Astronomi, (gök bilimi ya da gökbilim) birçok farklı bilim dallarının özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışan bilim dalıdır. Gökbilimciler ise kısaca açıklamak gerekirse, Astronom, astrofizikçi ya da gökbilimci: astronomi veya astrofizik alanlarında çalışmalar yapan bilim insanlarıdır.
Burada sizlere, en popüler gökbilimcilerin, astronomi, astrofizik veya kozmolojiye katkıda bulunanların listesini paylaşacağız. Not: Liste soyada göre alfabetik sıralanmıştır.
Gökbilimciler listesinden önce dünya genelindeki en iyi bilim insanları listesini inceleyebilirsiniz.
Bilim İnsanları – Kısa Kısa En İyi 100 Bilim İnsanı ve Buluşları
En İyi Gökbilimciler Listesi:
Luis Alvarez 1911 – 1988.
Nobel ödüllü, fizikçi, Luis Alvarez; İridyum tabakası, göktaşı çarpmasıyla dinozor ölümü ve atom altı parçacık keşifleri. (İridyum, Dünya yüzeyinde az miktarda var, ama göktaşlarında fazlaca bulunan bir element.)
Anaximander (Anaksimandros) c. MÖ 610 – MÖ 546.
Anaximander, Thales’in öğrencisidir. Eski bir bilimsel devrim niteliğindeki buluşu: Tarihte gezegenimizin uzayda özgür olduğunu ve bir şeyin üzerine oturmasına gerek olmadığını fark eden ilk kişi.
Aristarchus (Sisamlı Aristarkus) c. MÖ 310 – yak. MÖ 230.
Yunan gökbilimci ve matematikçidir. Günümüze kadar ulaşabilen Ay ve Güneş’in Büyüklükleri ve Uzaklıkları isimli güneş merkezli evren modeline dayanan eser Aristarkus’a atfedilir. Ayrıca Nicolaus Copernicus’un fikrini canlandırmadan 18. yüzyıl önce dünyanın güneş etrafında dairesel bir yörüngeyi izlediği fikrini destekledi.
Tycho Brahe 1546 – 1601.
Kepler’in gezegen hareketi yasalarının ve Newton’un yerçekimi yasasının önünü açan, şimdiye kadar derlenmiş ve Mars’ın yörüngesini benzeri görülmemiş bir doğrulukla ölçen en iyi yıldız kataloğunu üretti.
Subrahmanyan Chandrasekhar 1910 – 1995.
Büyük kütleli yıldızların sonsuz yoğunluğa ulaşmak için kendi ağırlıkları altında ölebildiklerini keşfetti. Bugün bu ölmüş yıldızlara kara delik diyoruz. Kara delik yıldızların ölmesi sonucu oluşur.
Nikolas Kopernik (Nicolaus Copernicus) 1473 – 1543.
Bilim devrimi, Güneş sisteminin yeryüzünde değil güneşin merkezinde olduğu inancını açıklayan Göksel Kürelerin Devinimleri adlı kitabıyla başlattı.
Demokritos c. 460 – c. 370 BC
Her zaman hareket halinde olan ve çarpışmalarla etkileşime giren küçük parçacıklar içeren bir atom teorisi geliştirdi; tanrılar yerine doğal, mekanik yasalar tarafından yönetilen çeşitli yerleşik dünyaların sonsuzluğunu içeren bir evreni savundu; yıldızların ışığının Samanyolu ‘nun görünümünü açıkladığı sonucuna varıldı; bir koninin hacminin aynı taban ve yüksekliğe sahip silindirin üçte biri olduğunu keşfetti.
Frank Drake 1930’da doğdu.
Dünya dışı istihbarat arayışının kurucusu; galaksimizdeki zeki uygarlıkların sayısını tahmin etmek için Drake denklemini tasarladı; Samanyolu galaksisinin merkezinin haritasını çıkaran ilk kişi. (Drake denklemi, dünya dışı yaşam arayışında önemli bir denklemdir. )
Evdoksus (Eudoxus) c. 400 – c. MÖ 347.
Evrenin ilk matematiksel modelini oluşturarak, fiziksel gerçekliği daha soyut bir şeye dönüştürerek, evreni inceleyebileceğimiz yeni bir bakış açısı sunarak matematiksel astronomiyi kurdu. Ayrıca, takımyıldızların tanımlanmasına katkıda bulundu.
Galileo Galilei 1564 – 1642.
Modern bilimin babası Galileo, başka bir gezegenin yörüngesinde döndüğü bilinen ilk uyduları ve Samanyolu’nun yıldızlardan oluştuğunu keşfetti. Nesnelerin yerçekiminden nasıl etkilendiğini rasyonelleştirdi, eylemsizlik ilkesini belirtti ve ilk görelilik teorisini önerdi. (Yani, eylemsizlik yasasının fikir babası Galileo)
Carl Friedrich Gauss 1777 – 1855.
Tüm matematiğin son ustası Gauss, sayı teorisinde devrim yaptı. Ayrıca en küçük kareler yöntemini ve hızlı Fourier dönüşümünü icat etti. Fiziksel bilimlere yaptığı derin katkılar arasında Gauss Yasası ve Gauss’un Manyetizma Yasası bulunmaktadır.
Thomas Harriot c. 1560 – 1621
Hariot veya Heriot’ da denilen Thomas Harriot, İngiliz astronom , matematikçi , Etnograf ve çevirmen. Tarihte bir teleskopla gözlemledikten sonra göksel bir cismi haritalandıran ilk kişi. Harriot, Ay’ın çizimini Galileo Galilei’den dört ay önce 26 Temmuz 1609’da bir teleskopla yapan ilk kişiydi.
Caroline Herschel 1750 – 1848
Alman-İngiliz bir astronom veya gökbilimci. William Herschel’in kız kardeşidir. Andromeda Galaksisi’nin ikinci eşini keşfetmiştir. 1786-97 yılları arasında, ilki 1 Ağustos 1786’da olmak üzere, sekiz kuyruklu yıldız keşfetmiştir.
John Herschel (Frederick William Herschel) 1792 – 1871.
İngiliz matematikçi, gökbilimci ve kimyager. Gökbilimci William Herschel’in oğlu. Gece gökyüzünün ilk küresel araştırmasını yaptı, yüzlerce bulutsu ve binlerce çift yıldız keşfetti; cam tabakta ilk fotoğrafı çekti; Radyasyon şiddetini ölçen araç aktinometreyi icat etti.
Hipparkos (Hipparchus) c. MÖ 190 – yak. MÖ 120.
Antik çağın en büyük bilim insanlarından biri: Trigonometrinin matematiksel disiplinini kurdu; dünya-ay mesafesini doğru bir şekilde ölçtü; ekinoksların devinimini keşfetti; 850’den fazla yıldızın konumlarını ve büyüklüklerini belgeledi; onun kombinatorik çalışması 1870’e kadar eşsizdi.
Fred Hoyle 1915 – 2001.
İngiliz astronom öncelikle yıldız nükleosentez teorisi ile fark edilmiştir. Periyodik tablodaki doğal olarak oluşan öğelerin çoğunun yıldızların içinde yapıldığını ve süpernova patlamalarıyla uzayda dağıtıldığını kanıtladı; şimdiye kadar var olduğunu şiddetle reddederken Big Bang (Büyük Patlama) ifadesini icat etti; başlangıcı veya sonu olmayan genişleyen bir Durağan Durum evrenini savundu.
Edwin Hubble 1889 – 1953.
Edwin Powell Hubble Amerikalı astronom. Kendi galaksilerimizin ötesinde galaksiler olduğunu keşfetti. Her biri izole bir “ada evreni” olan ve diğerlerinden çok büyük mesafelerle ayrılmış birçok galaksiden oluşan bir evrende yaşadığımızı gösterdi. Çoğu kozmolog tarafından genişleyen bir evrende yaşadığımızı gösterdiğine inanılan Hubble yasası bağımsız olarak keşfedildi ve popüler hale geldi. Ayrıca ünlü Hubble Uzay Teleskobu, ismini astronom Edwin Hubble’dan almaktadır. Hubble, Bigbang teorisinin en büyük ispatçılarından biridir.
Ömer Hayyam (Omar Hayyam) 1048 – 1131.
Bir şair, filozof ve bilim insanı olan Hayyam, bir yılın uzunluğunu şimdiye kadarki en doğru değere göre hesapladı. Ayrıca konik kesitlerin kesişimlerinin kübik denklemlerin geometrik çözümlerini elde etmek için nasıl kullanılabileceğini gösterdi.
Johannes Kepler 1571 – 1630.
Güneş sisteminin gezegenlerinin eliptik yolları izlediğini keşfetti; yeryüzündeki gelgitler esas olarak aydan kaynaklandığını gösterdi; logaritmaların nasıl çalıştığını kanıtladı; ışık yoğunluğunun ters kare yasasını keşfetti; onun gezegensel hareket yasaları, Newton’u çekim yasasına götürdü.
Henrietta Leavitt 1868 – 1921.
Cepheid değişken yıldızlarının, uzak yıldızlara olan mesafeleri ölçmenin ve Samanyolu’nun ötesindeki galaksilerin keşfinin kapısını açan bir ‘standart mumları’ görevi gördüğünü keşfetti. Cepheus ’lar (Kral takımyıldızı) ile ilgili periyot-aydınlatma gücü ilişkisi sayesinde bu yıldızlar, astronominin ilk “standart mumları” olmuş ve yıldız paralaks gözlemleri yapılamayacak kadar uzakta bulunan gökadaların mesafelerinin, bilim insanları tarafından hesaplanmasına yardımcı olmuştur.
Percival Lowell 1855 – 1916.
Percival Lawrence Lowell; Amerikalı, yazar, iş adamı, matematikçi ve astronom. Mars’ta, gelişmiş bir Mars uygarlığının varlığını çıkardığı muazzam bir kanal ve vahalar ağını ‘ keşfetti ‘; Gezegen X’i araştırması Pluto’nun keşfine yol açtı. Arizona, Flagstaff’ta Lowell Gözlemevi’ni kurdu ve ölümünden 14 yıl sonra Pluto’nun keşfine yol açan girişimin öncüsü oldu.
Georges Lemaître 1894 – 1966.
Belçikalı bilim insanı ve rahip. Gökbilim okudu. Einstein’ın genel görelilik kuramından yararlanarak, Uzayın ve evrenin genişlediğini keşfetti; Hubble yasasını keşfetti; Evrenin, bugün gözlemlediğimiz galaksileri ve yıldızları oluşturmak için maddesi yayılan ve evrilen bir “ilkel atom” patlamasıyla başladığını öne sürdü.
John Michell 1724 – 1793.
John Michell, tüm zamanların en büyük bilinmeyen bilim adamlarından biri” olarak kabul edilir. Astronomi, jeoloji, optik ve yerçekimi gibi bilgiler sağlayan İngiliz doğa filozofu ve papazdır. Tarihte kara deliklerin var olabileceğini öne süren ilk kişi; gezegenimizi tartmak için burulma momentini icat etti; bazı yıldız gruplarının rastgele olmadığını ve bu nedenle belki de yerçekimi tarafından bir arada tutulduğunu belirlemek için olasılık teorisini kullandı.
Isaac Newton 1643’ten 1727’ye
Evrensel çekim yasası ve hareket yasaları ile doğa anlayışımızı derinden değiştirdi; fizik bilimlerine hakim olan matematik alanı olan kalkülüsü icat etti; iki terimli teoremi genelleştirdi; ilk yansıtıcı teleskopu yaptı; Güneş ışığının gökkuşağının tüm renklerinden yapıldığını gösterdi.
Cecilia Helena Payne-Gaposchkin 1900 – 1979.
Cecilia Helena Payne-Gaposchkin Britanya asıllı Amerikan gökbilimci ve astrofizikçi. Muhtemelen tüm zamanların en seçkin kadın gökbilimcisi. Yıldızlarda ve dolayısıyla evrende en bol bulunan kimyasal elementlerin hidrojen ve helyum olduğunu keşfetti. Ayrıca yıldızların nelerden oluştuğunu tarif eden ilk insan.
Batlamyus (Ptolemy) AD c. 100 – c. 170.
Klaudyos Batlamyus, İskenderiyeli Yunan matematikçi, coğrafyacı ve astronom. Konumları, göreli parlaklıkları ve takımyıldızlarıyla binden fazla yıldızın yer aldığı bir katalog içeren Almagest’in yazarı. Gezegenlerin hareketlerini tahmin eden matematiksel modeli, neredeyse 1.500 yıldır eşsizdi.
Gene Shoemaker 1928 – 1997.
Eugene Merle Shoemaker, Amerikalı bir jeolog ve gezegen bilimi alanının kurucularından biriydi. İlk astrojeolog ve gezegensel etki biliminin kurucusu; Dünya üzerindeki büyük kraterlerin volkanik aktiviteden çok asteroitler ve kuyruklu yıldızlar ile çarpışmalardan kaynaklandığını kanıtladı; önerilen mikroskobik yaşam, asteroit çarpmalarıyla uzaya fırlatılan kayalar üzerinde gezegenler arasında seyahat edebilir.
Harold Urey 1893 – 1981.
Harold Clayton Urey, 1934’te Nobel Kimya Ödülü kazanan Amerikalı kimyager. Döteryum’u keşfetti; kayalardaki izotop oranlarının geçmiş Dünya iklimlerini nasıl ortaya çıkardığını gösterdi; modern gezegen bilimini kurdu; Miller-Urey deneyi, elektrikle kıvılcım çıkaran basit gazların yaşamın yapı taşları olan amino asitleri ürettiğini gösterdi.
Yorumlar 17