Grönland, uzun yıllardır buzullarla kaplıdır. Bilim insanlarının yaptığı araştırmalara göre bu süre neredeyse bir milyon yıldır. Bununla birlikte bilim insanları Grönland ile ilgili yeni bilgiler de keşfetti.
Grönland’ın kuzeybatısından açılan 1,4 kilometrelik (0,87 mil) bir buz çekirdeğinin dibinde, bilim insanları eski bitki materyalinin kalıntılarını buldular.
Bu son bir milyon yıllık dönemde en az bir kez ve önceki birkaç milyon yıl içinde birden çok kez Grönland’ın buz tabakasının, önemli bitki örtüsünün belki de bir ormanın kök salması ve gelişmesi için buz tabakasının belirli dönemlerde eridiğini gösteriyor.
Vermont Üniversitesi’nden yer bilimci Andrew Christ liderliğindeki uluslararası bir bilim insanı ekibine göre, iklim değişikliği nedeniyle şu anda yaşadığımız sıcak döneme girmiş bulunmaktayız. Christ, “Çalışmalarımız Grönland’ın doğal iklim ısınmasına, eskiden düşündüğümüzden çok daha duyarlı olduğunu gösteriyor ve insanlığın gezegendeki kontrol dışı ısınmasının doğal oranı büyük ölçüde aştığını zaten biliyoruz.” dedi. Kanıtlar, 1966’da elli yıl önce Soğuk Savaş askeri üssü Camp Century’de kazılan 1.368 metrelik bir çekirdek örneğinden geliyor.
Üssün gizli planı, yüzlerce nükleer silahı saklamak için buzun içinde bir tünel kazmaktı.(Buz çok dengesiz olduğu için başarısız oldu). Üssün resmi amacı -diğer şeylerin yanı sıra- bilimsel araştırma yapmaktı ve bu nedenle buz çekirdeği yerinden çıkarıldı.
Çekirdeğe 14 metre (46 fit) saf buz ve buz tabakasının altından 3,44 metre donmuş tortu dahil edildi. Bu tortu kavanozlara dolduruldu ve dondurucudan dondurucuya taşındı. En sonunda Danimarka’da soğuk hava deposunda unutuldu. Ancak 2018 yılında, Kopenhag Üniversitesi’ndeki bilim insanlarının, yeni bir dondurucuya taşınmak üzere saklanan numuneleri sıraladıktan sonra bu tortu tekrardan bulunmuş oldu.
Kavanozlarda ne olduğunu anladıklarında;
Eski tortuyu incelemek için bir ekip oluşturdular. Bilim insanlarına göre bu tortu sadece kirden oluşmuyordu. Fosilleşmiş yapraklar ve dallar da tortuyla karışık olarak bulundu. Christ: “Buz tabakaları tipik olarak yollarına çıkan her şeyi toz haline getirir ve yok eder.” şeklinde bu durumu açıkladı. Keşfettiğimiz şey, mükemmel şekilde korunmuş hassas bitki yapılarıydı.
Fosillerdi; ama buzun altında çok iyi korunduklarından dolayı dün ölmüş gibi gözüküyorlardı. Resmen Grönland’da bir zaman kapsülü bulunmuştu. İklim-sıcaklık ortalaması dünya tarihi boyunca pek çok kez dalgalanmalar yaşamıştır. Bu zamanlarda bilim insanları, Grönland’da son birkaç milyon yılda, bir miktar buz örtüsünün oluştuğuna inanıyor.
77°1667′ Kuzey enleminden alınan Camp Century çekirdeği, bu bilgiyi doğrular nitelikte. Ekibin bu tortu üzerindeki analizine göre, bitkilerde yalnızca kozmik ışınlar çıplak zeminle çarpıştığında oluşan nadir alüminyum ve berilyum izotopları bu tortunun içinde bulundu. Bunun anlamı, bu tortunun oluşması için buzulların milyonlarca yıl öncesinde erimiş olması ve güneş ışınlarının direkt toprak ile temas etmesi gerekiyor.
Tortunun ışığa en son maruz kalmasından bu yana geçen zamanı tahmin eden radyokarbon tarihleme sistemi son bir milyon yıl içinde buzulların eridiğini gösteriyor. Bu bilgiler Grönland’ın şu anda kara kütlesinin yaklaşık %80’ini kaplayan buz tabakasının düşündüğümüz kadar kalıcı olmayabileceğini gösteriyor.
Bilim insanları, Grönland buz tabakası tamamen erimesiyle denizin yedi metreye kadar yükselebileceğini, dolayısıyla bu sorunun önemsiz olmadığını açıkladılar.
Vermont Üniversitesi’nden yer bilimci Paul Bierman’a göre Grönland, dünyada merkezi şehirlere çok uzakta görülebilir; ama buzulların erimesi durumunda New York dahil olmak üzere dünyadaki birçok kıyı şehri sular altında kalabilir ve bu sorun yirmi nesil sonrasını değil sadece önümüzdeki elli yılı kapsıyor.
Daha yaşanılabilir bir gezegen için tüm dünya insanları olarak küresel ısınma konusunda bilinçlenmeli ve gerekli çalışmaları yapmalıyız.
Çeviri: Oğuzhan SAÇKIRAN / Derleyen: Erika KART
Bunlar da ilginizi çekebilir
Antarktika’nın Altındaki Ürkütücü Karanlıkta Gizemli Yaşam Formları Bulundu
Bilim adamları, Grönland buzunun altındaki bitkileri keşfettiklerinde şaşkına döndü
