Reader’s Digest’e göre, her geçen gün daha fazla insan günlük temizlik rutinlerinden sert kimyasalları atıyor ve bunun yerine kiri çıkarmak, yüzeyleri arındırmak ve alanları parlak ve temiz bırakmak için kabartma tozu ve sirke gibi doğal ürünlere yöneliyor.
Peki, bu ev gereçleri neden bu kadar etkili temizlik maddeleri olarak bilinir? Cevap oldukça basit – kabartma tozu ve sirke pH ölçeğinin zıt uçlarında yer almaktadır.
Oregon Eyalet Üniversitesi Kimya Bölümünde profesör olan May Nyman, “Kabartma tozu veya sirke kullanarak temizlik yaparken, aslında moleküllerin çok karmaşık yönlendirilmiş hallerini meydana getiriyorsunuz.” demiştir.
Kabartma tozu, sodyum bikarbonatın (NaHCO3) yaygın adıdır. Çoğu insan muhtemelen bunu yemek pişirmekle bağdaştırır çünkü kabartma tozu, keklerinizi ve ekmeklerinizi büyük ve kabarık hale getirir. Sirke, mayalanma sırasında bakteriler tarafından üretilen sulandırılmış bir asetik asit (HC2H3O2) çözeltisidir.
Nyman, verdiği demeçte, “Kabartma tozu sirkenin tam tersidir. Sirke gibi sert bir maddedir ancak organik maddeyi çözer.” “Sirke gibi, size zarar veremez ve yiyeceklerinizi sakladığınız yerleri temizlerken de zararı dokunmayacaktır.”
Her iki mutfak malzemesi de pH ölçeğinin zıt taraflarında yer aldıkları için etkili temizlik maddeleridir. pH, bir maddenin ne kadar asidik veya bazik olduğunun, 1’den (çok asidik) 14’e (çok bazik) kadar olan bir ölçekte, nötr değeri ise 7’de olan bir ölçüdür. Saf suyun pH’ı 7’dir. U.S. Geological Survey’e göre; karbonatın pH’ı 9, sirkenin pH’ı 2’dir.
Art arda iki hamlede temizlik
Bir baz olarak kabartma tozu, kir, yağ ve diğer yapışkan kirler gibi organik bileşikleri çözer. Üstelik her bir kabartma tozu parçacığının mineral yapısı, arkasında çizik bırakmadan yumuşak bir aşındırıcı temizlik sağlamaktadır.
Bir asit olarak sirke, sert musluk suyundan oluşan mineralleri parçalayarak lavabolar, küvetler ve tezgâhlarda hoş olmayan lekeler oluşturur.
Bu iki yaygın ev maddesini bir araya getirmek mutfakta akıl almaz sonuçlar verebilir, ancak bunları eşit miktarlarda birleştiremiyor olmak çok daha hayati önem taşır çünkü karışım, nötr olan kısmın asidik veya bazik tarafında tutulmalıdır.
Kabartma tozu sirke ile karıştırıldığında, asit kabartma tozunu parçalayarak temizlenen yüzeylerden kiri kaldırmaya yardımcı olabilecek karbondioksit gazı açığa çıkarır.
İşte denemek için bazı tarifler.
- Bir ölçü karbonatı iki ölçü sirke ile karıştırarak lavabonuzu yenileştirin. Bu karışım, kanalizasyonları temizleyen ve tazeleyen köpüklü bir karbondioksit gazını ortaya çıkarır.
- Zarar gören bölgeye sirkeye batırılmış bir havlu koyarak kireçli su lekelerini çıkarın. Birkaç saat sonra bezi çekip alın ve zarar gören bölgeyi kabartma tozu ve sudan oluşan bir macunla ovalayın.
- Kabartma tozu ve sirke kullanarak çamaşırlardaki küfü yok edin. Temizleme işlemini hızlandırmak için çamaşır deterjanına yarım fincan kabartma tozu ekleyin. Bakterileri öIdürmek ve kumaşı yumuşatmak için durulama işlemindeki bu aşamayı bir bardak sirke ile takip edin.
- Kabartma tozu ve su karışımından oluşan bir kabartma tozu macunu uygulayarak derzleri (fayans aralarını) temizleyin. Kiri temizlemeden önce macun üzerine sirke püskürtün.
İlginizi çekebilir: Karbonat ve Kabartma Tozu Arasındaki Fark Nedir?
Sara Özdemir
