Nikola Tesla, gözden kaçan bir dehadan halk kahramanına dönüştü ve modern mucitler ve mühendislerin idolü oldu.
Yine de fikirleri o kadar çeşitliydi ki, “Tesla Vanası” dediği şey de dahil olmak üzere pek çoğu yeterince bilinmemektedir. Bu cihazın, yakıt veya diğer sıvıları pompalamak için titreşimleri kullanarak yaptığı bir çalışmadır; patentinin alınmasından 101 yıl sonra fark edilememiş bir potansiyele sahip olduğu ortaya çıktı.
Açılı engeller sayesinde sıvının tek yönde gitmesini sağlıyor, kendi kendine yol vermesini engelliyor. Yani, Tesla Valfi olarak bilinen cihaz, karşı akışı engellerken sıvının tek yönde akmasına izin vermek için basit bir tasarım ve matematiksel engeller sayesinde bir dizi döngü kullanır. Hareketli parçası olmayan Tesla Vanaları, standart çekvalflerinden çok daha dayanıklıdır.
Orijinal tasarım birçok taklide ve geliştirmelere ilham kaynağı oldu, hatta Youtube’a bu icadın mantığını anlatan pek çok video yüklendi. Ama görünen o ki bütün bunlar, görünüşte çok basit olan bu patenti tümüyle çözebilmiş değiller.
New York Üniversitesi’nden Dr. Leif Ristorph yaptığı açıklamada, “Bu 100 yıllık buluşun hala tam olarak anlaşılmamış olması ve modern teknolojilerde henüz düşünülmemiş şekillerde faydalı olabileceği dikkate değer.” dedi.
Ristorph, sıvıları farklı hızlarda ve sıvı viskozitelerde her iki yönde de geçirmeye çalışarak, Tesla’nın orijinal tasarımına olabildiğince yakın olacak şekilde inşa edilmiş bir prototip üzerinde bir dizi deney başlattı. Nature Communications’da Ristorph ve ortak yazarlar, düşük akış hızlarında sıvılar Valf boyunca her yönden eşit şekilde kolayca hareket ettiklerini bildiriyorlar. Bununla birlikte, belirli bir hızın üzerindeki ters akış neredeyse imkansızdır, ancak basınç doğruysa akış oranları ileri yönde çok daha yüksek olabilir.
Ristroph, “Çok önemli bir şekilde, bu açılma, boruyu girdaplarla ve akıntıları bozan “ters yönde” tıkayan türbülanslı akışların oluşmasıyla birlikte geliyor, ” dedi. “Ayrıca türbülans, daha standart şekillere sahip borular için daha önce gözlemlenenden çok daha düşük akış hızlarında görünüyor. Silindirik bir boru veya tüpteki geleneksel türbülanstan 20 kat daha düşük hız gibi.”
Pek çok teknoloji sabit akışlı ortamlarda iyi çalışır, ancak salınan kuvvetler karşısında başarısız olur, bu da rüzgar veya dalga enerjisini toplamak için pek çok yenilikçi fikrin gerçek dünyada başarısız olmasının nedenlerinden biridir. Tesla Valfi tam tersidir, aslında içine giren sıvı darbelerle geldiğinde daha iyi çalışır ve değişen girdileri sabit bir çıkışa dönüştürür.
Ristroph, “Elektrik akımlarıyla benzer işlemler hakkında düşündüğü için Tesla’nın cihaz için aklında olan şeyin bu olduğunu düşünüyoruz” dedi. “Aslında en çok AC motoru ve aynı zamanda bir AC-DC dönüştürücüyü icat etmesi ile ünlüdür.”
Akışkan fiziği, Tesla’nın kolaylaştırmaya çalıştığı daha hızlı hareketlere kıyasla, teşhis ekipmanlarında kullanılanlar gibi küçük hacimler ve yüksek viskoziteler için çok farklı şekilde çalışır. (Viskozite, akmazlık veya ağdalık, akışkanlığa karşı direnç.). Yazarlar, bunun valf’in potansiyelinin bu kadar uzun süredir gözden kaçırılmasının bir parçası olabileceğini düşünüyor.
İronik bir şekilde, Ristroph’un Valf onaylaması, onun için gördüğü bazı kullanımların azalması gibi, mucidinin adını taşıyan şirket tarafından yerinden edilmiş olabilir. Ristorph, vananın şunları yapabileceğini düşünüyor; “Yakıt, soğutma sıvısı, yağlayıcı veya diğer gaz ve sıvıları pompalamak için motorlardaki ve makinelerdeki titreşimlerden yararlanabileceğine inanıyor.”
“Bu sıvı pompası sistemlerine sahip olduğunuzu hayal edin, temelde zaten var olan motordan titreşimi alıyor ve onu sirküle ettiriyor. Hareketli parçası yoktur. Kırılacak hiçbir şey yok ”diyor Ristroph. Bu Valf’in verimli kullanımını zaman ve geliştirme belirleyecek.
Mustafa Kemal KARABULUT
Yorumlar 1