Sonunda, soğuğun dişlerinizi neden ağrıttığını ve bunu nasıl durduracağımızı artık biliyoruz. Hasarlı veya hassas dişlerle soğuk bir şeyi ısırmak, dişlerde özellikle dayanılmaz bir ağrı türünü tetikler. Fakat bilim insanları bu ağrının belirtisini nasıl oluştuğunu tam olarak anlayamamışlardı.
Artık ana şüpheli bulundu: TRPC5 adlı bir protein. Protein, diş minenin hemen altında yer alan dentin kabuğunu oluşturup odontoblast adı verilen hücrelerde bulunur. Odontoblastlar dişin şeklini desteklemektedir.
Araştırmacıların şimdi keşfettiği gibi, bu hücreler aynı zamanda soğuk algılayıcılar olarak da işlev görmektedir. TRPC5 bir iyon kanalı sayesinde bunu yapılmaktadır. Kalsiyum gibi kimyasalların belirli koşullar altında hücre zarları yoluyla uyarı vermesine izin veren bir ağ geçidi soğuğa tepki vermektedir. Dişlerdeki ağrıya veya aşırı duyarlılığa tedavi bulunması için bu bulgulara dayanarak yeni tedaviler geliştirilebilir; sakız yoluyla veya doğrudan dentine uygulanan ağlar yoluyla ağrıya ulaşılabilir.
Massachusetts General Hastane’sindeki Patolog Jochen Lennerz’a göre, “Bu araştırma, temel bilim bakış için heyecan verici olan yeni bir işlevi hücreye aktarıyor. Artık diş ağrısını önlemek için bu soğuk algılama işlevine nasıl müdahale edeceğimizi de biliyoruz.” Daha önce TRPC5’i potansiyel bir sıcaklık hissedicisi olarak tanımlayan araştırma ekibi, farelerle yapılan deneylerde, TRPC5’i kodlayan genden yoksun olanların, dişlerinin soğuğa maruz kalmasına normal bir tepki vermedikleri görüldü. Protein iyon kanallarını engellemek için kimyasalların kullanılması da aynı etkiye sahipti.
Çıkarılan insan dişlerinin yakın bir analizi – kireçsizleşmiş, bir epoksi sakızına içine konup, ardından dikkatlice kesilmiş halde- yapıldı. Odontoblast hücreleri, TRPC5 kanallarını ortaya çıkararak, aynı algılamanın insan dişlerinde de meydana geldiği öne sürüldü.
TRPC5 proteini vücudun başka yerlerinde bulunur ve daha önce soğuğu hissettiği ve belirli biyolojik eylemleri tetiklediği görülmüştür.
Artık dişlerde odontoblastların içinde de işlev gördüğünü biliyoruz.
Bu, dişleri tedavi edilmemiş çürüklerle yaşayan yaklaşık 2,4 milyar insan için biraz rahatlama anlamına gelmektedir.
Tüm bunlara ek olarak; bu yeni çalışma, karanfil yağının neden yüzyıllardır diş ağrısı tedavisi olarak kullanıldığını açıklamaya yardımcı oluyor; aktif maddesi öjenoldür ve bu da TRPC5’i engellemektedir. İnsanların hassasiyeti azaltmak için yağı geleneksel tedavi yöntemi olarak kullanmalarına şaşmamalı.
Almanya’daki Friedrich-Alexander Üniversitesi Erlangen-Nürnberg elektrofizyolog olan Katharina Zimmermann,“Hedeflenecek bir moleküle sahip olduğunuzda, tedavi olasılığı vardır.” diyor. Dişler, yaşlanmaya bağlı olarak diş eti aşınması ve diğer birçok nedenden dolayı çürüğün soğuğu duyarlı hale getirdiğini – belirli bir tür kemoterapi tedavisinin yan etkilerinden biri olduğunu ve hatta hastaları ilaç almaktan alıkoyabildiğini söylemektedir.
Araştırmacılar, soğuğa duyarlılığı, dişin daha fazla zarar görmesini önlemek için vücuda bir uyarı sinyali gönderdiğiniöne sürmektedirler. Odontoblast hücreleri soğukta daha aktif hale gelir. Sıcaklıktaki düşüş, genellikle diş sızlanmasına daha fazla maruz kaldığı anlamına gelmektedir.
İnsan dişlerini incelemek çok zordur ve bir bütün olarak araştırmak on yıldan fazla sürmektedir. Ancak şimdi TRPC5 ve odontoblast hücrelerinin yeni işlevi, gelecekteki araştırmaların daha ileriye götürebileceği bir şeydir.
Lennerz, “Dişlerimizin mikroskop altında incelenebilmesi için aşırı ince katmanlara ayrılması amaçlanmamıştır. Diğer araştırmacıların bulgularımızı nasıl uygulayacaklarını görmekten heyecan duyuyorum.”
Araştırma Science Advance’da yayınlanmıştır.
Fatime ABİK
Bunlar da ilginizi çekebilir
Bilim İnsanları, Gerçek Mukus Gibi İşlev İçeren Sentetik Mukus Oluşturdu
Diş Ağrısı ile Nasıl Başa Çıkabiliriz? Diş Ağrınız İçin Evde Doğal Çözümler
Doktorlar iPhone 12 İçerisindeki Mıknatısların Kalp Pilleri İçin Riskli Olabileceğini Söyledi.
