Elton John, İngiliz bir şarkıcı, piyanist ve bestecidir. 1967’den beri söz yazarı Bernie Taupin ile işbirliği yapmaktadır. John, dünya çapında 300 milyondan fazla albüm satmıştır ve tüm zamanların en çok satan sanatçılarından biridir. ABD Billboard listelerinde tarihin en başarılı solo sanatçısıdır.
Eleştirmenler ve müzisyenler tarafından özellikle 1970’lerdeki çalışmaları ve müzik endüstrisi üzerindeki kalıcı etkisi için övgü alan John’un müziği ve şovmenliği popüler müziğe önemli bir etki yapmıştır. John’un şarkı yazma ortaklığı Taupin ile tarihin en başarılılarından biridir.
Elton John, 25 Mart 1947’de Reginald Kenneth Dwight adıyla Londra’nın Pinner semtinde doğdu. Babası Stanley Dwight, bir Hava Kuvvetleri subayıydı ve annesi Sheila Eileen Harris, bir ev hanımıydı. John’un ailesi müzikal değildi, ancak John küçük yaşlarda piyano çalmaya başladı ve dört yaşında kendi kendine çalmayı öğrendi.
John, altı yaşında piyano dersleri almaya başladı ve 11 yaşında Kraliyet Müzik Akademisi’ne burslu olarak kabul edildi. John, akademide beş yıl boyunca eğitim gördü ve klasik müzik üzerine çalıştı. Ancak John, rock and roll müziğine daha çok ilgi duyuyordu ve akademideki eğitimini tamamlamadan ayrıldı.
John, 1962’de blues grubu Bluesology’yi kurdu ve grupta piyano çaldı ve vokal yaptı. Grup, birçok ünlü sanatçının arka plan grubu olarak çalıştı, örneğin The Isley Brothers, Patti LaBelle ve The Bluebelles. John, grupta çalışırken Reg Dwight adını kullanıyordu, ancak daha sonra sahne adını değiştirmeye karar verdi. John, sahne adını grubunun saksofoncusu Elton Dean ve şarkıcısı Long John Baldry’den esinlenerek Elton John olarak seçti. 1967’de resmi olarak adını Elton Hercules John olarak değiştirdi.
John, 1967’de şarkı yazarları için bir ilana cevap verdikten sonra Bernie Taupin ile tanıştı. İlanı veren Dick James Music (DJM) adlı bir müzik yayın şirketiydi. John ve Taupin, DJM için iki yıl boyunca başka sanatçılar için şarkılar yazdılar. Bu süre zarfında John, stüdyo müzisyeni olarak da çalıştı ve birçok sanatçının albümünde piyano çaldı. John ve Taupin’in yazdığı şarkılardan bazıları Lulu, Roger Cook ve The Hollies tarafından kaydedildi.
John, ilk albümü Empty Sky’ı 1969’da yayınladı. Albümde yer alan şarkıların hepsi John ve Taupin tarafından yazılmıştı. Albümde ayrıca John’un uzun süreli işbirliği yaptığı gitarist Davey Johnstone, basçı Dee Murray ve baterist Nigel Olsson da yer alıyordu. Albüm, İngiltere’de orta derecede başarılı oldu, ancak ABD’de yayınlanmadı. John’un ikinci albümü Elton John ise 1970’te yayınlandı ve John’un ilk hit single’ı “Your Song”u içeriyordu. “Your Song”, hem İngiltere hem de ABD’de ilk 10’a girdi ve John’un uluslararası alanda tanınmasını sağladı. Albümde ayrıca Paul Buckmaster’ın orkestra düzenlemeleri de yer alıyordu.
John, 1970’lerde müzik kariyerinin zirvesine ulaştı ve peş peşe liste başı albümler ve single’lar çıkardı. John’un 1970’lerdeki albümleri arasında Tumbleweed Connection (1970), Madman Across the Water (1971), Honky Château (1972), Don’t Shoot Me I’m Only the Piano Player (1973), Goodbye Yellow Brick Road (1973), Caribou (1974), Captain Fantastic and the Brown Dirt Cowboy (1975) ve Rock of the Westies (1975) vardır. John’un 1970’lerdeki hit single’ları arasında ise “Rocket Man”, “Crocodile Rock”, “Daniel”, “Goodbye Yellow Brick Road”, “Bennie and the Jets”, “Don’t Let the Sun Go Down on Me”, “Philadelphia Freedom”, “Someone Saved My Life Tonight”, “Island Girl” ve “Don’t Go Breaking My Heart” vardır.
Elton John’un Müzikal Başarıları
Elton John, müzik kariyeri boyunca birçok ödül ve başarı elde etmiştir. John, hem İngiltere hem de ABD’de dokuz tane bir numaralı single’a sahiptir, ayrıca ABD’de yedi ardışık bir numaralı albümü vardır. Prenses Diana’ya ithaf ettiği single’ı “Candle in the Wind 1997”, 1974’teki single’ının yeniden yazılmış bir versiyonu, dünya çapında 33 milyondan fazla sattı ve tüm zamanların en çok satan liste single’ıdır. 2021’de, altı on yıl boyunca İngiltere’de Top 10 single’a sahip olan ilk solo sanatçı oldu.
John, ayrıca birçok film ve müzikal için bestelediği şarkılarla da başarı kazanmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
The Lion King (1994)
John, bu animasyon film için Tim Rice ile birlikte şarkılar yazdı ve seslendirdi. Filmde yer alan şarkılardan “Can You Feel the Love Tonight” ile John, En İyi Özgün Şarkı dalında Oscar Ödülü kazandı. Ayrıca filmdeki müziklerle de En İyi Özgün Müzik dalında Altın Küre Ödülü ve Grammy Ödülü kazandı. Filmdeki şarkılar daha sonra aynı adlı Broadway müzikalinde de kullanıldı ve John, bu müzikal için de Tony Ödülü kazandı.
Aida (1999)
John, bu Broadway müzikali için Tim Rice ile birlikte şarkılar yazdı. Müzikal, Verdi’nin aynı adlı operasına dayanmaktadır. Müzikal, En İyi Müzikal dalında Tony Ödülü kazandı. Ayrıca müzikaldeki şarkılardan “Written in the Stars” ile John, En İyi Pop Vokal İşbirliği dalında Grammy Ödülü’ne aday gösterildi.
Billy Elliot the Musical (2005)
John, bu Broadway müzikali için Lee Hall ile birlikte şarkılar yazdı. Müzikal, 2000 yılında çekilen aynı adlı filmden uyarlanmıştır. Müzikal, En İyi Müzikal dalında Tony Ödülü kazandı. Ayrıca müzikaldeki şarkılardan “Electricity” ile John, En İyi Özgün Şarkı dalında Altın Küre Ödülü’ne aday gösterildi.
Gnomeo & Juliet (2011)
John, bu animasyon film için yapımcılık yaptı ve kendi şarkılarını seslendirdi. Film, Shakespeare’in Romeo ve Juliet oyununun cüce bahçe heykelleri versiyonudur. Filmde yer alan şarkılardan “Hello Hello” ile John, En İyi Özgün Şarkı dalında Altın Küre Ödülü’ne aday gösterildi.
Rocketman (2019)
John, bu biyografik film için yapımcılık yaptı ve kendi hayatını anlattı. Filmde John’u Taron Egerton canlandırdı ve John’un şarkılarını seslendirdi. Filmde yer alan yeni şarkılardan “I’m Gonna Love Me Again” ile John, En İyi Özgün Şarkı dalında Oscar Ödülü ve Altın Küre Ödülü kazandı.
Elton John’un müziğiyle ilgili birçok kitap, belgesel ve sergi de yapılmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Elton John The Definitive Biography (2016)
Philip Norman tarafından yazılan bu kitap, John’un hayatını ve kariyerini detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
Elton John Tantrums & Tiaras (1997): David Furnish tarafından yönetilen bu belgesel, John’un 1995 yılındaki kariyerini ve özel hayatını göstermektedir.
The Million Dollar Piano (2014)
John’un Las Vegas’taki Caesars Palace’da verdiği konserin kaydı olan bu film, sinemalarda gösterilmiştir.
Elton John: I’m Still Standing – A Grammy Salute (2018)
Bu televizyon programında, John’un şarkıları birçok sanatçı tarafından seslendirilmiştir. Programda ayrıca John’a Grammy Ödülleri’nden Yaşam Boyu Başarı Ödülü verilmiştir.
Elton John: Jewel Box (2020)
John’un kariyerinin 60 yılını kutlayan bu kutu seti, John’un daha önce yayınlanmamış veya nadir bulunan şarkılarını içermektedir.
Elton John: Farewell Yellow Brick Road (2018-2023)
John’un son dünya turu olan bu konser serisi, 300’den fazla gösteri içermektedir. Tur, 2023 yılında yani bu yıl sona erecektir.
Elton John’un Müzikal Tarzı ve Etkileri
Elton John’un müzikal tarzı rock, pop rock, glam rock ve soft rock gibi çeşitli türleri kapsar. Ana enstrümanı piyanodur ve vokal performansı da dikkat çekicidir. John, müziğinde klasik, gospel, soul, country, blues ve R&B gibi farklı etkileri de kullanmıştır.
John’un müzikal esin kaynakları arasında The Beatles, Elvis Presley, Little Richard, Ray Charles, Jerry Lee Lewis, Bob Dylan, The Rolling Stones, The Beach Boys ve The Who gibi sanatçılar vardır. John ayrıca müzikal tiyatro ve film müzikleri de bestelemiştir.
Elton John’un müziği ve şovmenliği popüler müziğe büyük bir etki yapmıştır. John’un şarkıları birçok sanatçı tarafından yorumlanmış, örneklenmiş veya yeniden kaydedilmiştir. John’un şarkıları ayrıca birçok film, televizyon programı, reklam ve video oyununda da kullanılmıştır. John’un sahne kostümleri ve gözlükleri de ikonik hale gelmiştir. John’un şarkı yazma ortaklığı Bernie Taupin ile tarihin en başarılılarından biri olarak kabul edilir. John ayrıca birçok sanatçıya da mentorluk yapmış veya destek vermiştir.
Elton John’un müzikal tarzını ve etkilerini daha iyi anlamak için şu noktalara değinebiliriz:
Piyano
John’un piyano çalma yeteneği onun en belirgin özelliğidir. John, piyanoyu hem ritmik hem de melodik bir şekilde kullanır ve çeşitli stilleri harmanlar. John’un piyano çalma tarzı özellikle boogie-woogie, gospel ve klasik müzikten etkilenmiştir. John, piyanoyu hem solo hem de grup performanslarında kullanır ve piyanosunu sürekli olarak değiştirir veya süsler.
Vokal
John’un vokal aralığı tenordan baritona kadar uzanır ve yaklaşık dört oktavdır. John, vokalini hem duygusal hem de dramatik bir şekilde kullanır ve çeşitli tonları ve efektleri uygular. John’un vokal tarzı özellikle soul, blues ve rock and roll’dan etkilenmiştir. John, vokalini hem kendi şarkılarında hem de başka sanatçılarla düetlerde kullanır ve vokalini sürekli olarak geliştirir veya değiştirir.
Şarkı yazımı
John’un şarkı yazma ortaklığı Bernie Taupin ile 1967’den beri devam etmektedir. Taupin şarkıların sözlerini yazar, John ise müziğini besteler. Bu şekilde, ikili arasında bir uyum sağlanır. John ve Taupin’in şarkıları genellikle kişisel, duygusal veya sosyal konulara değinir ve çeşitli türlerde olabilir. John ve Taupin’in şarkı yazma tarzı özellikle The Beatles, Bob Dylan ve Tin Pan Alley’den etkilenmiştir.
Şovmenlik
John’un şovmenliği onun en çarpıcı özelliğidir. John, sahne performanslarında enerjik, eğlenceli ve yaratıcıdır. John, sahne kostümleri, gözlükleri, aksesuarları ve sahne tasarımları ile dikkat çeker. John’un şovmenlik tarzı özellikle Little Richard, Elvis Presley ve Liberace’den etkilenmiştir.
Elton John’un Kişisel Hayatı ve Aktivizmi
Elton John’un kişisel hayatı da müzik kariyeri kadar ilgi çekici ve renklidir. John, cinsel yönelimi ve ilişkileri hakkında açık konuşmuştur. 1984’te Elton John, Alman ses mühendisi Renate Blauel ile evlenmiş, ancak 1988’de boşanmıştır. John, 1992’de Kanadalı film yapımcısı David Furnish ile tanışmış ve 2005’te sivil ortaklık kurmuştur. 2014’te ise evlenmiştir. John ve Furnish’in iki oğlu vardır: Zachary Jackson Levon Furnish-John (2010 doğumlu) ve Elijah Joseph Daniel Furnish-John (2013 doğumlu). Çocuklarının taşıyıcı anneleri kimliği gizli tutulmaktadır.
Elton John, AIDS ile mücadele için kurduğu Elton John AIDS Vakfı ile tanınan bir hayırseverdir. Vakıf, 1992’den beri AIDS ile ilgili eğitim, önleme, tedavi ve bakım programlarına 450 milyon dolardan fazla bağış yapmıştır.
John, ayrıca insan hakları, çevre, hayvan hakları, barış ve eğitim gibi birçok sosyal konuda da aktivistlik yapmıştır. John, birçok ünlü isimle de dostluk kurmuş veya işbirliği yapmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Prenses Diana
John ve Diana, 1981’de tanıştılar ve yakın arkadaş oldular. John, Diana’nın AIDS hastalarına gösterdiği ilgi ve sempatiye hayrandı. Diana’nın 1997’deki ölümünden sonra John, onun anısına “Candle in the Wind” şarkısını yeniden yazdı ve cenazesinde seslendirdi. Şarkının geliri Diana’nın seçtiği hayır kurumlarına bağışlandı.
Freddie Mercury
John ve Mercury, 1970’lerde tanıştılar ve iyi arkadaş oldular. John, Mercury’nin müzikal yeteneğine ve kişiliğine hayrandı. Mercury’nin 1991’de AIDS’ten ölümünden sonra John, onun anısına “The Show Must Go On” şarkısını seslendirdi. Ayrıca Mercury’nin vasiyetine göre ona bir bahçe cücesi hediye etti.
George Michael
John ve Michael, 1980’lerde tanıştılar ve yakın arkadaş oldular. John, Michael’ın müzikal başarısını destekledi ve onunla birlikte “Don’t Let the Sun Go Down on Me” şarkısını seslendirdi. Michael’ın uyuşturucu bağımlılığıyla mücadelesinde de ona yardım etmeye çalıştı. Michael’ın 2016’da ölümünden sonra John, onun anısına “Don’t Let the Sun Go Down on Me” şarkısını tekrar seslendirdi.
Eminem
John ve Eminem, 2001’de tanıştılar ve sürpriz bir şekilde arkadaş oldular. John, Eminem’in rap yeteneğine hayrandı ve onunla birlikte “Stan” şarkısını seslendirdi. Ayrıca Eminem’in uyuşturucu bağımlılığıyla mücadelesinde de ona destek oldu.
Lady Gaga
John ve Gaga, 2009’da tanıştılar ve yakın arkadaş oldular. John, Gaga’nın müzikal yaratıcılığına ve cesaretine hayrandı ve onunla birlikte “Hello Hello” şarkısını seslendirdi. Ayrıca Gaga’yı oğullarının vaftiz annesi yaptı.
Elton John’un Müzik Mirası ve Etkisi
Elton John, müzik tarihinin en önemli ve etkili sanatçılarından biri olarak kabul edilir. John’un müziği ve şovmenliği popüler kültürün bir parçası haline gelmiştir. John’un şarkıları birçok sanatçıya ilham vermiş veya etkilemiştir.
Ayrıca John’un şarkıları ayrıca birçok filmde veya müzikalde de kullanılmış veya uyarlanmıştır. John’un sahne kostümleri ve gözlükleri de ikonik hale gelmiştir. Ayrıca John şarkı yazma ortaklığı bulunan Bernie Taupin ile tarihin en başarılılarından biri olarak kabul edilir. John ayrıca birçok sanatçıya da mentorluk yapmış veya destek vermiştir.
Elton John’un müzik mirasını ve etkisini daha iyi anlamak için şu noktalara değinebiliriz:
Satışlar ve listeler
John, dünya çapında 300 milyondan fazla albüm satmıştır ve tüm zamanların en çok satan sanatçılarından biridir. ABD Billboard listelerinde tarihin en başarılı solo sanatçısıdır. John, hem İngiltere hem de ABD’de dokuz tane bir numaralı single’a sahiptir. Ayrıca ABD’de yedi ardışık bir numaralı albümü vardır. Prenses Diana’ya ithaf ettiği single’ı “Candle in the Wind 1997”, 1974’teki single’ının yeniden yazılmış bir versiyonu, dünya çapında 33 milyondan fazla sattı ve tüm zamanların en çok satan liste single’ıdır. 2021’de, altı on yıl boyunca İngiltere’de Top 10 single’a sahip olan ilk solo sanatçı oldu.
Ödüller ve takdirler
John, müzik kariyeri boyunca birçok ödül ve takdir almıştır. Beş Grammy Ödülü, iki Oscar Ödülü, bir Tony Ödülü, altı Brit Ödülü, iki Altın Küre Ödülü, Rock and Roll Hall of Fame, Songwriters Hall of Fame, Kennedy Center Onur Ödülü, Disney Efsaneleri Ödülü, Şövalye unvanı ve İngiltere Kraliyet Nişanı gibi ödül ve unvanlara sahiptir.
Yenilikler ve katkılar
John, müzik endüstrisine birçok yenilik ve katkıda bulunmuştur. Ayrıca Elton John, piyano çalma tarzını geliştirmiş ve piyanoyu popüler müzikte önemli bir enstrüman haline getirmiştir. John, vokal performansını geliştirmiş ve vokalini duygusal ve dramatik bir şekilde kullanmıştır. Ayrıca, şarkı yazma ortaklığı modelini geliştirmiş ve şarkılarını kişisel, duygusal veya sosyal konulara dayandırmıştır. John, şovmenlik tarzını geliştirmiş ve sahne kostümleri, gözlükleri, aksesuarları ve sahne tasarımları ile dikkat çekmiştir.
Etkilediği sanatçılar
John’un müziği birçok sanatçıya ilham vermiş veya etkilemiştir.
Bunlardan bazıları şunlardır: Billy Joel, Queen, U2, Coldplay, Adele, Sam Smith, Bruno Mars, Harry Styles, Lady Gaga, Ed Sheeran ve Billie Eilish. Bu sanatçılar arasında bazıları John ile işbirliği yapmış veya onun mentorluğunu almıştır.
Uyarlanan eserler
John’un şarkıları birçok filmde veya müzikalde de kullanılmış veya uyarlanmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır: The Lion King (1994), Moulin Rouge! (2001), Gnomeo & Juliet (2011), Sing (2016), Rocketman (2019) ve The Lion King (2019). Bu eserler arasında bazıları John’un yapımcılığını veya danışmanlığını yapmıştır.
Sonuç
Elton John, İngiliz bir şarkıcı, piyanist ve bestecidir. 1967’den beri söz yazarı Bernie Taupin ile işbirliği yapmaktadır. John, dünya çapında 300 milyondan fazla albüm satmıştır. Ayrıca tüm zamanların en çok satan sanatçılarından biridir.
Eleştirmenler ve müzisyenler tarafından özellikle 1970’lerdeki çalışmaları ve müzik endüstrisi üzerindeki kalıcı etkisi için övgü alan John’un müziği ve şovmenliği popüler müziğe önemli bir etki yapmıştır. John, ayrıca müzikal filmler ve tiyatroda da başarı elde etmiştir. Birçok ödül ve başarı kazanmış, hayırseverlik ve aktivizmde bulunmuş ve birçok sanatçıya ilham vermiş veya etkilemiştir. Elton John, müzik tarihinin en önemli ve etkili sanatçılarından biri olarak kabul edilir.
Yorumlar 1