Kimse onun kim olduğunu bilmiyor, o sadece farklıydı: 50.000 yıldan fazla bir süre öncesine ait tuhaf benzersizliğe sahip bir genç kız, bilim adamlarının daha önce hiç görmediği modern insanların “melez” bir atası gibi görünüyordu.
Ancak son zamanlarda, araştırmacılar onun yalnız olmadığına dair kanıtları ortaya çıkardılar. İnsanlığın tarih öncesi karmaşasını analiz eden 2019 tarihli bir çalışmada bilim adamları, modern insanların binlerce yıl önce Afrika’da uzun bir yolculukta karşılaştığı ve birlikte eğlendiği, bilinmeyen bir insan türünü tanımlamak için yapay zekayı (AI) kullandı.
İspanya’daki Universitat Pompeu Fabra’dan biyolog Jaume Bertranpetit: “Yaklaşık 80.000 yıl önce, zaten modern insanlardan oluşan insan nüfusunun bir kısmının Afrika kıtasını terk edip diğer kıtalara göç ederek mevcut tüm popülasyonlara yol açmasıyla Afrika Dışı denilen olay meydana geldi.”
Modern insanlar bu yolu Avrasya’nın kara kütlesine doğru şekillendirirken, diğer türlerden eski ve soyu tükenmiş hominidlerle üremek için başka şeyler de oluşturdular.
Yakın zamana kadar bu cinsel partnerlerin Neandertalleri ve Denisovanları içerdiği düşünülüyordu ve 2010 yılına kadar bilinmiyordu.
Ancak bu çalışmada, eski ve modern insan genetik kodunun karmaşık bir kütlesini eleyen derin öğrenme algoritmaları sayesinde, Avrasya DNA’sında uzun zaman önce üçüncü bir eski insan izole edildi.
Bayes çıkarımı adı verilen istatistiksel bir teknik kullanarak yapılan araştırmalar sonucunda araştırmacılar, “üçüncü bir introgresyon (gen sızması)” olarak adlandırdıkları şeye modern insanların Afrika göçü sırasında iç içe geçtiği bir “hayalet” arkaik popülasyona dair kanıtlar buldular.
Araştırmacılar makalelerinde, “Bu popülasyon ya Neandertal-Denisova soyundan geliyor ya da Denisova soyundan erken ayrıldı.” diye yazdı. Bu da insanlığın cinsel tarihindeki bu üçüncü popülasyonun muhtemelen Neandertaller ve Denisovalıların bir karışımı olduğu anlamına geliyor.
2018’de tanımlanan genç kız ‘melez fosili’ bahsi geçen türlerin varsayımsal bir doğrulamasıdır.
Ekipten biri olan Estonya’daki Tartu Üniversitesi’nden genom bilimci Mayukh Mondal, keşif sırasında bir basın açıklamasında: “Teorimiz Denisova’da yakın zamanda keşfedilen melez örnekle örtüşüyor ancak henüz diğer olasılıkları göz ardı edemiyoruz.” dedi.
Yine 2018’de başka bir araştırmacı ekibi, Denisovalılar ve Neandertaller ile birlikte “kesin üçüncü melezleme olayı” olarak adlandırdıkları şeyin kanıtlarını belirledi ve 2019’un başlarında yayınlanan bir çift makale, bu soyu tükenmiş türlerin nasıl kesiştiğinin ve iç içe geçtiğinin zaman çizelgesinin izini sürdü.
Burada daha yapılacak çok araştırma var. Bu tür bir yapay zeka analizini uygulamak, insan ataları alanında kesinlikle yeni bir tekniktir ve analiz edilen fosil kanıtları son derece derecede yetersizdir.
Bertranpetit, Smithsonian’a, “Genomdaki bu yüksek ayrışma yerlerini bulmaya çalışacağımızı, hangilerinin Neandertal, hangilerinin Denisovalı olduğunu ve sonra bunların tüm resmi açıklayıp açıklamadığını göreceğimizi düşündük.” dedi.
“Neandertal ve Denisovalı p∂rç∂Iarını olduğu gibi çıkarsanız bile genomda hala oldukça farklı olan bir şeyler var.”
Muhammed Ragıb ÇALIK
