Son araştırmaya göre, Mars’ta yaşam belirtileri aranırken Kızıl Gezegen’de bol miktarda bulunan ‘sahte fosillere’ dikkat edilmesi gerekiyor. Mars gezgini olarak bilinen keşif aracın misyonu, kızıl gezegenin keşfi ilk sırada listeleniyor. Bu robotlu kaşif, tozlu, kuru gezegende eski mikrobiyal yaşamın ve Mars’ın bir zamanlar yaşanabilir olduğunu kanıtlayacak küçük mikrofosillerin belirtilerini aramakla görevlendirilmişti.
Bu çok şaşırtıcı ve inanılmaz bir keşif gibi gelse de yeni makalede, şimdiki ve gelecekteki kaynaklarda bulduklarımızı yorumlamak için dikkatli olmamız gerektiği yazılıyor.
Edinburgh Üniversitesi’nden astrobiyolog olan Sean McMahon ve Oxford Üniversitesi’nden jeobiyolog olan Julie Cosmidis’e göre, fosillere çok benzeyen biyolojik olmayan maden yataklarına dikkat edilmesi gerektiğini söylediler.
Yeni bir makalede, bir zamanlar Mars’ta var olmuş veya olabilecek mikroskobik organizmaların fosillere benzeyen yapıları, sahte fosilleri üretebilen düzinelerce biyolojik olan veya olmayan süreci olduğunu söylediler.
McMahon, “Mars gezgini, bir şekilde tam anlamıyla fosillere benzer şeyler bulacaktır, bu yüzden bunları kimyasal reaksiyonlardan oluşan yapıları ve maddeleri güvenle ayırt edebilmek hayati önem taşımaktadır.” dedi.
“Dışarıdaki her türlü fosil için, çok benzer şeyler yaratan en az bir biyolojik olmayan süreç vardır, bu yüzden bunların nasıl oluştuğuna dair anlayışımızı geliştirmeye ihtiyaç duymaktayız.” Bu düşünce hiç şaşırtıcı değil aslında.
Mars, yanlış algılamalar ve komplolar için tam anlamıyla bir şölen gibi. İhtiyacınız olan şey komik görünen bir kaya ve ortalığı karıştıran söylentiler yeterli. Sadece magazin dergileri ve komplo teorisyenleri değil, aynı zamanda bilim insanları da Mars’ın fantezisine daldılar.
Mikologların Mars’ta mantar bulmuş olabileceklerini düşündükleri zamanı ya da böcek bulduğunu düşünen entomologları hatırlayın.
Bu sebeple mikrofosillerden söz etmek oldukça sorunlu olabilir. Orada ve Dünya’da bulunan çok eski kayalar ile eski mikropların fosilleri arasındaki farkı söylemekte zorlanıyoruz. Ancak, sahte fosilleri üreten süreçleri, Mars’taki herhangi bir potansiyelde mikrofosilin analizine girerek, gördüklerimizi doğru bir şekilde yorumlama şansımız daha yüksek oluyor.
Ayrışmaya, tortul tabakaların birikmesine ilişkin birçok fiziksel süreç, şaşırtıcı bir şekilde fosillere benzeyen kayalar üretilebilir. Bir diğer mekanizma, kimyasalların karıştırılmasıyla biyolojik görünen yapıların üretildiği kimyasal bahçedir.
Birçok farklı mineral türü, çarpıcı biçimde biyolojik görünen biyomorflar olarak bilinen sahte fosilleri oluşturmak için birleşebilir. Aşağıda kimyasal bahçenin sahte fosillerin örneklerini inceleyebilirsiniz.
Organizmalar taşa delik desenleri kazıyabildiği için kayadaki dokular da biyolojik görünebilir ve çeşitli elementlerin izotop oranları biyolojik bağlamlardaki izotop oranlarına benzer görünebilir. Mars’ta ne tür bir yaşamın ortaya çıkmış olduğunu bilmediğimizden, Dünya’daki yaşamdan çok farklı olabilir.
McMahon ve Cosmidis’in de belirttiği gibi, muhtemelen sahte fosilleri üretebilecek birçok bilinmeyen süreç olduğundan, Mars’ta yaşam arayan biyologların gerçekten çok dikkatli olmaları gerekecek. Ayrıca araştırmacılar, Mars’ın fiziksel ve kimyasıyla ilgili çalışmaların, hatta deneylerin, bu bilinmeyen sürecin bir kısmını ortaya çıkarabileceğine değiniyor ve bu tür oluşumların nasıl üretilebileceğine daha fazla ışık tutabileceğini belirtiyorlar.
Bu çalışma sayesinde Dünya’daki kaya ve fosil kayıtlarını daha iyi anlamamıza yardımcı olunacaktır. Cosmidis bununla ilgili olarak “Geçmişte yaşamı taklit eden süreçler tarafından kandırıldık.” diyor.
“Birçok durumda, fosil mikroplara benzeyen nesneler, Dünya’daki eski kayalarda ve Mars’tan gelen meteorlarla tanımlandı, fakat daha derin bir incelemeden sonra, biyolojik olmayan kökenlerin olduğu ortaya çıkarıldı. Aynı tuzaklara tekrar tekrar düşmekten kaçınmak için Mars’ta yaşamı taklit eden süreçler hakkında daha fazla araştırma yapılacaktır.” dedi.
Araştırma Journal of the Geological Society’de yayınlandı.
Fatime ABİK
