ABD’li bilim adamlarından oluşan bir ekip, Tyrannosaurus rex gibi devasa etobur dinozorların ev kedisi boyundan canavarlara dönüşen yavrularının, daha küçük rakip türleri geride bırakarak ekosistemlerini yeniden şekillendirdiğini gösterdi.
Science dergisinde yayınlanan çalışmaları, dinozorların 150 milyon yıllık kuralıyla ilgili süregelen bir gizemi yanıtlamaya yardımcı oluyor.
Neden küçüklere kıyasla daha büyük türler vardı ki bu bugün kara hayvanlarında gördüğümüzün tam tersi?
Araştırmayı yöneten New Mexico Üniversitesi’nde yüksek lisans öğrencisi olan Kat Schroeder, “Dinozor toplulukları gençlerle dolu bir cumartesi öğleden sonrası alışveriş merkezleri gibiydi” dedi.
“Bir türdeki bireylerin önemli bir bölümünü oluşturuyorlardı. Topluluklardaki mevcut kaynaklar üzerinde çok aktif bir etkiye sahip olacaklardı”.
Fosil kayıtlarının sınırlamaları göz önüne alındığında bile, genel olarak dinozorların çok çeşitli olmadığı düşünülüyor. On binlerce modern memeli ve kuş türüne kıyasla, yalnızca 1.500 bilinen tür var.
Dahası, 252’den 66 milyon yıl öncesine kadar Mesozoik çağın tamamında, 60 kilogramın altındaki türlere kıyasla 1.000 kilogram ağırlığındaki nispeten daha fazla büyük gövdeli dinozor türü vardı.
Bazı bilim adamları, en devasa dinozorların bile hayata küçük yavrular olarak başladıkları için, büyürken daha küçük türlerin gelişebileceği ekosistemlerdeki alanı işgal ederek farklı kaynaklar kullanabilecekleri fikrini öne sürdüler.
Teoriyi test etmek için Schroeder ve meslektaşları, 550’den fazla dinozor türü de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki fosil alanlarından gelen verileri incelediler. Dinozorları, otobur veya etobur olup olmadıklarına ve boyutlarına göre düzenlediler.
Mega theropodlara veya T.rex gibi dev yırtıcılara sahip her toplulukta orta büyüklükteki etoburların varlığında çarpıcı bir fark keşfettiler. Schroeder, Mega theropodlara sahip topluluklarda 100 ila 1.000 kilogram arasında çok az etçil dinozor olduğunu belirtti. O mega theropodların yavrularının tam da bu alana uygun olduğunu ekledi.
Yavruları Tür Olarak Ele Almak
Sonuç, dinozor çeşitliliğinin zaman içinde değişmesiyle desteklendi. Jura toplulukları (200-145 milyon yıl önce) daha küçük boşluklara ve Kretase toplulukları (145-65 milyon yıl önce) ise daha büyük boşluklara sahipti.
Bunun nedeni, Juro çağına ait mega theropod gençlerinin daha çok yetişkinlere benzemesi ve avlanabilecekleri çok çeşitli otçul uzun boyunlu sauropodların (brakiyozorlar gibi) bulunmasıydı.
Schroeder, “Öte yandan Kretase, tamamen büyüdükçe çok değişen tiranozorlar ve abelisaurlar tarafından yönetiliyor,” dedi.
Ekip, teorilerini matematiksel olarak test etmek için, fosil kayıtlarına dayanarak, genç mega theropodların belirli yaştaki kütlesini, her yıl kaç kişinin hayatta kalması beklendiğiyle çarptı.
Yavruları ayrı bir tür gibi ele alan bu istatistiksel yöntem, orta büyüklükteki etoburların gözlenen farklılıklarını düzgün bir şekilde kareledi.
Schroeder, uzun süredir devam eden bir sorunun çözülmesine yardımcı olmanın ötesinde, araştırmanın ekolojik düşünceleri dinozorlara uygulamanın değerini gösterdiğini belirtti. “Sanırım dinozorları sadece değerli bir taş gibi görmek yerine, onları hayvan olarak anlamaya doğru biraz daha kayıyoruz, ki bu paleontolojinin başladığı ve uzun süredir var olduğu yerdir” dedi.
Gülcan Gören
Bunlar da ilginizi çekebilir
Çalışma: Dinozorlar Dönemi veya Daha Erken Dönemlerde Ortaya Çıkan İlk Çiçekli Bitkiler
Yorumlar 3