları büyük bir şüpheyle karşılaştı. Jane zaten kendi konusuna aşık olmasıyla biliniyordu. Bilimsel bir araştırmaya gerek yok, işinize gereksiz önem atfetmek önyargıya neden oluyor. Şempanzeleri aşırı antropomorfize etmekle sυçlandı. Şempanzeleri adlandırdığı, onlarla konuştuğu ve onları beslediği biliniyordu. (Antropomorfize: İnsan dışındaki varlıklara insan özellikleri atamak)
Pek çok uzman, bu çatışmanın hem doğrudan müdahale hem de topraklarını işgal ettiklerinden insan etkisinin neden olduğu doğal olmayan bir olay olduğunu iddaa etti.
Ancak bu, daha sonra bir grup bilim insanının Afrika’daki 18 farklı şempanze topluluğu üzerinde kendi çalışmalarını yürütmesinin ardından bu teori çūrütūIdü. Aslında şempanzelerin aktif olarak sav∂şa girdiklerini ve bunun nedeninin sosyal yapıdaki çöküşle ortaya çıkan iktidar mücadelesinden kaynaklandığını tespit ettiler.
Sav∂şIarı tipik kaynaklara göre neredeyse tamamen erkek şempanzeler tarafından yürütülüyordu. Bu çatışmalar aylar ve yıllar boyunca uygulanan baskılarla uzayabiliyordu.
Sav∂şIarın nedenleri arasında ise sınır ihlalleri, su ve gıdaya ulaşım amacı, doğurgan dişilerle çiftIeşme içgüdüsü vardı. Bu kaynaklar ne kadar kısa ve sınırlıysa, s∂v∂şın çıkma ihtimali de bir o kadar yüksek olmaktaydı.
Yine ve tekrar şempanzelerle ne kadar yakın olduğumuzu kendimize hatırlattık. Birbirinize karşı nazik olun, eğer mümkünse…
İlginizi çekebilir: Kadın Bekaret Kemeri ‘nin İğrenç Tarihi
İlginizi çekebilir: Sinema Salonları Neden Patlamış Mısır Satar? Patlamış Mısırın Tarihi
Yorumlar 6