Masonlar, Orta Çağ’da Avrupa’da taş ustaları ve katedral inşaatçıları olarak başlayan bir lonca geleneğinden gelişmiştir. Katedral inşaatının azalmasıyla birlikte bazı loncalar çalışan masonların yanı sıra onursal üyeler de kabul etmeye başlamıştır. Bu loncalardan bazılarından modern sembolik veya spekülatif Masonluk ortaya çıkmıştır. Özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda eski dini tarikatların ve şövalye kardeşliklerinin ritüel ve süslemelerini benimsemiştir. 1717 yılında İngiltere’de ilk Büyük Loca, yani loncaların birliği kurulmuştur.
Masonluk Nedir Ne Değildir?
Masonluk, kuruluşundan itibaren örgütlü dinlerden, özellikle de Roma Katolik Kilisesi’nden ve çeşitli devletlerden önemli bir muhalefetle karşılaşmıştır. Masonluk bir Hristiyan kurumu değildir, ancak sık sık öyle sanılmıştır. Masonluk bir dinin pek çok unsurunu içerir; öğretileri ahlak, hayırseverlik ve yasaya itaat etmeyi emreder. Çoğu geleneğe göre, kabul edilmesi için başvuran kişinin erişkin bir erkek olması ve ayrıca Yüce Varlık’ın varlığına ve ruhun ölümsüzlüğüne inanması gerekir.
Uygulamada, bazı locaların Yahudilere, Katoliklere ve beyaz olmayanlara karşı önyargılı olduğu iddia edilmiştir. Genel olarak, Masonluk Latin ülkelerinde dini dogmalara karşı çıkan veya din adamlarına karşı olanları (bkz. antiklerikalizm ) çekerken, Anglosakson ülkelerinde üyelik büyük ölçüde beyaz Protestanlardan oluşmaktadır.
Masonlar Nasıl Örgütlenir?
Masonlar, Masonluğun temel örgütlenme birimi olan Mason locasında toplanırlar. Bir loca, genellikle bir şehir veya bölgede bulunan ve belirli bir numara ve isim taşıyan bir grup Masondan oluşur. Loca üyeleri, belirli günlerde loca binasında düzenli olarak toplanır ve ritüel törenler, eğitimler, konferanslar, yemekler veya sosyal etkinlikler düzenler. Loca üyeleri aynı zamanda hayır işleri yapar veya ihtiyaç sahiplerine yardım eder.
Loca üyeleri, Masonluğun üç derecesinden birine sahiptir: Çırak (Apprentice), Kalfa (Fellowcraft) veya Usta (Master) Mason. Bu dereceler, Orta Çağ’daki taş ustalarının derecelerine dayanır ve Masonluğun sembolik anlamlarını taşır. Bir Mason, bir dereceden diğerine yükselmek için belirli bir bilgiye sahip olmalı ve ritüel bir törenle inisiye edilmelidir. Bu törenlerde Masonlar gizli şifreler, işaretler ve tokalaşmalar öğrenirler. Bu şifreler, işaretler ve tokalaşmalar Masonların birbirlerini tanımalarına ve yabancılardan korunmalarına yardımcı olur.
Localar, ulusal veya bölgesel düzeyde Büyük Loca adı verilen bir üst kuruluş tarafından yönetilir. Büyük Loca, loca kurma, denetleme ve feshetme yetkisine sahiptir. Ayrıca Masonluğun kurallarını, ilkelerini ve ritüellerini belirler. Büyük Loca’nın başında Büyük Üstad adı verilen bir lider bulunur. Büyük Loca’nın altında da çeşitli komiteler, ofisler ve unvanlar bulunur.
Büyük Localar arasında tam bir uyum yoktur. Bazı Büyük Localar diğerlerini tanımaz veya ilişki kurmaz. Bu durum genellikle farklı tarihsel kökenlerden veya farklı doktrinlerden kaynaklanır. Örneğin İngiltere Büyük Locası (UGLE), 1717 yılında kurulan en eski Büyük Loca’dır ve kendisine bağlı olan diğer Büyük Localarla birlikte “düzenli” Masonluğu temsil ettiğini iddia eder. UGLE’nin tanımadığı diğer Büyük Localar ise “düzensiz” veya “bağımsız” olarak kabul edilir.
Masonlar Hangi Sembolleri Kullanır?
Masonlar uzun zamandır taş ustalığı araçlarından çizilen görsel semboller kullanarak iletişim kurmuşlardır. “Her Gören Göz” veya “İlahi Gözetim Gözü”, Masonlar tarafından tasarlanmamış olmasına rağmen, Yüce Varlık’ın her şeyi gördüğünü temsil etmek için grup tarafından kullanılmıştır. En bilinen Mason sembolü olan “Kare ve Pergel”, bir inşaatçının karesi ile bir pergelin birleştirilmesini gösterir. Sembolün merkezindeki “G” harfi tartışmalıdır; Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden bazı uzmanlar, sembolün merkezindeki “G” harfinin ilk Masonlar için kritik bir alan olan geometriyi temsil ettiğini düşünürken, diğerleri ise “G” harfinin Tanrı’yı, “Evrenin Büyük Mimar’ını” temsil ettiğini düşünmektedir. Kare ve Pergel, Mason yüzüklerinde popüler bir semboldür. Masonluğun doğadan çizdiği daha az bilinen bir başka sembol ise arı kovanıdır.
Arı kovanı, Masonların çalışkanlık, birlik ve uyum gibi erdemleri simgelemek için kullandıkları bir semboldür. Ayrıca arılar, Masonların kendilerini gördükleri gibi, doğanın yasalarına uygun olarak yaşayan ve topluma faydalı olan varlıklardır.
Masonluk Tarihi
Masonluğun kökenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bazı kaynaklar Masonluğu Antik Mısır, Babil, Yunan veya Roma uygarlıklarına kadar uzanan gizli bir bilgelik geleneği olarak görürken, bazı kaynaklar ise Masonluğu Orta Çağ’da Avrupa’da ortaya çıkan taş ustaları loncalarının devamı olarak görür. Bu iki görüş arasında bir uzlaşma sağlamak zordur, ancak Masonluğun hem eski hem de modern unsurları içerdiği söylenebilir.
Masonluğun modern tarihi 1717 yılında İngiltere’de kurulan ilk Büyük Loca ile başlar. Bu Büyük Loca, Londra’daki dört locanın birleşmesiyle oluşmuştur. Bu locaların kökenleri 17. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Bu locaların üyeleri arasında hem çalışan taş ustaları hem de onursal üyeler bulunmaktaydı. Onursal üyeler genellikle soylu, zengin veya eğitimli kişilerdi. Bu localar, Masonluğun sembolik ve spekülatif yönünü geliştirmiş ve Masonluğu bir felsefe ve ahlak sistemi haline getirmişlerdir.
İlk Büyük Loca, Masonluğun kurallarını ve ritüellerini belirlemek için bir komite kurmuştur. Bu komite 1723 yılında Anderson’un Anayasası adlı bir belge yayınlamıştır. Bu belge Masonluğun temel ilkelerini ve tarihini içermektedir. Bu belgeye göre Masonluk, Yüce Varlık’a inanan her erkeğe açıktır. Ayrıca Masonluk, siyasi veya dini tartışmalardan uzak durmayı ve kardeşlik ruhu içinde yaşamayı öğütlemektedir.
İlk Büyük Loca’nın kurulmasından sonra diğer ülkelerde de Büyük Localar kurulmaya başlamıştır. Örneğin İrlanda’da 1725’te, İskoçya’da 1736’da, Fransa’da 1738’de ve Amerika’da 1733’te Büyük Localar kurulmuştur. Bu Büyük Localar arasında farklılıklar oluşmuştur. Örneğin İrlanda ve İskoçya Büyük Locaları Masonluğun dördüncü bir derecesi olan Kraliyet Arş Mimar derecesini tanımıştır. Fransa Büyük Locası ise Katolik Kilisesi’ne karşı çıkan ve dini toleransı savunan bir tutum sergilemiştir.
19.yüzyıl boyunca Masonluk Avrupa ve Amerika’da yaygınlaşmıştır. Masonluk Aydınlanma Çağı’nın etkisi altında kalmış ve akıl, bilim ve insan hakları gibi değerleri benimsemiştir. Masonluk aynı zamanda sanat, edebiyat ve müziği de desteklemiştir. Örneğin Mozart, Voltaire, Goethe gibi ünlü kişiler Mason olmuştur.
Masonluk aynı zamanda siyasi olaylara da etki etmiştir. Örneğin Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nda George Washington, Benjamin Franklin gibi liderler Masondu. Fransız Devrimi’nde ise Montesquieu, Lafayette gibi isimler Masondu. Ancak bu olaylar sonrasında Masonluk baskı altına alınmıştır.
Örneğin Fransız Devrimi’nde Masonluk yasaklanmış ve Mason locaları kapatılmıştır. Napolyon döneminde ise Masonluk yeniden canlanmıştır. 19. yüzyılda Masonluk İtalya ve Almanya’nın birleşmesinde rol oynamıştır. Ancak bu yüzyılda da Masonluk çeşitli saldırılara maruz kalmıştır. Örneğin Katolik Kilisesi Masonluğu aforoz etmiş ve Masonlara karşı çeşitli komplolar öne sürmüştür. Ayrıca faşist ve komünist rejimler de Masonluğu yasaklamış ve zulmetmiştir.
20.yüzyılda Masonluk dünya çapında yaygınlaşmıştır. Masonluk hem iki dünya savaşı hem de soğuk savaş döneminde barış ve insan hakları için çalışmıştır. Masonluk aynı zamanda hayırseverlik faaliyetlerine de önem vermiştir. Örneğin Masonlar hastane, okul, yetimhane gibi kurumlar kurmuş veya desteklemiştir. 21. yüzyılda Masonluk hala aktif bir örgüt olmaya devam etmektedir. Masonluk hem geleneksel hem de modern değerleri bir arada yaşatmaya çalışmaktadır
Dünyanın En Eski ve Büyük Örgütü
Masonlar, dünyanın en eski ve en büyük gizli örgütü olan Serbest ve Kabul Edilmiş Masonlar’ın öğretileri ve uygulamalarını takip eden kişilerdir. Masonlar, kardeşlik, ahlak, yardımlaşma gibi değerleri benimsemiş ve bazı ritüel, gelenek veya faaliyetlerini kamuoyundan gizlemiş bir yeminli topluluktur. Masonluk, Orta Çağ’da Avrupa’da taş ustaları ve katedral inşaatçıları olarak başlayan bir lonca geleneğinden gelişmiştir.
Masonluk, 1717 yılında İngiltere’de kurulan ilk Büyük Loca ile modern bir şekil almıştır. Kuruluşundan itibaren örgütlü dinlerden ve çeşitli devletlerden önemli bir muhalefetle karşılaşmıştır. Masonluk bir Hristiyan kurumu değildir, ancak sık sık öyle sanılmıştır. Masonluk bir dinin pek çok unsurunu içerir; öğretileri ahlak, hayırseverlik ve yasaya itaat etmeyi emreder. Çoğu geleneğe göre, kabul edilmesi için başvuran kişinin erişkin bir erkek olması ve ayrıca Yüce Varlık’ın varlığına ve ruhun ölümsüzlüğüne inanması gerekir.
Masonlar, Masonluğun temel örgütlenme birimi olan Mason locasında toplanırlar. Bir loca, genellikle bir şehir veya bölgede bulunan ve belirli bir numara ve isim taşıyan bir grup Masondan oluşur.
Loca Üyeleri Ne Yaparlar?
Loca üyeleri, belirli günlerde loca binasında düzenli olarak toplanır ve ritüel törenler, eğitimler, konferanslar, yemekler veya sosyal etkinlikler düzenler. Loca üyeleri aynı zamanda hayır işleri yapar veya ihtiyaç sahiplerine yardım eder.
Loca üyeleri, Masonluğun üç derecesinden birine sahiptir: Çırak (Apprentice), Kalfa (Fellowcraft) veya Usta (Master) Mason.
Bu dereceler, Orta Çağ’daki taş ustalarının derecelerine dayanır ve Masonluğun sembolik anlamlarını taşır. Bir Mason, bir dereceden diğerine yükselmek için belirli bir bilgiye sahip olmalı ve ritüel bir törenle inisiye edilmelidir. Bu törenlerde Masonlar gizli şifreler, işaretler ve tokalaşmalar öğrenirler. Bu şifreler, işaretler ve tokalaşmalar Masonların birbirlerini tanımalarına ve yabancılardan korunmalarına yardımcı olur.
Localar, ulusal veya bölgesel düzeyde Büyük Loca adı verilen bir üst kuruluş tarafından yönetilir. Büyük Loca, loca kurma, denetleme ve feshetme yetkisine sahiptir. Ayrıca Masonluğun kurallarını, ilkelerini ve ritüellerini belirler. Büyük Loca’nın başında Büyük Üstad adı verilen bir lider bulunur. Büyük Loca’nın altında da çeşitli komiteler, ofisler ve unvanlar bulunur.
Büyük Localar arasında tam bir uyum yoktur. Bazı Büyük Localar diğerlerini tanımaz veya ilişki kurmaz. Bu durum genellikle farklı tarihsel kökenlerden veya farklı doktrinlerden kaynaklanır. Örneğin İngiltere Büyük Locası (UGLE), 1717 yılında kurulan en eski Büyük Loca’dır ve kendisine bağlı olan diğer Büyük Localarla birlikte “düzenli” Masonluğu temsil ettiğini iddia eder. UGLE’nin tanımadığı diğer Büyük Localar ise “düzensiz” veya “bağımsız” olarak kabul edilir.
Masonlar uzun zamandır taş ustalığı araçlarından çizilen görsel semboller kullanarak iletişim kurmuşlardır. “Her Gören Göz” veya “İlahi Gözetim Gözü”, Masonlar tarafından tasarlanmamış olmasına rağmen, Yüce Varlık’ın her şeyi gördüğünü temsil etmek için grup tarafından kullanılmıştır. En bilinen Mason sembolü olan “Kare ve Pergel”, bir inşaatçının karesi ile bir pergelin birleştirilmesini gösterir. Sembolün merkezindeki “G” harfi tartışmalıdır; bazı uzmanlar, sembolün merkezindeki “G” harfinin geometriyi temsil ettiğini düşünürken, diğerleri ise “G” harfinin Tanrı’yı, “Evrenin Büyük Mimar’ını” temsil ettiğini düşünmektedir. Kare ve Pergel, Mason yüzüklerinde popüler bir semboldür. Masonluğun doğadan çizdiği daha az bilinen bir başka sembol ise arı kovanıdır. Arı kovanı, Masonların çalışkanlık, birlik ve uyum gibi erdemleri simgelemek için kullandıkları bir semboldür. Ayrıca arılar, Masonların kendilerini gördükleri gibi, doğanın yasalarına uygun olarak yaşayan ve topluma faydalı olan varlıklardır.
Makalede kullandığımız kaynaklar şunlardır:
- Editors of Encyclopaedia Britannica. (2023). Freemasonry. In Encyclopædia Britannica. Retrieved from https://www.britannica.com/topic/Freemasonry
- Rotondi, J. P. (2020, December 9). 7 Things You May Not Know About Freemasons. History. Retrieved from https://www.history.com/news/freemasons-facts-symbols-handshake-meaning
- Wikipedia contributors. (2021, October 26). Masonic lodge. In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Masonic_lodge
