Rus bilim insanları, Baykal Gölü’nün el değmemiş sularından evrenin derinliklerine bakmak için dünyanın en büyük su altı uzay teleskoplarından birini başlattı. 2015 yılından beri yapım aşamasında olan derin su altı teleskopu, şu anda bilinen en küçük parçacıklar olan nötrinoları gözlemlemek için tasarlandı.
Baykal-GVD olarak adlandırılan teleskop, göl kıyısından yaklaşık dört kilometre uzakta, 750-1.300 metre (2.500-4.300 fit) derinliğe daldırıldı.
Nötrinoların tespit edilmesi çok zordur ve su bunu yapmak için etkili bir ortamdır. Yüzen gözlemevi, küresel camlı dizelerden ve bunlara bağlı paslanmaz çelik modüllerden oluşur. Bilim insanları, modüllerin buzdaki dikdörtgen bir delikten dikkatlice dondurucu sulara indirildiğini gözlemlediler.
Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü’nden Dmitry Naumov, gölün donmuş yüzeyinde dururken AFP’ye verdiği demeçte, “Yarım kilometreküp ölçüsünde bir nötrino teleskopu ayaklarımızın hemen altına yerleştirilmiş” dedi. Naumov, birkaç yıl içinde teleskopun bir kilometre küp ölçecek şekilde genişletileceğini söyledi.
Baykal teleskopu, Güney Kutbu’ndaki bir ABD araştırma istasyonunda Antarktika buzunun altına gömülü dev bir nötrino gözlemevi olan Ice Cube’a rakip olacak. (IceCube nötrino gözlemevi Güney Kutbunda yer alıyor ve bu tesisin sensörleri Antarktika buzul tabakasının içinde 2500 metre derine uzanıyor.) Rus bilim adamları, teleskopun Kuzey Yarımküre’deki en büyük nötrino dedektörü olduğunu ve dünyanın en büyük tatlı su gölü olan Baykal Gölü’nün yüzen gözlemevini barındırmak için ideal olduğunu söylüyor.
Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü’nden Bair Shoibonov, AFP’ye verdiği demeçte, “Elbette, Baykal Gölü derinliği nedeniyle bir nötrino teleskopu yerleştirebileceğiniz tek göldür,” dedi. “Tatlı su da önemlidir, su berraklığı da önemlidir. İki-iki buçuk aydır buz örtüsünün olması da çok önemlidir.”
Teleskop, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Polonya, Rusya ve Slovakya’dan bilim adamları arasındaki bir işbirliğinin sonucudur.
Yorumlar 1