Karıncalar, sosyal izolasyona insanlar ve diğer sosyal memelilerle benzer şekilde tepki verir. İsrail-Alman araştırma ekibi tarafından yapılan bir araştırma, gruplarından izole edilmiş karıncaların sosyal ve hijyenik davranışlarında değişiklikler olduğunu ortaya çıkardı. Araştırma ekibi, izole karıncaların beyinlerinde bağışıklık ve stres genlerinin hücre yüzeyinde bulunan reseptörlerin azalmasına özellikle şaşırdı. Johannes Gutenberg Üniversitesi Mainz’deki (JGU) araştırmaya başkanlık eden Profesör Susanne Foitzik, “Bu, bağışıklık sistemini daha az verimli hale getiriyor ve insanları sosyal olarak izole etmede de (özellikle şu anda COVID-19 krizi sırasında) açıkça görülen bir olgu” dedi. Almanya’ya özgü bir karınca türü üzerine yapılan çalışma, yakın zamanda Molecular Ecology’de yayınlandı.
Şimdiye kadar incelenen sosyal böceklerde izolasyonun etkileri
İnsanlar ve diğer sosyal memeliler, gruplarından soyutlanmayı genel refahları ve fiziksel sağlıkları üzerinde olumsuz bir etkiyi, stresli olarak deneyimlerler. İsrail’deki Tel Aviv Üniversitesi’ndeki Mainz araştırma grubunun iş birliği ortağı Profesör Inon Scharf “İzole olmuş insanlar yalnız, depresif ve endişeli hale gelirler, daha kolay bağımlılıklar geliştirirler ve zayıflamış bir bağışıklık sisteminden ve genel sağlık durumundan mustarip olurlar,” diyor.
İzolasyonun etkileri, insanlar ve fareler gibi sosyal memelilerde kapsamlı bir şekilde incelenmiş olsa da sosyal böceklerin benzer durumlarda nasıl tepki verdikleri hakkında daha az şey bilinmektedir. Örneğin karıncalar, tüm yaşamlarını aynı koloninin üyeleri olarak yaşarlar ve koloni arkadaşlarına bağımlıdırlar. İşçi karıncalar kendi üreme potansiyellerinden vazgeçerler ve kendilerini larvaları beslemeye, yuvayı temizlemeye, korumaya ve yiyecek aramaya adarlarken, kraliçe sadece yumurta bırakmaktan biraz daha fazlasını yapar.
Araştırma ekibi, Temnothorax nylanderi türü karıncaları sosyal izolasyon durumunda oluşan sonuçlara baktı. Bu karıncalar, meşe palamudu oyuklarında ve Avrupa ormanlarındaki dallarda birkaç düzine işçi kolonileri olarak yaşarlar. Deneyde, kuluçka bakımı ile uğraşan genç işçiler 14 koloniden tek tek alındı ve bir saatten maksimum 28 güne kadar değişen süreler boyunca diğerlerinden izole edildi.
Çalışma, Ocak ve Mart 2019 arasında gerçekleştirildi ve değişikliklerin gözlemlendiği üç özel konu vurgulandı. İzolasyonlarının sona ermesinden sonra, işçiler yetişkin koloni arkadaşlarıyla daha az ilgileniyorlardı, ancak kuluçka temasında geçirdikleri sürenin uzunluğu arttı; ayrıca kişisel bakımları için daha az zaman harcadıkları gözlemlendi. Profesör Susanne Foitzik, “Hijyenik davranıştaki bu azalma, karıncaları parazitlere karşı daha duyarlı hale getirebilir. Ancak diğer sosyal organizmalardaki tipik bir sosyal yoksunluk özelliğidir,” diye açıklıyor.
İzolasyona bağlı stresin bağışıklık sistemi üzerine olumsuz etkileri
Çalışma, izole edilmiş böceklerin davranışlarında önemli değişiklikler ortaya koyarken, gen aktivitesiyle ilgili bulguları daha da çarpıcıydı. Bağışıklık sistemi işlevi ve stres tepkisi ile ilgili birçok gen yüzeyinde bulunan reseptörlerin azaldığı gözlemlendi. Başka bir deyişle, bu genler daha az aktifti. Profesör Inon Scharf, “Bu bulgu, izolasyondan sonra bağışıklık sisteminin zayıfladığını gösteren diğer sosyal hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarla tutarlıdır” dedi.
Profesör Susanne Foitzik liderliğindeki biyologlar ekibi tarafından yapılan keşif, sosyal böceklerde izolasyonun etkileri üzerindeki davranışsal ve genetik analizlerinin birleşiminin ilk örneğidir. İsrail-Almanya çalışmasının sonuçlarını özetleyen Foitzik, “Çalışmamız, karıncaların sosyal memeliler kadar izolasyondan etkilendiklerini gösteriyor. Sosyal hayvanlarda sosyal refah, stres toleransı ve bağışıklık sistemi arasında genel bir bağlantı olduğunu öne sürüyor”. Foitzik ayrıca İsrailli ortağı Profesör Inon Scharf ve JGU’dan ortak yazar ve grup lideri Dr. Romain Libbrecht ile, Alman Araştırma Vakfı (DFG) tarafından finanse edilen karıncalarda uzamsal öğrenmenin moleküler temeli ve zindelik faydaları üzerine yeni bir ortak projede iş birliği yapıyor.
Feride İrem Yılmaz
Bunlar da ilginizi çekebilir
Yaprak Kesici Karıncalarda Yeni Müthiş Bir Güç Keşfedildi.
Karıncalar Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şaşırtıcı Gerçek Bilgi
Bilim İnsanları, Alerjileri ve Bağışıklık Sistemi Hastalıklarını Durduran Doğal Bir Protein Buldu
