Bu yavrular, iki erkeğin birlikte biyolojik çocuklara sahip olabileceği bir geleceğin habercisi olabilir.
Bilim insanları ilk kez iki yetişkin erkeğin DNA’sından, dişi DNA’sı gerekmeden sağlıklı, doğurgan bir fare yavrusu ürettiler.
Araştırma şu anda yalnızca bir kavram kanıtı olsa ve henüz emsal denetiminden geçmemiş olsa da, sürecin arkasındaki ekip bunun insanlara tercüme edilebileceğini düşünüyor. Yani iki erkeğin potansiyel olarak bir gün birlikte biyolojik çocukları olabilir.
İnsanlığın neredeyse tüm varlığı boyunca, üreme bir erkekten sperm ve bir kadından bir yumurta gerektirmiştir.
Bilim bu durumu değiştiriyor!
‘Teknoloji açısından (insanlarda) bu işlem 10 yıl içerisinde mümkün olacak!’
2016’da araştırmacılar, annesinden bir hastalığı miras almasını önleyen bir tekniğin sonucu olarak üç kişinin DNA’sına sahip bir bebeğin doğumunu bildirmişti. Bebeğin çekirdek DNA’sının tamamı bir sperm ve bir yumurtadan gelirken, çocuk ayrıca üçüncü bir donörden kendi DNA’sına sahip olan mitokondrileri miras aldı.
Bir sonraki büyük üreme bozukluğu, aynı cinsiyetten iki kişinin DNA’sıyla doğan bebekler olabilir.
2004 yılında Japonya’daki araştırmacılar, yüksek dozda genetik manipülasyonla, iki dişi farenin yumurtalarını embriyo oluşturmak için kullanmayı başardıklarını duyurmuştular. Bu embriyoları bir taşıyıcı anneye yerleştirdikten sonra sağlıklı bir yavru doğurdu.
2018’de Çin’den bir ekip, canlı yavrulara dönüşen embriyolar oluşturmak için iki erkek fareden alınan DNA’yı kullanan ilk ekip olmuştu ancak bu fareler doğumdan sadece birkaç gün sonra öldü.
Şimdi, Japonya’daki Osaka Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, iki babanın DNA’sından fare yavruları yaratmayı başardıklarını ve bu yavruların yalnızca yetişkinliğe kadar hayatta kalmadıklarını, aynı zamanda kendilerinin de doğal yöntemler ile ebeveyn olabildiklerini açıkladı.
Taşıyıcı annelere implante edilen 630 embriyodan yedi fare yavrusu doğdu.
Osaka ekibi, Üçüncü Uluslararası İnsan Genomu Düzenleme Zirvesi’nde atılımını duyurdu. Çalışma henüz yayınlanmadı ancak hakemli bir dergiye gönderdiklerini söylüyorlar.
Bu sunuma göre, iki babalı kemirgenleri yaratmanın yolu, erkek farelerden alınan deri hücrelerinin indüklenmiş pluripotent kök (iPS) hücrelere yeniden programlanmasıyla başladı. Hücrelerdeki XY cinsiyet kromozomları, ayrıntılı bir işlemle XX kromozomuna dönüştürüldü.
Baş araştırmacı Katsuhiko Hayashi, Guardian’a ‘Bunun hilesi, X kromozomunun kopyalanmasıdır. Kromozomunu çoğaltmak için gerçekten bir sistem kurmaya çalıştık’ dedi.
Hücreler bir fare yumurtalığının koşullarını taklit etmek için tasarlanmış bir organoid içinde yetiştirildi. Daha sonra, yumurtaları döllemek için erkek farelerden alınan sperm kullanıldı ve taşıyıcı annelere implante edilen 630 embriyodan yedi fare yavrusu doğdu.
Yedi fare yetişkinliğe kadar yaşadı ve doğurgandı, ancak Hayashi, Nature’a ekibinin, kemirgenleri geleneksel olarak yetiştirilenlerden farklı olduklarına dair herhangi bir işaret aramak için dikkatlice incelemeyi planladığını söyledi.
Ekip zaten yumurta oluşturmak için insan erkeklerinden alınan deri hücrelerini kullanmaya çalışıyor, ancak araştırmalarını insanlar üzerinde başarılı bir şekilde yeniden üretebilseler bile çok büyük bir ihtimal böyle deneysel bir teknik kullanarak insan oluşturmanın etik ve etkinliğinin dikkatle değerlendirilmesi gerekecek.
Sadece bu ay, üç ebeveynli bebeklerin annelerinin mitokondriyal bozukluklarını miras alabileceklerine dair kanıtlar ortaya çıktı. Sonuçta üremeye farklı bir açıdan yaklaştığımızda olduğunu düşündüğümüz şeyin her zaman gerçekte olan şey olmadığını gösteriyor.
Hayashi, Guardian’a ekibinin araştırması hakkında ‘Tamamen teknoloji açısından (insanlarda) 10 yıl sonra bile mümkün olacak’ dedi ve şöyle devam etti: “Üreme için uygun olup olmayacaklarını bilmiyorum. Bu sadece bilimsel bir gelişim için değil, (toplum) için de bir soru.”
Çeviren: Nur Seda Korkmaz
